Орал қаласы әкімдігінде Орал қандай бағытта дамитынын айтты
Қала әкімінің жер қатынастары, сәулет және қала құрылысы мәселелері жөніндегі орынбасары Асхат Құлбаев Орал қаласының дамуы, аз қабатты құрылыс және тарихи орталықтың келешегі туралы өзінің көзқарасын жеткізді.
– Орал қандай бағытта дамиды?
– Дамудың перспективалық тармағы — Зашаған, онда «Ақжайық» шағын ауданы салынады. Сонымен қатар, қазір Солтүстік-Шығыс шағын ауданы белсенді түрде салынуда, бірақ құрылыста көптеген бос «дақтар» бар.
– Ал қазір «Ақжайық» шағынауданымен не болып жатыр?
– Онда квартал ішіндегі желілер мен коммуникациялар салынды. Бүгінгі таңда мемлекет екі тоқсан бойынша жобалау жұмыстарын қаржыландырады. Жыл соңына дейін жобалардың бір бөлігі мемлекеттік сараптамаға жүктеледі. Ал келесі жылы құрылыс тендерлері ойнатылады. Келесі жылы «Ақжайықтың» екінші және үшінші ықшамаудандарының құрылысын бастаймыз деп есептеймін.
– Биліктің тарихи құндылығы жоқ жеке секторға қандай жоспарлары бар. Ет комбинаты, Былғары шикізаты, 2-ші жұмысшы аудандары бойынша?
Оралда пәтер иелері ПИК құрамынан үйлерін шығаруға дайындалып жатыр
-Біз құрылыс салушыларды «2-ші жұмысшыға» белсенді түрде тартамыз. Онда «Солтүстік» ЕЖЖ (егжей-тегжейлі жоспарлау жобасы) әзірленді, коммуникациялар жаңа емес, бірақ жақсы жағдайда, құрылысты батыл жүргізуге болады. Сондықтан құрылыс салушылармен кездесуде бұл мәселе көтерілді. Егер біреудің жобасы және құрылыс ниеті болса-қош келдіңіз. Былғары шикізаты ауданынан Ет комбинатына дейін айтсақ… Мен жергілікті емеспін, бірақ тұрғындар осында тұрғысы келмейтінін естідім Неге екенін білмеймін. Көлік айрығы жақсы. Бірақ әзірлеуші үшін, кәсіпкер ретінде, бұл коммерциялық тартымсыз аймақ, сондықтан оған қатысты жоспарлар жоқ.
– Қалада аз қабатты құрылыс белсенді өсуде. Сіз бұл туралы не ойлайсыз?
– Мен қызметке кіріскен сәттен бастап құрылыс салу мәселесін қатаң бақылауға аламыз. Бұл әсіресе шағын аудандар мен ескі орталыққа қатысты. Жеке секторда 1-2 үй сатып алынып, іргелес аумағы да, ойын алаңдары да, тұрақтары да жоқ 3-4 қабат өседі. Сонымен қатар, олардың кейбіреулері кірпіш қораптарға ұқсайды – тіпті әдемі қасбет жоқ. Мен архитектураға мұндай жобаларды мүлдем қабылдамауды тапсырдым. Ал құрылыс салушыларға қаланың шамадан тыс жүктелгенін ескертіп, қалалық желілерге қосылу шарттарын қатаңдатамыз. Бұл оларға наразылық тудырады. Бірақ мен үшін бұл ұстаным өте айқын емес. Құрылыс салушы салады, барлық пәтерлерді сатады, және ол әдетте бұл мүлікті басқару мәселесін қоймайды. Яғни, ақша салынды, кіріс алынды. Содан кейін пәтер сатып алғандар әлеммен жалғыз қалады. Төлемді қалай жүргізу керек, газ, жарық және судың есебін қалай жүргізу керек? Егер біреу төлемесе, олар бүкіл үйді өшіреді. Бұл қалай болады? Тұрғындардың мүдделерін кім білдіреді? Егер проблемалар басталса, олар әкімдікке, министрлікке, Президентке жазады. Біз 9 шағын ауданға бардық., онда 4 қабатты ғимарат болды, сумен қамтамасыз етуде, аумақты абаттандыруда проблемалар болды. Құрылыс салушы барлық бұзушылықтарды жою үшін МСҚБ мен басқа да әкімшілік тетіктерді құрылыс лицензиясынан айыруға дейін қосуға тура келді. Жақын арада ПИК жойылады. Тұрғындар үйлерін өздері басқарады. Бұл қалай болады? Мен бұл ауысуды біраз қорқынышпен күтемін.
— Жаңа ордада,С. Тюленин көшесінде және тұрғындар аулаларының аумағында үй салуға қарсы тұрған қаланың басқа да нүктелерінде нығыздалған құрылыспен не істеу керек?
Ағымдағы құрылыс бойынша барлық рұқсат құжаттары 2019-2020 жылдары берілген. Қазір олардың заңдылығына күмәндануға негіз жоқ. Біз үй тұрғындарымен кездескен кезде мен оларға түсіндірдім. Қазіргі уақытта құрылыс басталатын барлық дақтар бойынша барлық рұқсат құжаттары бар. Мен бұған қарсы бола алмаймын, егер тұрғындар бұл мәселені шешкісі келсе, олар сотқа жүгінуге, наразылық білдіруге құқылы. Болашақта тұрғындар үшін қолайсыздық тудыратын барлық әрекеттер менің тарапымнан ынталандырылмайды, бұл сөзсіз.
– Биліктің қаланың тарихи бөлігіне қандай жоспарлары бар?
