Оралда жеке сектор тұрғындарына үй алдындағы қоршаулар үшін айыппұл салынды
Оралда қала билігі жеке сектор тұрғындарына өз үйлерінің алдындағы қоршаулар үшін айыппұл сала бастады. Билік тұрғындардан қоршауларды бұзуды және әкімдіктің пікірінше, көшенің бір бөлігі болуы тиіс аумақты босатуды талап етеді. ПД, прокуратура немесе ҰҚК ғимараты сияқты қоршаулармен қоршалған мемлекеттік мекемелер жерді басып алғаны үшін айыппұл салмайды — өйткені оларға ешкім шағымданған жоқ.
Татьяна Задорожная-Оразбаев көшесінің тұрғыны. Көшенің өзі негізінен жеке сектордан тұрады-тек оның соңында көп қабатты ғимарат көрінеді. Осы жылдың қараша айының соңында Татьяна және оның көптеген көршілері БҚО жердің пайдаланылуы мен қорғалуын бақылау басқармасынан хабарлама алды. Онда үй маңындағы аумақтары дуалмен қоршалған жергілікті тұрғындарға мемлекеттік орган тарапынан айыппұл санкцияларын болдырмау үшін оны алып тастау ұсынылды.
Татьяна айтқандай, 18 қарашада БҚО жердің пайдаланылуы мен қорғалуын бақылау басқармасы тұрғындарға 18 және 26 қарашада тексеру тағайындау туралы актілер келгенін жазған. Алайда актілер тұрғындарға тек 28 қарашада жіберілді. Құжаттарда тұрғындардың 144-бабын бұзғаны үшін тексеру тағайындау туралы айтылған: «Мемлекеттік органдардың адамның өміріне, денсаулығына, қоршаған ортаға және жеке және заңды тұлғалардың, мемлекеттің заңды мүдделеріне зиян келтірудің нақты фактілері бойынша, сондай-ақ жойылмауы адамның өмірі мен денсаулығына зиян келтіруге әкеп соғатын ҚР заңнамасының талаптарын бұзудың нақты фактілері бойынша жүгінуі». Дәл осы мақала бұзушылықтарды жою және одан әрі айыппұл салу туралы хабарламаларға себеп болды.
«Әрі қарай, қызықты факт: ол, мысалы, қоршауды алып тастайды, бірақ оған айыппұл келеді», — дейді Татьяна Искакова үйден құжаттар қалтасымен шыққан көршісі Алексей Толоконниковке. — Оған 208 мың теңге көлемінде айыппұл салынды. Маған бір аптадан кейін айыппұл келеді, бірақ 208 емес, бірден 104 мың теңге. Яғни, алдымен оған 208, біз жер теліміне барамыз, ол [БҚО жердің пайдаланылуы мен қорғалуын бақылау басқармасының бастығы] «бір апта ішінде төлеңіз — бұл 104 дегенді білдіреді»дейді. Маған 208 жазбады, олар маған 104 мың айыппұл жазады.
22 қарашада басқарманың алғашқы хабарламаларынан кейін Алексей профлистті қоршаудан алып тастады және қоршау ретінде тек тіреулер қалды, бірақ келесі күні тексеру кезінде инспекторлар бұл әрекеттерді бұзушылықты жою үшін жеткіліксіз деп санады және оған 75 АЕК мөлшерінде айыппұл салды (208 350 теңге — автор.ескерт).
«Бұл маған 7 желтоқсанда әкелді», — дейді Алексей басқарманың нұсқауы. — Содан кейін мен теміркескешті әкелдім, көршімен бірге 7-сінде біз қоршауды кесіп тастадық. 8-ші күні мен бірден [кесілген қоршауды] суретке түсірдім, оларды сол жерге апардым. Мен осылай деймін, сіз [бұйрық] бердіңіз, міне [қоршау алынып тасталды]. Олар «жоқ, бәрібір сізде айыппұл бар, сізде ескерту болды»дейді. Мен жауап беремін, » мен оны жойдым, сіз өзіңіз жазасыз [мерзімдер], кім үшін?». Бұған дейін біз жерді жекешелендіруге өтініш жасаған сәулет бөліміне барған кезде, олар [бөлім қызметкерлері] бізге «сіз әкімдікке барасыз, барлық құжаттарды тапсырасыз, және сіз [құжаттарды әкімдікке] тапсырғаныңызды, оларға [БҚО жердің пайдаланылуы мен қорғалуын бақылау басқармасының инспекторларына] көрсетесіз, сізге [бұзушылықты жоюға] мерзім беріледі»дейді. Ол [инспектор] 27 қарашада бірден келіп, мені қайтадан бастайды: «қоршауды алып тастаңыз». Мен қоршауды алып тастағаныммен, тек тіректер қалды. Мен » қазір менің мүмкіндігім жоқ. Егер әкімдіктен жауап келсе, мен оны бірден алып тастаймын». Жоқ, бәрібір, солай», – дейді Алексей.
