Орал тұрғыны мүгедек күйеуімен және кішкентай балаларымен қиын тұрмыстық жағдайда қалды (БЕЙНЕ)

Орал қаласының тұрғыны Маржан Байекешева отбасымен жарты жылдан бері жұмыссыздық бойынша жәрдемақы алуда. 10 жылдық жұмыс өтіліне қарамастан, әйел жұмыс таба алмайды, ал қыркүйекте жұмыспен қамту орталығынан жәрдемақы төлеу тоқтатылады. Маржанның күйеуі жылдың басынан бері I топтағы мүгедек болып танылғанмен, ешқандай әлеуметтік төлем сонымен қатар СОБЕС-тен уәде етілген көмекті де ала алмауда.

Маржан Байекешева отбасымен бірге бес қабатты үйдің 4 қабатында тұрады. Соңғы алты айда әйелдің өмірі қиындап кетті — ол күйеуіне күтім жасау үшін жұмыстан кетуге мәжбүр болды, ал бірнеше ай бойы алуға тырысқан мүгедекке «жеке көмек» бойынша жәрдемақы ресімделмеген. Осыған байланысты, қазір оның отбасы жұмыссыздық бойынша жәрдемақы және жұбайының мүгедектігі бойынша қарапайым жәрдемақы алу үшін алынған ақшамен ғана тұрады. Бірақ бұл ақша көп ұзамай болмайды-өйткені 2 қыркүйектен бастап жұмыссыздық бойынша төлемдер тоқтатылады.

– Мен күйеуім Мерболатпен 11 жыл тұрдым. Бізде екі бала бар — қызымыз Гүлнар 10 жаста және 8 жасар ұлымыз Сүлеймен. 2011 жылдан бастап менің жұбайым II топтағы мүгедек болды, осы уақыт ішінде ол 3 инсульт пен 1 инфаркттан зардап шекті, соңғысы өткен жылы болды. Осы жылдың қаңтар айында оның аяғы кесіліп, I топтағы мүгедектер санатына ауыстырылды. Мен «Орленок» балабақшасында 10 жыл тәрбиеші болып жұмыс істедім және менің отбасымда проблемалар бар екенін көрсетпеуге тырыстым. Қызыма би бөліміне ақы төлеу үшін мен түнде мейрамханада ыдыс жуушы болып жұмыс істедім — кешкі сағат 8-де кетіп, таңертеңгі 7-де негізгі жұмысыма баратынмын. Сондықтан мен ұзақ уақыт бойы ештеңеге шағымданбадым, ешқандай жәрдемақы сұрамадым, өйткені көмек сұрау ұят болды», — дейді әйел.

Оның айтуынша, екі жұмыс арасындағы үзілісте ол күніне тағы 2 сағаттан өз ауданында газет таратты-осылайша ол отбасына ақша тапты. Қызы Маржан бимен айналысып, түрлі байқауларда Гран-при иеленді-бұған пәтердің қабырғасына ілінген медальдар дәлел.

— Балалар менің оқу озаттары. Қызым 8-ші мамандандырылған мектепте оқиды-ол жерден өзі өтіп, 4 сыныпты үздік бітірді. Ұлым спортпен айналысады, қызым-бимен. Ақпан айында ампутациядан кейін күйеуімнің нашарлап кетуіне байланысты маған өте қиын болды — ол «Маржан, аяғым қайда? Қайтар аяғымды!» деп айқайлайды маған. Сондықтан 14 ақпанда мен өз қалауым бойынша жұмыстан кетуге мәжбүр болдым, бұл менің қателігім болды. Түсінесіз бе, маған өте өкінішті, сол күні жұмыстан шығуға арыз жазбай, ауру күйеуімді бағуға өтініш ресімде деп ешкім кеңес бермегені.10 жылдық тәрбие жұмысы барысында мен мамандық бойынша жұмыс істеп жатқанымды түсіндім — менде көптеген грамоталар, түлектерден алғыс хаттар, қолдау сөздері бар газеттерде мақалалар бар. Мен балаларды тәрбиелеу және ештеңе сұрамау үшін осындай өмір сүруге тырыстым. Содан кейін ТЖ болды, енді менің жұмыс тәжірибем үзілді,мен жұмыссыз қалдым, – дейді Маржан көз жасымен.

