Орал тұрғындары Шаған арқылы өтетін жол мен көпір құрылысына қарсы шықты (БЕЙНЕ)
Қалалық демалыс саябағы аумағының бір бөлігі «Ақжайық»жаңа шағын ауданына жаңа жол мен көпір салу үшін иеліктен шығарылатын болады. Бұл туралы қала әкімдігінде, 8 қазанда жобаны талқылауда болған қоғамдық тыңдау барысында белгілі болды.

Оралда ағаштарды кесуге байланысты қандай да бір жобаны талқылау-бұл әрдайым өзекті. Қала тұрғындары көршілес Атырау мен Ақтөбеге қарап, өз қаласын ең жасыл қала санайды. Сондықтан кез келген жоба, тіпті бір ағаш кесілсе де, әрқашан қоғамдық қарсылық туғызады. Әлі салынбаған шағын ауданға Шаған арқылы өтетін автокөлік жолы мен көпір құрылысының жұмыс жобасының қоғамдық тыңдалымы шусыз өткен жоқ. Осы құрылыс барысында 1,5 мың ағаш кесу жоспарлануда.
Қала әкімдігі қалалықтарды қоғамдық тыңдауларға шақырған хабарландыру әкімдіктің сайтында бір ай бұрын жарияланды. Алайда, билік дереу детонатор ретінде жұмыс істеген қателікке жол берді – олар талқылау тақырыбы болуы тиіс қоршаған ортаға әсерді бағалау жобасын (ҚОӘБ) жариялаудан бас тартты. Дегенмен, заң бойынша оны қоғамдық тыңдаулар күніне дейін 20 күннен кешіктірмей жария етуге тиіс болатын. «Орал апталығының» редакциясы ҚОӘБ беруді сұраған сайын шенеуніктердің дауысында соғұрлым суықтық болды. Заңды бұза отырып, жобаны қоғамнан жасырған немесе ол мүлдем болмаған.
Жоба қоғамдық тыңдаудан бір тәулік бұрын қала әкімдігінің сайтында пайда болды. Және мұнда көптеген қызықтар жарияланды. Атап айтқанда, жол мен көпір салу үшін тек 1,5 мың ағашты шабу ғана емес, Киров атындағы мәдениет және демалыс саябағының «Шолу дөңгелегі» орналасқан солтүстік бөлігін бұзу қажет. Тегінде, жобаланып жатқан жол телеорталықтан ақылы жағажайға баратын жолға салынбақ. Жобада табылған тағы бір айырмашылық – 1,5 мың кесілген ағаштардың орнына өтемдік ағаш отырғызу. ҚОӘБ жобасында жобалаушы 3 мың ағаш, яғни бір кесілген ағаштың орнына екі ағаш отырғызатыны көрсетілген. Облыстық мәслихат бекіткен қаланы көгалдандыру ережесі жобалаушыны бір кесілген ағаштың орнына бес ағаш отырғызуға міндеттейді.

Бірақ бұл атап айтқанда. Жобаның ең маңызды сәті Киров паркінің тағдыры болып қала береді, бұл туралы қоғамдық тыңдауларға жиналған қатысушылар бірден әкімдікке мәлімдеді.
– Біз, оралдықтар бір рет Фурманов паркін жоғалтып алдық. Енді біз билікке мұны жасауға мүмкіндік береміз бе? Иә, Шағанның сол жағалауында шағын аудан салынатынын, онда 50 мың адам тұратын болады, оларға қалаға бару керек және басқа да көптеген дәлелдер туралы көп айтуға болады. Бірақ осы үшін қаланың бас паркін жоғалту керек пе? -деді локомотив депосының машинисі Болат Жармұхамбетов.
– Кешіріңіз, бірақ біз саябақты бұзбаймыз, – деп жобаны дайындаған «Алматыдорпроект» жобалау ұйымының өкілі Захар Павлушин оған қарсылық көрсетуге тырысты. – Иә, жол құрылысы саябақтың бір бөлігін қозғайды. Кішкене ғана. Неге сіз менің сөзімді бұрмалайсыз?
— Осылайша бұл саябақ осы жылдар бойы қысқарған. Енді сіз тағы бір бөлігін жолға беруге ұсынасыз. Жасыл желектер алаңын ұлғайтудың орнына, сіз оны қысқартасыз, – деді жеке кәсіпкер Тілек Төрешев.
Оны өз атын атамаған жас жігіт қолдады.
— Мен әкімдік өкіліне сөз арнаймын. 2016 жылғы қала мәслихатымен мақұлданған әкімдік қаулысы бар. Онда аққа қарамен жасыл желектер мен қала аумағының орманды жерлерін ұлғайту жөніндегі жоспарларыңыз жазылған. Онда 2020 жылға дейін жасыл желек алаңы 7,6 дан 8 мың гектарға дейін ұлғайту жоспарланған. Бірақ осы төрт жыл ішінде, сіздің мәліметтеріңіз бойынша, Оралда жасыл желектер алаңы 6,9 мың гектарға дейін қысқарды. Сіз төрт жылда қаланың жасыл алаңын арттырудың орнына бұрыңғы қалпын да сақтай алмай отырсыздар ғой. Ал енді саябақ пен жайылма орманды отауды ұсынасыз. Бұны қалай түсінуге болады? – сұрақ қойды жас жігіт.