— Және олар [инспекторлар]: «біз бүгін ертең ештеңе болмас үшін келдік!». Көшеде аяз болғаны маңызды емес, біреуді алып тастауға мүмкіндік жоқ. Мұнда зейнеткерлер де тұрады, біреудің күйеуі жоқ. Олар біреуді жалдауды айтады. Бірақ ақша жоқ, қазір пандемия және аяз 20 градус. Олар: «ақша табыңыз, біз бәрін алып тастайтын адамдарды табамыз», – деп жауап береді. Біз облыстық, қалалық әкімдіктерге және Нұр Отанға шағым жаздық. Шағымда біз өзімізге тиесілі емес аумақтарды қоршаумен қоршап алғанымызға келісеміз, бірақ сонымен бірге себептері туралы да айтамыз: үйлерге кіретін үйсіз адамдардың көп болуы және аймақтағы қылмыстық жағдайдың жоғары болуы», — дейді Татьяна Задорожная.
Осы уақытта оның көршісі қоршаумен қоршалған ауласын көрсетеді-онда ешқандай ғимарат жоқ, тек құдық, балалар әткеншегі, отырғыш және жеміс ағашы.
Әрі қарай, әйелдер көше бойымен жүреді, мезгіл-мезгіл үйсіз және қылмыскерлерден тонауға ұшыраған үйлерді көрсетеді. Мұндай үйлер, таңқаларлық, жиі кездеседі — Татьяна көшесінің бойымен серуендеу кезінде кем дегенде 7 үй көрсетіледі.
«Міне, зейнеткер әже тұрады»,-дейді Татьяна Искакова көрші үйіне. – Оның үнемі ұрлық жағдайлары бар. Бірде-бір шам жоқ, ал балалар мектепке барады! Мен қызымды, 9-сынып оқушысын қарсылап аламын және шығарып саламын, өйткені еш жерде шам жоқ! Бұл көше ешқашан тас жол төселген емес! Ал бізді заң бұзды, дейді ол.
– Қандай да бір себептермен, кейбір адамдар 2012-2013 жылдардан бастап жергілікті аумақтарды жекешелендіруге өтініш берді және олардан бас тартты, ал басқаларына рұқсат етілді. Біз келген кезде, мен, Татьяна және Алексей, өтініш беру үшін бізге бірден: «біз сізден бас тартамыз»деді. Мен » негіз?». «Біз негіз табамыз, бірақ біз сізден бас тартамыз», — деп шағымданады Татьяна Задорожная.
— Біз қазір осы жер учаскелерін жалға алу туралы өтінішке жауап күтеміз. Соңғы шара ретінде жалға беріңіз! Себебі біз өзімізді қалағандықтан емес, біздің аудан әрқашан Қылмыстық болып саналатындықтан қоршаймыз! Бұл мүмкін емес! Қазір дайында барлық бұл — тағы да ұрлық. Бұл үй, — дейді көршісі көше бойында орналасқан үйлердің бірінде. – Оны былтыр иелері сатқан. Күндіз олар терезелерді тікелей алып кетті, ауладан көтерілді, олар көп тонады.
Татьяна Задорожная оған 2014 жылдың қаңтарында, түнде, мас адам жүктіліктің 9 айында болған кезде үйге кірді дейді. Ол сол кезде үйде зейнеткер анасымен және кәмелетке толмаған баласымен бірге болған. Татьяна полицияны шақырды, бірақ шақыруға ешкім келген жоқ — тек таңертең, шамамен 6 сағатқа жақын, Абай полиция бөлімінен тәртіп бұзушы кетіп қалды ма деп сұрауға қоңырау шалды. Полиция оқиға орнына келесі күні кешке келді — Татьяна Задорожная полиция қызметкерлерінің әрекетсіздігіне өтініш берген кезде.