Жылаған әйел үйдің көршілерінің қолдауы туралы айтады: оның жағдайы туралы біліп, отбасына заттар, алма берді. Оны күйеуімен бірге емханаға апарған такси жүргізушілерінің бірі «егер ол оған ақы төлесе, өзін адам деп санамаймын»деп, одан ақша алудан бас тартты.

– Мен компот дайындадым, Ал балаларым оны жол құрылысшыларына әрқайсысы 200 теңгеге 3 баклашкасын сатты. Енді мен күйеуімді 4 қабаттан арқама салып серуендеуге апарамын, бізде коляска жоқ, дегенмен СОБЕСТЕ олар дәретке отыратын ыдыспен де, мүгедектер арбасымен де көмектесуге уәде берді. Мен қажып кеттім, тіпті құлап та қалдым, менің барлық арқам көгерген. Мен мүгедек адамды бағып-қағу бойынша өтініш бермек болдым, маған емханада өтінімді онлайн рәсімдеуге болады деді. Мен ХҚКО – ға қарама-қарсы ғимаратқа бардым, маған 2 мыңға өтініш ресімдеп, 15 күн күту керектігін айтты. 15 күннен кейін нәтиже келіп, мені ХҚКО-ға жіберді. ХҚКО-на 1414 нөмірі бойынша хабарласуға болады, мен 2 күн бойы қоңырау шалдым, оларда барлық уақытта желі бос емес. Содан кейін мен тағы да ұлыммен ХҚКО-ға бардым, 3 сағат отырдым, қызметкерлердің бірі бізге көмектесті. Содан кейін мені 2 сағат бойы маман қабылдады, ол өтініш жіберуге көмектесті, бірақ құжаттар жеткіліксіз екендігі белгілі болды, маған әлі де өтініш керек», — деп жылаған әйел күйеуіне қамқорлық жасау әрекеттері туралы айтады.

Әрі қарай Маржан Сарайшық көшесіне мүгедектерге арналған жеке оңалту бағдарламасына барды. Онда оған көмек қажет емес екенін айтты және емханаға баруға кеңес берді.

— Сосын Облыстық денсаулық сақтау басқармасының емдеу бөлімінің меңгерушісіне бардым. Сәуір айында олар менің мәселем шешілетінін айтты, бірақ көптеген айлар өтті. Мен оған мені анда-мынад жұмсап саңдалтқанын айттым, емханаға қайта жіберді, ол құжаттарды қарап, барлық қолдар мен мөрлер бар екенін және маған көмек керек екенін айтты. Бірақ ол мені қайтадан емханаға жіберді. Мен 6 ай бойы осылай қанша жүре аламын? Маған көмек көрсетілмеді және «жеке көмекші» ретінде әлі күнге дейін ресімделмеген, — деп шағымданады әйел.

Қорғанышы болудан басқа, Маржан өз тәжірибесін жоғалтпау үшін мектептердің бірінде қарапайым күзетші болып жұмыс істегісі келеді. Бірақ жұмыспен қамту орталығында олар оған лайықты бос орын таба алмайды.

— Білім беру саласындағы жұмыс өтілін жоғалтпау үшін мен кем дегенде бір жыл вахтер немесе күзетші болып жұмыс істесем, зейнетақыға дейін жұмыс істеуім керек. Бұл жағдайда менің барлық дипломдарым жанып кетеді. Мен қазір қайда баратынымды және қазір не істеу керектігін білмеймін. Балаларға көз жасты көрсетуге болмайды, бірақ мен күн сайын бұл жағдайдан жылаймын», — дейді ол.

Қазір Маржан еңбек өтілін жоғалтпау үшін жұмысқа орналасқысы келеді және күйеуіне «жеке көмек» бойынша жәрдемақы рәсімдейді. Алайда, соңғы алты айда ол оған да, басқасына да қол жеткізе алмады.

Егер сіз Маржан Байекешеваға қандай да бір көмек бергіңіз келсе, онымен +7 775 911 3994 нөмірі бойынша байланыса аласыз.

Алексей Воробьев