– Біріншіден, біз саябақтың барлығы емес, саябақтың бір бөлігі ғана екенін айттық. Екіншіден, біз талқылайтын қазіргі жоба – бірнеше жыл бұрын бекітілген қала құрылысының бас жоспарының бір бөлігі. Бұл бас жоспарда осы шағын аудан, көпір және жол салынды, — деп жауап берді қала әкімінің орынбасары Бекжан Түкжанов.
— Сонда біз мұнда не үшін жиналдық? Сіз не үшін қоғамдық тыңдаулар деп атайсыз?! Егер сіз бәрін бұрыннан бізсіз, қала тұрғындарынсыз шешсеңіз, біздің пікіріміз мүлде маңызды емес, – деп пікір білдірді залдан ер адам.
— Бұл олай емес. Қоғамдық тыңдаулар-жобаны талқылаудың міндетті бөлігі. Бұл заңда жазылған, — деп жауап берді Бекжан Түкжанов.
Осы кезде мен заңдылығы туралы өз сұрағымды қоюуды шештім.
— Бекжан Нұрланұлы, заң бойынша, сіз қоғамдық тыңдауға 20 күн қалғанда жобаны жариялауыңыз керек еді. Сіз оны кеше жасадыңыз. Яғни, адамдардың жоба параметрлерімен танысуға мүмкіндігі болған жоқ, сондықтан сіз жобаға деген осындай теріс көзқарасқа тап болдыңыз. Заң бойынша барлығын өткізуге не кедергі болды?
— Иә, Мен сізбен келісемін,біздің тарапымыздан қателік жіберілді. Бірақ бұл қоғамдық тыңдаулар соңғы деп кім айтты? Заң бізді қоғамдық тыңдаулар санымен шектемейді. Тағы да барлығымыз бірге бас қосып, жобаны сындарлы түрде талқылайық, – деді Бекжан Түкжанов.
— Егер мұнда қатысушылар осы жобамен келіспесе, тағы да жиналудың қандай мәні бар? Мен осы ұстанымыңыз бізді, халықты қалай қабылдайтыныңызды көрсетеді деп сенемін. Сіздер бізді тыңдамайсыз. Қоғамдық тыңдаулар сізге тек формальдылық ретінде қажет. Жағымсыз, бірақ қажетті. Сондықтан да халықтың билікке деген сенімі жоқ. Сіз қазір адамдар қаланың «өкпесі» болып табылатын саябаққа жақын жердегі жол құрылысына үзілді-кесілді қарсы екенін көріп отырсыз. Біліп тұрып жол мен көпір салу қажет екенін талап етесіз. Егер осы залда жиналған адамдар жеткіліксіз болса, онда халыққа сауалнама, референдум өткізейік. Оны қалай жасауға болады? Алаңға барлық қала тұрғындарына жиналуды ұсынайық. Онда қанша адам жиналатын көрейік? – деп әкімнің орынбасарына, жеке кәсіпкер Тілек Төрешев сұрақ қойды.

Әділдік үшін қоғамдық тыңдауларға келгендердің арасында бір адам қолдағанын атап өткен жөн, ол жол мен көпірдің құрылысы үшін кішігірім, бірақ маңызды ескертпемен сөз сөйледі.
– Неге бәрі осы жолға қарсы екенін айтасыз? Мен жол мен көпір үшін. Ертең, сол шағын аудан салынғанда, онда 50 мың адам тұрып, қала орталығына қалай жетеді? Зашаған арқылы ма? Зашаған арқылы деркөлдіктердің жүргендері есіңізде ме? Жолда қандай кептелістер болды! Деркөл арқылы жүру- тығырықтан шығу емес. Сондықтан мен қолдаймын. Бірақ саябаққа тиіспейік, – деді жас жігіт.
Қоғамдық тыңдау бір сағатқа созылды. Қала әкімінің орынбасары Бекжан Түкжанов қоғамдық тыңдаудың жабылғаны туралы жариялағаннан кейін аяқталды.
— Мен мұнда бәрі бір жақты талқылануда екенін көріп отырмын. Сондықтан қоғамдық тыңдауларды аяқтауды ұсынамын. Және бұл мәселені тағы бір рет талқылау қажет.
— Сіз басқа жолы да жұртшылықты талқылауға шақыруға дайын екендігіңізді айта аласыз ба? – деп, сұрадым мен.
— Қала әкімдігі қоғам үшін әрқашан ашық, – деді әкім орынбасары.
– Яғни, бұл мәселе бойынша әкімдіктің барлық мәжілістері көпшілік алдында болады, дұрыс түсіндім бе? Қоғам мен баспасөздің қатысуымен?
– Нуууу… әкімдіктің жұмыс кеңестерінде не үшін болуыңыз керек? Біз оларды жұмыс режимінде өткіземіз және онда қатысуыңыз міндетті емес, — деп әкім орынбасары залдан кетуге асықты.
Сондай-ақ осы тақырып бойынша:
Шаған көпірі мен жолының құрылысы кезінде бір жарым мың терек кесіледі
Орал тұрғыны Шаған арқылы өтетін көпір мен жолдың баламалы жобасын ұсынды
Жаңа мөлтек ауданының жол құрылысы кезінде орманның бір бөлігі кесілуі мүмкін (ВИДЕО)
Лұқпан Ахмедьяров, Алексей Воробьев, бейне: Нұрлыбек Емранов, Артем Букреев