– Маған жаяу жүргінші даңғылының тек қоғамдық көлік қозғалысы үшін жолақтарды қалдыру идеясы ұнайды. Жаяу жүргіншілерге ыңғайлы етіп, шағын кафелер жасаса. Менің ойымша, пандемия демалыс күндері жабылмайтын шағын дүкендердің ашылу тенденциясын қалпына келтіреді және т.б. Одан әрі кварталдың тереңінде орналасқан жеке секторды кезең-кезеңімен 3-4 қабатты ғимараттармен салуға болады. Менің ойымша, адамдар онда жақсы тұрмайды, олардың өмір сапасын жақсарту керек. Негізінен, ескі орталықта — Карев көшесінен Пугачев көшесіне дейін, байланыс бар, бірақ аз мөлшерде және нашар жағдайда. Олар бойынша біз Оралда инвесторлар мен құрылыс салушыларды жинадық. Осы тақырыпты талқыладық. Қалада, әсіресе ескі орталықта орналасқан барлық желілер ескірген. Оларды одан әрі жүктеу екпінге әкелуі мүмкін. Осы жазда коллектормен қандай жағдай болғанын өзіңіз көрдіңіз. Бұл мәселені ол салынған кезде біртіндеп шешу керек. Бірақ бұл мәселеде біз де проблемаларға тап боламыз: әзірлеуші пайда болған кезде адамдар бүкіл отбасы мен туыстарын бірден баспанамен қамтамасыз еткісі келеді, жағдайды өз мүдделеріне пайдаланады. Осыған байланысты, өкінішке орай, мәселе одан әрі қозғалмайды.
– Ал ескі ғимараттардағы жарнамамен не істеу керек? Қасбеттегі кондиционерлермен?
— Қазіргі уақытта Алматыда Орал үшін сити-код әзірленуде (дизайн-код дегеніміз — бұл қала келбеті мәселелері бойынша ережелердің, талаптар мен ұсынымдардың суреттелген жиынтығы. Дизайн коды қаланың қалай көрінетінін айтады – «ОА»). Менің ойымша, оның пайда болуымен бұл мәселе шешіледі және бәрі бірдей стильде орындалады. Әрине, жарнама көріністі бұзбауы керек. Барлығы сай болуы тиіс.
– Оралда жасыл аймақтарды дамыту туралы ойларыңыз бар ма?
– Маған Дархан Сариев («Батыс Қазақстан экологиялық-географиялық қоғамы» ҚБ төрағасы-«ОА») келді. Бізде оған ұқсас көзқарастар бар. Біз жасыл аймақтардың ортақ дирекциясын құрып, оған саябақ, Перевалочный тоғайы, скверлер қосу керек деп санаймыз. Мәселе мынада, алаңдардың қазір күтпегенін бәрі түсінеді. Ағаштарды кесу, суару, күтім жасау үшін айтарлықтай қаражат қажет. Бұл мәселе менің құзыретімнен тыс, бірақ мен осындай дирекцияны құру және оны барлық саябақтар мен скверлердің балансына беру – бұл жақсы идея деп санаймын. Әрине, бұл жұмысты сауатты ұйымдастыра алатын жанашыр адам басқаратын мемлекеттік құрылым болуы керек. Сондай– ақ, біз Перевалочный тоғайын әкімдіктің балансына беру туралы қоғамдық тыңдаулар өткіземіз (қазір ол «ОА»орман қорында). Біз оны 11 қарашада өткізуді жоспарлап отырмыз, орын әлі анықталған жоқ, бірақ біз халықты хабардар етеміз. Әкімдік абаттандыруға, Старица өзенінің жағалауын жасауға мүмкіндік алды. Жылдың барлық мезгілдеріне баруға болатын жақсы, жайлы орын жасаңыз. Орман қоры мұнымен айналыса алмайды, бірақ менің ойымша, қалада бұған қаражат болады.
– Алматыда 10-15 жыл бұрын заңсыз сатылған жерлер қайтарылуда. Бізде мұндай тексеру және жерді қайтару күтілуде ме?
– Әкімдік жерді қайтаруға өте мүдделі. Бірақ мен, өкінішке орай, мұндай жағдайларды білмеймін. Егер сіз оларды білсеңіз – маған хабарлаңыз, біз оларды міндетті түрде жасаймыз. Бірақ бұл өте маңызды тақырып. Қалаға жер керек.
P.S.
Бұл сұрақтарды біз Қаланың бас сәулетшісі Мирхан Бердіғалиевке қоюды жоспарладық. Тіпті оларды оған бір ай бұрын жібердік. Алайда сәулетші ешқашан журналистермен кездескен жоқ. Оның орнына әкім орынбасары Асхат Құлбаев сұрақтарға жауап берді. Неліктен сәулетші бізбен кездесе алмады деген сұраққа әкімнің орынбасары: «сәулетші сізбен кездесе алар еді. Қазір өзгерістер болып жатыр, көп нәрсе басталды, біз жолдың басында тұрмыз, сондықтан оған бұл бағытта жауап беру қиын».
Айта кету керек, бас сәулетші болып тағайындалғанға дейін Мирхан Бердіғалиев Орал қаласының тумасы, әр жылдары жер қатынастары бөлімінде бас маман, кейін қалалық сәулет бөлімінің құжаттама секторының бас маманы болып жұмыс істеген. Тағайындалғанға дейін ол Орал сәулет бөлімі басшысының орынбасары болып жұмыс істеді. Асхат Құлбаев-2013 жылдың шілде айынан бастап Орал әкімінің орынбасары лауазымына тағайындалғанға дейін «Жайықмұнай»ЖШС жоспарлау және құрылыс департаментінің директоры болып жұмыс істеген Алматының тумасы.
Нана Иксанова