Қылмыстық жағдайдан басқа, Оразбаевқа тағы да проблемалар жетеді — мысалы, жоғарыда аталған жарықтандыру мен асфальтталған жолдың болмауы. Немесе көше бойында орналасқан қоқыс жәшіктері-бірақ қандай да бір себептермен олардың қасында қоқыс бар. Жергілікті тұрғындар қоқыс шығарылады дейді, бірақ 3 күннен кейін сол «сурет»қайтадан пайда болады.
Көшенің өзі, мысалы, тұрғындардың қоршауларында проблемалар туындамай, жол жұмыстарын жүргізу үшін жеткілікті кең. Әйелдер бас жоспарға сәйкес, бес қабатты үйлер жеке үйлердің орнында болады дейді, бірақ бұл 15-20 жылдан кейін болады. Біреулер жолды қайта құру және асфальттау туралы айтады, бірақ Татьяна Задорожная қыста қандай асфальттау жұмыстары жүргізілетінін түсінбейді.
— Маған әлі айыппұл келген жоқ. Мен әлі де «үмітпен » күтемін», – деп күледі ол. – Ал менің көршілеріме түбіртектер келді. Бәрінен бұрын, Алексей ренжіді-ол қоршауды алып тастады, ал айыппұл төлеуге тура келеді. Егер біз айыппұл төлемеген жағдайда, олар сотқа жүгінеді», — деп қорытындылады әйел.
Олар көшесін көрсетіп, әйелдер үйлеріне оралды.
БҚО жердің пайдаланылуы мен қорғалуын бақылау басқармасының хабарлауынша, жергілікті билік Оразбаева көшесіне неліктен кенеттен қызығушылық танытып, жергілікті тұрғындарға айыппұл сала ма (спойлер: болады) деп түсіндіреді.
— Біріншіден, әр адам жер алған кезде жер сызығына салынуы керек. Біз олар жасаған мемлекеттік жерлерді басып алуға қараймыз. Олардың айтуынша, қылмыскерлер оларға көтеріледі-жақсы, оларда заңмен бөлінген аумақ бар, олар қоршауды жақсырақ жасайды, оны қалыпты түрде қорғайды. Мұнда олар тізбекті тормен немесе пикет қоршауымен қоршалған — бұл оларды құтқармайды. Бұл жай ғана брондау, егер сіз шындықты айтсаңыз. Біз оларға айттық, келдік, уақыт болды-неге олар қоршалған жердің бір бөлігін заңдастырмады? Егер олар әкімдіктен рұқсат алса, біз қарсы емеспіз. Иә, айыппұл бар, бірақ біз оларға түсіністікпен қараймыз — [жоюға] уақыт береміз, бірақ олар принципті түрде отырады және [қоршауларды] жинамайды, — дейді БҚО жердің пайдаланылуы мен қорғалуын бақылау басқармасының басшысы Берік Есенғалиев.
Ол түсіндіреді-тексеру тіркелгеннен кейін оны біраз уақыттан кейін жабу керек, әйтпесе фискалдық органдардың басқаруына қатысты шаралар өткізіледі.
– Көптеген [тұрғындар] түсіністікпен қарайды-біз оларды хабардар етеміз, олар тазалайды. Онда әкімдік пен Нұр Отан жазған 3-4 отбасы Қазақстан азаматтары ретінде сотқа жүгінуге заңды құқығы бар. Бұл тексеруге біз санкция бермейміз-бізге әкімдіктен өтініш келіп түседі және біз көше тұрғындарын тексеру туралы хабардар етеміз. Егер жерді басып алу болса, біз кедергілерді алып тастауды айтамыз. Кім түсінеді-алып тастайды және айыппұлға түспейді. Әрбір мемлекеттік органның өз функциялары бар — қалалық бөлім қылмыспен айналысады және олар бұл мәселені әкіммен бірге көтере алады. Сонымен қатар, онда камералар, жарықтандыру, учаскелік қауіпсіздікті күшейту. Бұл сұрақ бізге қатысты емес — дұрыс түсініңіз», – деп қосты ол.
Жерді пайдалану мен қорғауды мемлекеттік бақылау бөлімінің бастығы Тахир Нұрахметов Оразбаева көшесінде жүргізілген тексерулер туралы толығырақ айтып береді. Оның айтуынша, тексеруге қалалық әкімдік тарапынан жол берілгені себеп болған — болашақта осы көше бойынша жол салынғысы келеді.
