Тоқаевтың Жолдауы: Кибербуллинг, заңдарды қатаңдату, ауылдарда Интернетке қол жеткізу және т. б. туралы
Бүгін, 1 қыркүйекте Мемлекет Басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев ҚР Парламенті палаталарының бірлескен отырысында жолдау жасады. Жолдаудың тікелей трансляциясын барлық қазақстандық арналар мен негізгі радиостанциялар жүргізді.
«ЖАҢА ЖАҒДАЙДАҒЫ ҚАЗАҚСТАН: ІС – ҚИМЫЛ КЕЗЕҢІ»
МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУДЫҢ ЖАҢА МОДЕЛІ ТУРАЛЫ
1. Бізді Мемлекеттік басқару, кадр саясаты, шешім қабылдау жүйесі және олардың орындалуы үшін жауапкершілік саласындағы өзгерістер күтіп тұр.
2. Президентке тікелей бағынатын Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігін құру туралы шешім қабылданды.
3. Реформалар жөніндегі жоғары президенттік кеңес құрылуда, оның шешімдері түпкілікті болады.
4. Мемлекеттік аппарат пен квазимемлекеттік сектор қызметкерлерін қысқарту мерзімін жеделдету тапсырылды. Биыл оларды 10% – ға, ал келесі жылы тағы 15% – ға қысқарту керек. Осылайша, шенеуніктерді 25% – ға қысқарту міндеті 2021 жылы шешіледі.
5. 2021 жылдың 1 шілдесінен бастап факторлық-баллдық шкаланы енгізу керек. Бұл мемлекеттік қызметкерлердің жауапкершілігі мен уәждемесінің артуына әкеледі.
6. Бізді квазимемлекеттік сектор саласындағы реформалар күтіп тұр.
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУ
1. Мемлекет пен инвесторлар арасындағы уағдаластықтарды тіркеу мақсатында жаңа құрал – стратегиялық инвестициялық келісім енгізілетін болады.
2. Үкіметке жыл соңына дейін Қазақстандық өңдеу өндірістерін шикізатпен толық жүктеуді қамтамасыз ететін реттеуші тетіктерді әзірлеу тапсырылды.
3. Жыл соңына дейін квазимемлекеттік сектордың барлық сатып алуларына қолданылатын бірыңғай заң әзірлеу тапсырылды.
4. Үкімет «Атамекен» Ұлттық палатасымен бірлесіп, жыл соңына дейін қазақстандық қамтуды ұлғайту жөнінде нақты ұсыныстар дайындайды.
Көліктік-логистикалық кешен
1. «Нұрлы жол»бағдарламасының екінші кезеңін іске асыру.
2.Міндет-2025 жылға дейін 24 мың шақырым жолды, яғни барлық республикалық жолдарды қайта жаңарту және жол сервисімен қамтамасыз ету.
Шағын және орта бизнеске көмек
1. Шағын және орта бизнеске экономиканың зардап шеккен секторларындағы барлық қолданыстағы ШОБ кредиттері бойынша жылдық 6% – ға дейін пайыздық мөлшерлемелерді мемлекеттік субсидиялауды қамтамасыз ету тапсырылды.
2. Неғұрлым зардап шеккен секторларда ШОБ үшін айналым қаражатын толықтыру бойынша Ұлттық банктің арнайы бағдарламасы ұзартылатын болады. 2021 жылға дейін.
3. Жыл соңына дейін мемлекеттік органдар мен квазимемлекеттік секторға тиесілі жылжымайтын мүлік объектілері бойынша ШОБ үшін жалдау ақысын есептеуді тоқтата тұру тапсырылды.
4. Бизнестің осы санаты бойынша жыл соңына дейін бюджеттен тыс қорларға еңбекақы төлеуден аударымдарды алып тастау тапсырылды.
5. Шағын және орта бизнес қызметінің жаңа нормативтік-құқықтық базасы әзірленетін болады.
«Кәсіпкерлік қызметке мемлекеттік құрылымдардың кез келген заңсыз араласуы, бизнесмендердің жұмысына кедергі келтіру мемлекетке қарсы ең ауыр қылмыс ретінде қабылдануы тиіс.”
