БҚО сотының ғимаратының алдында сотталушылардың ата-аналары наразылық акциясын өткізді (БЕЙНЕ)
ҚР Ұлттық қауіпсіздік комитеті мұнай өнімдерінің контрабандасы мен ұлттықтранс қылмыстық топ құрғаны үшін айыпталған Орал қаласы кәсіпкерлерінің ата-аналары, облыстық сот ғимаратының алдында наразылық акциясын өткізді. Олар өздерінің балалары құқық қорғау органдары тарапынан озбырлықтың құрбаны болды деп санайды.
Облыстық соттың ғимаратына сотталушылар Айбек Бұлтұрманов пен Жандос Қайырбаевтың ата-аналары жиналды. Осы жылдың басында жоғарыда аталған Орал кәсіпкерлері, сондай-ақ Тимур Қалиев, Орынбор облысындағы «Номад-Инвест» ЖШҚ резинобитум өнімін өндіру зауытының директоры, Нұрлан Кенженов, «Ремарк максимум» ЖШС Орал фирмасының директоры және Бақытжан Жақатаев, «Мұхтаров» ЖШС директоры мұнай өнімдерінің контрабандасына және трансұлттық қылмыстық топтың қатысуына соттың шешімімен кінәлі деп танылды. Барлық сотталушылар 5 жылдан 10 жылға дейін бас бостандығынан айырудың нақты мерзімін алды.
Қылмыстық тергеуге БҚО ҰҚКД қызметкерлері бастамашылық етті, ал тергеу үшін Ресей Федерациясынан Қазақстан Республикасына жол құрылысында қолданылатын битумның жеткізілуіне себеп болды. Сонымен қатар, сот сотталғандардан мемлекет пайдасына 539 млн теңге өндіріп алуға қаулы етті, сондай-ақ, олардан 3,9 млрд.теңгенің қылмыстық жолмен алынған мүлкі тәркіленетін болады.
Оралда мұнай өнімдерін тасымалдағаны үшін 6 адам сотталды
Бұл қылмыстық істің бір ерекшелігі-Орал кәсіпкерлеріне қатысты тергеу сәтінен бастап Ресейден Қазақстанға битумды жеткізу жалғасуда. ҚР ҰҚК Шекара қызметінің мәліметтері бойынша 2017 жылдың қыркүйек айынан қараша айына дейін БҚО-ға Ресей Федерациясынан 146 көлік битум әкелген. Бірақ БҚО бойынша ҰҚКД осы жеткізушілерге наразылықтар жоқ.
БҚО ҰҚКД басшылығының түсініктемесін алу мүмкін емес. Чекистер түрлі сылтаулармен пікір білдіруден бас тартуда.
Сот процесінің басты ерекшелігі-айыптау сотқа битум Қазақстанға жеткізу үшін тыйым салынған тауар болып табылатындығы туралы дәлелдеме бере алмады. Сондай-ақ, сотта сотталушылардың кәсіпкерлік қызметінің нәтижесінде мемлекетке де, қандай да бір ұйымдарға немесе адамдарға залал келтірілгені анықталмады.
Ағымдағы жылдың 29 мамырында апелляциялық саты бірінші сот үкімінің күшін жойды және істі жаңадан қарауға жіберді.
– 2019 жылғы 29 қаңтарда үкім жарияланғаннан кейін біз апелляциялық шағым жаздық. Іс жүзінде екі айыптау актісі және қылмыстық іс жүргізу кодексінің көптеген елеулі бұзушылықтары болды. Сот тергеуі барысында біз бұл сұрақтарды қоямыз – үкім қылмыстық іс материалдарында қылмыс құрамының болмауына және ҚР ҚК – нің өрескел бұзылуына байланысты айыптау бола алмады, – деп хабарлады іске қатысушы адвокат Рашид Хисаметдинов.
2019 жылы 23 сәуірде БҚО апелляциялық алқасы алты қорғаушының шағымын ішінара қолдап, бірінші сатыдағы сот үкімінің күшін жойды. Атап айтқанда, алқа судьялары қорғау тарапының дәлелдерімен келісті-істе тек бір ғана айыптау актісі болуы тиіс және сот ісін жүргізу рәсімін және сотталушылардың құқықтарын бұзған. Іс жаңа айыптау қорытындысын дайындау үшін БҚО прокуратурасына қайтарылды.
— Жаңа айыптау актісі сотқа жіберілді, келесі аптада, 4 мамырда жаңа сот тергеуі басталады. Прокурор барлық айыптауларды сол көлемде қалдырды. Оның ішінде мемлекетке 3,9 млрд теңге шығын келтіргені, – деді Хисаметдинов.
Жаңа сот тергеуі тағы да қақтығыстан басталды. 29 мамыр күні істі алдын ала тыңдау барысында сотталушылардың қорғаушылары өздерінің қорғаушыларына бұлтартпау шарасын жою туралы өтініш білдірген – олар әлі күнге дейін қамауда отыр. Кәсіпкер Намазбаев УҰИ – да 17 айдан астам уақыт – 5 қыркүйекте ұсталған күннен бастап екі жыл болады. Бұл ретте, күдікті Бұлтұрмановқа қатысты бұлтартпау шарасы сайланбаған, ол да УҰИ-да қамауда. Қорғаушылар жаңа судья Қайрат Өтешевтің бұлтартпау шарасын өзгертуден бас тартуына шағымданмақ.
— Біздің балаларымызды ҰҚТ — ға қатысуға айыптауда (ұйымдасқан қылмыстық топ-ред. еск.). Бірақ менің ойымша, ҰҚҚ — ның нақты мүшелері-ҰҚК қызметкерлері, прокурорлар мен судьялар, – деді Үмітхан Балтұрманов, сотталушылардың бірінің әкесі, сот ғимаратының алдында сөйлеген сөзінде.
Наразы ата-аналарға Орал қаласы әкімдігі ішкі саясат бөлімінің қызметкерімін деп жас жігіт келді. Ол сотталғандардың ата-аналары өздерінің наразылық акциясын тоқтатуын және тарауын талап етті. Пикетшілер оның нұсқауын орындаудан бас тартты. 20 минуттан кейін сот приставы шығып, облыстық сот басшылығымен кездесу үшін ғимараттың ішіне кіруін сұрады.
Оралда екі әйел адам әділетсіз сотқа қарсы наразылық акциясын өткізді (БЕЙНЕ)
Пикет қатысушыларының ешқайсысын полиция ұстамады.
Естеріңізге сала кетейік, бұл іс бойынша сотталушылардың туыстарының наразылығының алғашқы акциясы емес. 9 қыркүйекте сотталушы Қайрат Намазбаевтың анасы мен жұбайы сот ғимаратының алдында наразылық акциясын өткізген болатын.
