Сенат БҰҰ сынына және наразылығына қармастан бейбіт жиналыстар туралы ҚР Заңын мақұлдады

– Сенат Біріккен Ұлттар Ұйымы (БҰҰ) тарапынан сынға және жұртшылықтың наразылығына қармастан, бейбіт жиналыстар туралы ҚР Заңын мақұлдады, деп хабарлайды агенттік тілшісі.

Қазақстан Парламенті Сенаты «Қазақстан Республикасында бейбіт жиналыстар ұйымдастыру және өткізу тәртібі туралы» және «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне Қазақстан Республикасында бейбіт жиналыстар ұйымдастыру және өткізу тәртібі мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобаларын бірінші оқылымда мақұлдады.

Естеріңізге сала кетейік, Қазақстанда бейбіт жиналыстар өткізу тәртібі туралы заңдарды бұзғаны үшін жазаны қатаңдату, сондай-ақ бейбіт жиналыстарға қатысқаны үшін шетелдіктерді айыппұл салып, елден тыс жерлерге шығарып жіберу ниеті туралы ХАА ҚазТАГ 7 ақпанда хабарлады. Сондай-ақ, митингілерді жариялау Қазақстандағы БАҚ-ты жабу үшін себеп болуы мүмкін екені белгілі болды. Сондай-ақ, саясаткерлерге Қазақстанда олардың партияларының жұмысын тоқтату кезінде митингілер өткізуге тыйым салғысы келеді. Көптеген құқық қорғаушылар мен азаматтық белсенділер осы заң жобасын олардың қатысуынсыз талқылауға наразылығын білдірді.

17 ақпанда «Бейбіт жиналыстар туралы» заң жобасының тұжырымдамасын талқылауда адам құқықтары жөніндегі Қазақстандық халықаралық бюро директоры Евгений Жовтис жаңа заң жобасын БҰҰ-ға сараптамаға жіберуді ұсынды, ал журналист Сергей Пономарев митингілер туралы жаңа заң Қазақстандағы БАҚ жұмысына кедергі болатынына сенім білдірді. «Либерти» қоғамдық қорының президенті, құқыққорғаушы Ғалым Ағелеуов Қазақстанда мемлекеттік органдар тарапынан шектеулер жоқ жерде митингілер өткізу туралы норманы бекіту қажет деген пікір білдірді. Сондай-ақ, Жовтис Қазақстанда орнатылған іс-шараларды өткізу кезінде ешқандай хабарлама бола алмайды деп санайды. «Халықка адал қызмет» қоғамдық қорының өкілі Болат Жұматаев митингілер мен жиналыстарға түскен барлық өтініштер Қазақстанда жалпыға бірдей қолжетімді тізілімде болуы тиіс деп есептейді. Жовтистің пікірінше, егер митингілер туралы жаңа заң қазір ұсынылған түрде қабылданса, Қазақстанда  өз Тунбергтің Гретін пайда болуы мүмкін емес. Сондай-ақ, ол митингілер туралы жаңа заң журналистердің тағдырын өтірік ете алады деп санайды.

Кейінірек осы күні баспасөз мәслихатында Жовтис бейбіт митингілер туралы жаңа заң келіспейтіндерге арналған резервация туралы заң болып табылатынын айтты. Демократиялық партияны құрудың бастамашысы, саясаткер Төлеген Жүкеев Қазақстанда жұмыс істеп тұрған билікті демократиялық күштерге бейбіт түрде бере алатын ең жақсысы деп санайды. Сондай-ақ Жовтис бейбіт жиналыстар туралы Заңның баламалы жобасын ҚР Ақпарат және қоғамдық даму министрлігіне (МИОР) жіберуге ниетті екенін хабарлады. Өз кезегінде құқық қорғаушы, » Ар.Рух.Хақ» қоғамдық қорының президенті Бақытжан Торегожина» бейбіт митингілер туралы жаңа заң жобасын әлеуетті зорлаушылардың азаматтарынан көреді деп санайды. Қожалиева сондай-ақ, Қазақстан Республикасы Ақпарат және қоғамдық даму министрлігінің басшысы Дәурен Абаев бейбіт митингілер туралы заң жобасының авторы болып табылмайды дейді.

26 ақпанда ҚР Ақпарат және қоғамдық даму вице-министрі Данияр Есин журналистердің бейбіт жиналыстарда қызмет ету ережелерін журналистермен талқылайтынына уәде берді.

29 ақпанда ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев «Бейбіт жиналыстар өткізудің тек хабарлама тәртібін енгізу маңызды»деп есептейді.

12 наурызда министр Абаев журналист МИА КазТАГ сұрағына жауап бере отырып, журналистердің митингтердегі тәртіп ережелері БАҚ-пен талқыланатын болады деп сендірді.

Алайда, 19 наурызда Қазақстан үкіметі бейбіт жиналыстар туралы заң жобасын Мәжіліске осы түрінде енгізуді шешкені анықталды.

8 сәуірде Қазақстан Парламенті Мәжілісінің депутаттары бейбіт жиналыстар туралы заңды бұзғаны үшін жазалауды қатаңдату туралы түзетулер жобасын екінші оқылымда мақұлдады. Сондай – ақ, мәжілісмендер заң жобасынан БАҚ-тың мемлекеттік органдарға митингілерді фото-және бейнетүсірілімге ұсыну міндеті туралы норманы алып тастағанын хабарлады. Сонымен қатар, Мәжіліс «Бейбіт жиналыстар туралы» заң жобасын, егер қатысушылардың саны ұйымдастырушы мәлімдеген санынан кем дегенде бір адамға артық болса, яғни ресми негіз бойынша митингті мәжбүрлеп тоқтатуға мүмкіндік беретін бөлігінде өзгертті, содан кейін жаңа заң Сенатқа берілді.

22 сәуірде Үкімет Сенатта осы заңның қабылдануын күтпестен және оған ҚР Президенті қол қойғанын қоғамдық талқылауға ҚР МИОР-на журналистер үшін арнайы белгіні әзірлеу және журналистердің бейбіт жиналыстарда қызмет ету Ережелерін бекіту бойынша өкілеттіктер беру туралы шешім жобасын ұсынды.

23 сәуірде Қазақстанның құқық қорғаушылары бейбіт жиналыстар туралы заңды БҰҰ мен ЕҚЫҰ-ға сараптамаға жіберуді сұрады.

25 сәуірде БҰҰ-да бейбіт жиналыстар туралы жаңа Қазақстандық заңның нормаларына алаңдаушылық білдіргені белгілі болды.

Фото дереккөзі: ҚазТАГ / © Мадина Әлімханова