6. ШОБ дамыту жөніндегі жұмыстың басты нәтижесі 2025 жылға қарай оның ЖІӨ — дегі үлесін 35% – ға дейін, ал жұмыспен қамтылғандар санын 4 миллион адамға дейін ұлғайту болуы тиіс.
Қаржы секторы
1. Өтімділікті бизнесті несиелеуге қайта бағдарлау және валюталық алыпсатарлықты тоқтату бойынша шаралар қабылдау тапсырылды.
2. Ұлттық банк құрылымында ақша-кредит саясаты жөніндегі Комитет құру туралы шешім қабылданды. Оның құрамына тәуелсіз мүшелер де кіреді.
3. Үкіметке «Атамекен» Ұлттық палатасымен бірге депутаттық корпусты тарта отырып, Салық Кодексі мен заңға тәуелді актілерге тексеру жүргізу тапсырылды.
Мақсат – салық міндеттемелерін орындауды түбегейлі жеңілдету және салықтар мен төлемдердің санын азайту.
4. Қаржы министрлігі Экономикалық тергеу қызметінің қызметін негізінен көлеңкелі экономикаға қарсы күреске қайта бағдарлау тапсырылды.
5. Осы өтімділікті бизнесті несиелеуге қайта бағдарлау және валюталық алыпсатарлықты тоқтату жөнінде шаралар қабылдау тапсырылды.
АЙМАҚТАРДЫҢ ИНФРАҚҰРЫЛЫМЫ
1. Елдің оңтүстігі мен оңтүстік-шығысының өнеркәсіптік әлеуетін неғұрлым белсенді ашу міндеті тұр.
2.Ірі металлургиялық кәсіпорындар жұмыс істейтін Өңірлерді дамытудың жаңа ПАЙЫМЫ талап етіледі. Бұл бірінші кезекте Шығыс Қазақстан, Қарағанды және Павлодар облыстары.
«Қазақстанның батыс өңірлері мұнай-химия кешендерінің құрылысына инвестиция тарту орталығына айналуы тиіс. Бізде әлі күнге дейін мұнай химиясы мен жоғары бөліністі газ өңдеу жоқ, «бұлай болмайды».
3. Қазақстандық тауарларды ілгерілету, инвестициялар тарту үшін ресейлік билік және ұйымдармен тығыз өзара іс – қимыл жасау-қазақстандық шекара маңы аймағын дамытудың өте маңызды факторы.
4. Ауылдағы аса өткір проблемаларды шешуге бағытталған «Ауыл – ел бесігі» бағдарламасын іске асыру жалғасатын болады.
АЗАМАТТАРДЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК ӘЛ-АУҚАТЫ
1. 2021 жылы БЖЗҚ-ның 700 мың салымшысы өз жинақтарының бір бөлігін Тұрғын үй сатып алуға, емделуге немесе қаржы компанияларын басқаруға беру үшін пайдалана алады.
2.Табысы тұрғын үй мәселелерін өз бетінше шешу үшін жеткіліксіз азаматтарға тиімді әлеуметтік қолдау көрсетілетін болады.
3. Үкімет пен әкімдіктер әлеуметтік жеке үйлер үшін, оның ішінде мемлекеттік-жеке меншік әріптестік арқылы учаскелерді коммуникациялармен қамтамасыз етуді жеделдетуге міндетті.
4.Үкіметке 2021 жылдан бастап «Аңсаған сәби»арнайы бағдарламасын іске қосу тапсырылды. ЭКО бағдарламалары бойынша квоталар санын 7 мыңға дейін, яғни 7 есеге арттыру қажет.
«Біз кәмелетке толмағандарға қатысты сексуалдық сипаттағы іс-әрекеттер үшін қылмыстық жауапкершілікті едәуір қатаңдаттық. Бірақ мәселе өткір болып қалады. Мұндай қылмыскерлер кешірім мен мерзімінен бұрын босату құқығынсыз қатаң жазаға лайық. Олар барынша қауіпсіз мекемелерде ұсталуы тиіс.”
