Оралда сот полиция күштеп алып кеткен белсендіні қамауда қалдырды
Заңсыз тұтқындауға наразылық білдіріп, аштық жариялаған белсендіге камерадан босатудан бас тартылды. Судья Қанат МАХМЕТОВ оның апелляциялық шағымын қанағаттандырудан бас тартты.
Бүгін азаматтық белсенді Бекболат Өтебаевтың 27 наурызда полиция қызметкерлері үйден алып кетіп, сол күні 5 ақпанда өткізген жеке пикеті үшін сот қаулысымен қамауға алынған шағымы қаралды.
Камераға қамалғаннан кейін бірден 58 жастағы Бекболат Өтебаев наразылық ретінде аштық жариялады. Тұтқындалған белсендінің туыстары мен ағалары 29 наурызда полиция басшылығы мен сотқа Бекболат Өтебаевты босату туралы өтінішпен жүгінді, өйткені ол 2-ші топтағы мүгедек, ішек жарасы және бірнеше қосымша аурулары бар. Туыстары аштық жариялау салдарынан Бекболат Өтебаевтың денсаулық жағдайы күрт нашарлап, тіпті камерада өліп кетуі мүмкін деп қауіптенді.
30 наурызда облыстық соттың апелляциялық сатысы Бекболат Өтебаевтың апелляциялық шағымын онлайн режимде қарады. Бекболат Өтебаев сотта өзінің қамауға алынуын заңсыз деп санайтынын мәлімдеді, өйткені ол заң бойынша әкімдікке хабарлама беру талап етілмейтін жеке пикетті өткізгені үшін жауапкершілікке тартылды. Тиісінше, полиция оны сотқа жеткізу үшін үйден күштеп алып кетуге құқылы емес еді, ал сот оны айыптаған әкімшілік құқық бұзушылық жасағаны үшін кінәсіз деп тануы керек еді. Естеріңізге сала кетейік, әкімшілік соттың судьясы Ернар Халықов 27 наурызда белсендіні әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекстің 488-бабының 7-бөлігі бойынша кінәлі деп таныды: «Егер бұл әрекеттерде қылмыстық жазаланатын іс-әрекет белгілері болмаса, бейбіт жиналыстарды ұйымдастыру және өткізу туралы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіпті бұза отырып өткізілетін жиналыстар, митингілер, демонстрациялар, шерулер, пикеттер не өзге де жария іс-шаралар ұйымдастыру және (немесе) өткізу». Бірінші сот кезінде прокурор Әсет Нұрханов соттан Бекболат Өтебаевқа 15 тәулікке қамау жазасын тағайындауды сұрады.
30 наурызда сотталушының апелляциялық шағымын қарау кезінде прокуратура өкілі Әділ Нұрмаханов сотта сотталушының кінәсі толық дәлелденгенін айтып, соттан апелляциялық шағымды қанағаттандырудан бас тартуды, ал судья Ернар Халықовтың қаулысын өзгеріссіз қалдыруды сұрады. Судья Қанат МАХМЕТОВ тараптардың дәлелдерін тыңдап, прокурордың сөзін қайталады — шағымды қанағаттандырудан бас тарту, бірінші сатыдағы соттың қаулысын өзгеріссіз қалдыру.
Құқық қорғаушы Павел КОЧЕТКОВ, адам құқықтары және заңдылықты сақтау жөніндегі бюроның халықаралық комитетінің облыстық филиалының басшысы, істің осындай нәтижесіне өкініш білдірді.
— Мен облыстық соттың судья Халыковтың қаулысын алып тастайды деп күткен жоқпын, өйткені бұл автоматты түрде заңсыз сот актісіне құқықтық баға беру қажеттілігін тудырады. Апелляциялық саты бірінші сот қаулысының күшін жоймай, бірақ Бекболат Өтебаев осы күнге дейін қызмет етіп үлгерген тұтқындау мерзімімен шектеле отырып, не қамауға алуды айыппұлға ауыстыра отырып, белсендіні босату туралы қаулы шығарады деген үмітім болды. Мен өте өкінемін. Енді БҰҰ жанындағы Адам құқықтары жөніндегі комитетке жүгіну қалады, – деді Павел Кочетков.
Естеріңізге сала кетейік, әкімшілік соттың судьясы Ернар Халықов — жүйе азаматтық белсенділерге қатысты әкімшілік істерді қарауды тапсырған «тұрақты» судьялардың бірі. 2018 жылдың 17 мамырында Ернар Халықов марқұм азаматтық белсенді 77 жастағы Ғалиолла Ғұмаровтың бейбіт митинг өткізу тәртібін бұзғаны үшін айыпты деп тапты.
Дәл осы судья Ернар Халықов Орал блогері Айболат Бөкеновке қатысты істі 2019 жылдың желтоқсан айында қараған. Содан кейін блогер полиция бастығы генерал Махсудхан Аблазимовтың қудалауына ұшырады, ол блогердің медициналық колледж студенті полиция көлігінің дөңгелектерінің астында ауыр жарақат алған кезде өлімге әкелетін апат фактісін жариялағанына наразы болды. Бұл қақтығысқа блогерді белсенді сынға алған мемлекеттік газеттің журналисі қатысты. 2019 жылдың 17 желтоқсанында Ернар Халықов блогерді 5 тәулікке қамау туралы қаулы шығарды.
2019 жылдың қараша айында Ернар Халықов полиция белсендісі Әлия Әбілқайыровқа бағынбағаны үшін кінәлі деп танылды. Сот оған ескерту жасады.
Облыстық соттың судьясы Қанат Махметов бұған дейін әкімшілік соттың судьясы болып жұмыс істеген, сондай-ақ белсенділерге, құқық қорғаушыларға және журналистерге қатысты саяси белсенділікке тағылған айып бойынша істерді үнемі қарайтындығымен ерекшеленді. Қанат Махметовтың ісінде бірде-бір ақтау қаулысы жоқ.