– Орал жер қатынастары бөліміне тексеру жүргізу туралы өтініш білдірді. Қазір Миханов пен Орынбор көшелерінде асфальт салынуда, сондықтан олар болашақта асфальт төселетіндіктен учаскелерді босата бастады. Қашан-білмеймін, бұл менің құзыретімде емес. Бізге хат келіп түсті, біз оны пысықтадық, фактілер бар, біз тиісті шаралар қабылдадық және жауап бердік. Алексей Толоконниковқа біз оның жағдайына сәйкес жауап бердік, рецепт мерзімі [бұзушылықты] жою үшін, ал айыппұл салу — жасалған әкімшілік әрекет үшін. Бұл егер біз бір айға бұйрық берсек, ол [бұзушылықты] жойса, онда біз айыппұл салмауымыз керек дегенді білдірмейді, — деп түсіндіреді Тахир Нұрахметов.
Оның айтуынша, Алексей Толоконников тексеру кезінде бұрын ескертуге қарамастан қоршауды алып тастаған жоқ-айыппұл алған басқа көршілер сияқты.
— Ол осында келді — біз оған егер ол құқық бұзушылықпен келіссе, онда айыппұлдың 50% – ын төлей алатынын айттық (104 175 теңге-автор.ескерт) немесе бұл материалды мамандандырылған әкімшілік сот қарауы үшін өтініш жасаңыз, бірақ ол қаламады. Егер инспектор тексеру кезінде ескертуге қарамастан қоршаулардың тұрғанын көрсе, онда бұл адамдарға айыппұл салынады. Бұзушылықты жою туралы хабарлама берілген сәттен бастап инспектордың тексерісіне дейін инспектордың өзі қояды-мысалы, тұрғын жеңіл қоршауды алып тастау үшін 3 күн сұрай алады. Алексей тіпті тексеруге келген жоқ, сондықтан біз оған бір ай ішінде [бұзушылықты] жою туралы бұйрық жібердік. Егер ол жойылса, ол бізге бұл туралы жазбаша түрде хабарлауы керек еді, – дейді бөлім бастығы.
Осылайша, инспектордың тексеруіне дейін кедергілерді алып тастай алмаған Оразбаева көшесінің тұрғындары кем дегенде 104 мың теңге айыппұл төлейді. Егер қоршаулар нұсқамада көрсетілген мерзімге дейін жиналмаса (4 қаңтар — автор.ескерт.) ҚР ӘҚБтК-нің 462-бабы «қаулыларды, нұсқамаларды және өзге де талаптарды орындамау» бойынша хаттама жасалып, әкімшілік сотқа жіберіледі.
– Ешкім жерді жалға немесе жекешелендіруге бермейді деп айта алмайды. Депутаттар құрамындағы жер комиссиясы осы учаскелерді беру мүмкіндігін қарастырады. Ол болғанға дейін ешкім оларға жер беріле ме, жоқ па деп айта алмайды. Әкімдіктен түскен өтініштерге сәйкес, келесі жылы басқа көшелерде де тексерулер жүргізіледі. Татьяна Искаковаға 104 мың айыппұл салынды, өйткені ол хаттамамен келісіп, 7 күн ішінде қарызды төлеуге мәжбүр болады. Айыппұл ұйғарыммен байланысты емес — ол бөлек беріледі, ал айыппұл бұзылған жағдайда салынады, – деп түсіндіреді Тахир Нұрахметов.
Оның айтуынша, егер тұрғындар жерді жалға алса немесе жекешелендірсе, онда олар айыппұл сомасын өтемейді — өйткені құқық бұзушылық жасалды.
Осы мүмкіндікті пайдалана отырып, бастық Орал орталығындағы қоршаулардың заңдылығы туралы сұраққа жауап береді. Мысалы, біз бұған дейін полиция департаменті, облыстық прокуратура және Ұлттық қауіпсіздік комитеті ғимараттарының айналасындағы үлкен қоршаулар туралы жазған болатынбыз. Белгілі болғандай, бақылаудың өзі тексеруді бастамайды, сондықтан бұл қоршаулардың заңдылығы оларға тиісті шағым түскен жағдайда ғана тексерілуі мүмкін.
– Біз жеке немесе заңды тұлғалардың хаты негізінде тексеру жүргіземіз. Егер мәселе ПД, прокуратура, тағы бір нәрсе бойынша көтерілсе, өтінеміз [жер қатынастары бөліміне]. Біздің бастамамыз жоқ, тексеруді өзіміз жүргіземіз, — деп түйіндеді Тахир Нұрахметов.
Алексей Воробьёв, фото Артёма Букреевтікі