5. Үкіметке елдің әлеуметтік кодексін әзірлеуге кірісу тапсырылды.
Білім беру саласы
1. 2025 жылға қарай 6 жасқа дейінгі балаларды мектепке дейінгі тәрбиемен және оқытумен 100 пайыз қамтуды қамтамасыз ету міндеті қойылды.
2. Азаматтардың сауаттылық деңгейін, олардың цифрлық білімін арттыру мақсатында Үкіметке үздіксіз білім беру тұжырымдамасын әзірлеу тапсырылды. Бұл құжатта бейресми білім берудің балама нұсқаларын белсенді енгізуді, өз бетінше оқыту нәтижелерін тануды, кәсіби дағдыларды сертификаттауды қарастыру қажет.
3. Кәсіпкерлердің жаңа толқынын дайындауға ставка жасалатын болады. Сондықтан «Кәсіпкерлік негіздері» пәні білім берудің барлық деңгейлерінде – мектептерден жоғары оқу орындарына дейін оқытылуы тиіс.
4. Жас ұрпақ өкілдері шығармашылық және қолөнер негіздерін түсіне алатын «Балалар үйірмелерінің» қызметін қайта бастау қажет.
ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ЖҮЙЕСІН ДАМЫТУ
1.Жақын арада бюджетті нақтылау кезінде медицина қызметкерлеріне екінші жартыжылдықта ынталандыру үстемеақыларын төлеуге 150 миллиард теңге бөлу тапсырылды.
2. Алғашқы медициналық көмек халықтың кең ауқымына неғұрлым ұтқыр және қолжетімді болуға тиіс.
3. Шалғай өңірлер үшін көлік медицинасын жаңғырту жөнінде шаралар қабылдау қажет.
4. Үш жыл ішінде барлық ауылдық елді мекендерді фельдшерлік-акушерлік пункттермен және дәрігерлік амбулаториялармен қамтамасыз ету қажет.
5. Үкіметке медициналық мекемелерді кадрлармен қамтамасыз етудің ұзақ мерзімді (10 жылға арналған) болжамын жасау тапсырылды.
ЭКОЛОГИЯ ЖӘНЕ БИОӘРТҮРЛІЛІКТІ ҚОРҒАУ
1. Бірқатар жүйелік проблемаларды шешуге арналған жаңа экологиялық кодекстің жобасы әзірленді.
2.Үкіметке экологиялық жағдайды жақсарту жөніндегі практикалық шараларды іске асыруға кірісу тапсырылды.
3. Қоғамдағы экологиялық құндылықтарды нығайтуға бағытталған» Birge – Taza Qazaqstan » экологиялық акциясын жүйелі түрде өткізу керек.
4.Үкіметке ғылыми қоғаммен және жеке сектормен ынтымақтастықта «Жасыл өсу» бойынша ұсыныстар пакетін әзірлеу тапсырылды.
5. Үкімет азаматтық сектормен бірлесіп, «Жануарларды қорғау туралы»з аң жобасын әзірлеуі тиіс.
ҚЫЛМЫСТЫҚ САЛАНЫ ЖАҢҒЫРТУ
1. Қылмыстық саланы ЭЫДҰ дамыған елдерінің үлгісі бойынша жаңғырту керек. Бізге азаматтардың құқықтарын уақтылы қорғауды қамтамасыз ететін және жоғары халықаралық стандарттарға жауап беретін үлгі қажет. Қазақстанда өкілеттіктерді нақты бөле отырып, үш буынды модельді енгізу қажет.
2. Алда «әкімшілік» және «қылмыстық» құқық бұзушылықтардың жаңа ұғымдарын әзірлеу міндеті тұр. Қоғамға және заңды қоғамға құқық бұзушылық үшін жаза белгілеу қисыны түсінікті болады.
3. Учаскелік инспектордың мәртебесін заңнамалық түрде көтеріп, оған нәтижелі жұмыс үшін барлық мүмкіндіктер беру керек. Ол азаматтар үшін танымал, қол жетімді, беделді болуы керек, олардың құқықтарын белсенді қорғауы керек.
4. Пенитенциарлық мекемелерде, полицияның қызметтік үй-жайларында жаппай бейнебақылау енгізу тапсырылды.
5. Үкімет пен Парламент бизнесті күш құрылымдарының шамадан тыс араласуынан заңды түрде қорғауы керек.
6. Президент Әкімшілігінің жанынан Құқық қорғау және сот жүйесін реформалау жөніндегі өкілді Комиссия құрылады.
АДАМ ҚҰҚЫҚТАРЫН ҚОРҒАУ
1. Азаматтарды, әсіресе балаларды кибербуллингтен қорғау бойынша заңнамалық шаралар қабылданады. Балалардың құқықтарын қорғау жөніндегі басқа да шараларды күшейту, атап айтқанда, хабарлау рәсіміне қатысты Бала құқықтары туралы Конвенцияның Факультативтік хаттамасына қосылу қажет.
2. Біздің күн тәртібімізде адам саудасына қарсы күрес тұр. Құқық қорғау органдары осындай қылмыстарды тергеу рәсімін жақсартуы тиіс. Олар сот тәртібімен қатаң жазалануы керек.
3. Азаптауға қарсы күрес жөніндегі ұлттық заңнаманы жетілдіру мәселесі де өзекті болып қалуда.
Цифрландыру
1. Алда цифрлық теңсіздікті жою, Интернетке барынша қол жеткізуді және барлық азаматтардың сапалы байланысын қамтамасыз ету міндеті тұр
2. Әлеуметтік жағынан осал отбасылардың балалары компьютерлік техникамен және сапалы интернетпен қамтамасыз етілуі тиіс. Осы жылдың соңына дейін 250-ден астам халқы бар әрбір ауыл Интернетке қол жеткізе алады.
3. Жыл соңына дейін сұранысқа ие анықтамалар мен қағаз жүзіндегі растауларды алып тастау, ақпаратты цифрлық растауды қамтамасыз ету тапсырылды.
АЗАМАТТАРДЫҢ ҮКІМЕТПЕН ӨЗАРА ІС-ҚИМЫЛЫ
1. Жергілікті өзін-өзі басқарудың қаржылық мүмкіндіктерін күшейту қажет. Ол үшін мүліктік құқықтарды кеңейту және ауылдық округтер бюджеттерінің кірістерін ұлғайту қажет.
2. Мәслихаттардың тексеру комиссияларын күшейту керек. Үкіметке және Есеп комитетіне заңнамаға тиісті түзетулер пакетін дайындау тапсырылды.
3. Мәслихаттар отырыстарының міндетті онлайн-трансляциясын енгізу қажет. Халық қалаулыларының пікірталастары, олардың қоғамдық-саяси келбеті қоғам үшін «жеті мөрдің артындағы құпия» болмауы тиіс.
4. Жергілікті өзін – өзі басқару органдарының-жиындар мен жиналыстардың мәртебесін арттыру қажет. Жергілікті жерлердегі өзекті мәселелерге қатысты олардың пікірін аудандық мәслихаттар нақты шешімдер қабылдау үшін ескеруі тиіс.
5. Азаматтардың реформалар мен ұсыныстарға бастамашылық жасауы үшін бірыңғай заңды онлайн-петиция институтын құру қажет. Мұндай механизм кез-келген манипуляциялардан толығымен қорғалуы керек.
6. Үкімет азаматтық қоғаммен өзара іс-қимыл жасай отырып, Нормативтік-құқықтық базаны әзірлеп, осы маңызды жобаға қатысты барлық техникалық мәселелерді шешетін болады.
«ОА» АНЫҚТАСЫ:
Кибербуллинг – адамды интернетте, әлеуметтік желі мен түрлі мессенджерлерде қорқытып, зорлық көрсету. Кибербуллингке кез-келген адам тап болуы мүмкін. Бірақ бұл тәсілмен шабуыл жасайтындар негізінен кәмелет жасына толмаған мектеп оқушыларын нысанаға алады. Өйткені, қорғансыз балалар қорыққанынан өзіне қысым жасалып жатқаны туралы ешкімге айтпайды. Тіпті ата-анасы мен жақындарына тіс жармай, шабуылшының айтқанынан шықпайды.
