Қазақстанда дәрі-дәрмек бағасын реттеуден бас тартады. 2022 жылы 3742 препараттың шекті бағасы жойылады

Нарықта аналогтары бар препараттар мемлекеттік бағаны реттеуге жататын дәрілер тізімінен шығарылады.

Не болды. Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігі 2022 жылдан бастап дәрі-дәрмек бағасын реттеуден біртіндеп бас тартатынын мәлімдеді. Мемлекеттік бағаны реттейтін дәрі-дәрмектер тізімінен бір-бірін алмастыратын дәрі-дәрмектер алынып тасталады, яғни нарықта ұқсас белсенді заттар бар дәрі-дәрмектер бар.

Реттеудің күшін жою үшін негіздер. Агенттікте дәрі-дәрмек бағасын мемлекеттік реттеудің қолданыстағы тетігі фармацевтикалық нарықты дамытуға және отандық тауар өндірушілерге жаңа инновациялық препараттарды енгізуге мүмкіндік бермейтінін атап өтті. Бизнес өкілдері шекті бағаларды бекіту мерзімдері бойынша мәселелерді көтереді, олардың дұрыс қалыптаспағанын, жаңа препараттарға бағаларды бастапқы тіркеудің ұзақ кезеңін атап өтеді. Бекітілген шекті баға болмаған кезде дистрибьюторлардың дәрілік заттарды сақтауға арналған шығындары ұлғаяды.

– Бүгінгі таңда қолданылып жүрген қатаң реттеу жүйесі дәрілік заттарды нарықтан шығаруға ықпал етеді және оны нарыққа жаңа дәрілерді шығару тұрғысынан тартымсыз етеді, – деп есептейді агенттікте.

2021 жылдың қаңтар-ақпан айларындағы дәрі-дәрмектердің бөлшек сауда бағаларының мониторингі дәріханаларда шекті бағалар іс жүзінде қолданылмайтынын көрсетті. Мысалы, көлемі 100 мл балалар панадолының (суспензиясының) шекті бағасы шамамен 1634 теңгені құрайды, дәріханаларда ол 1075 теңгеден сатылады; йодтың шекті бағасы (спирт ерітіндісі 5%), 30 мл, – 234 теңге, дәріханада бағасы – 176 теңге; «Хилак форте» (тамшы) шекті бағасы, 100 мл, – 3778 теңге, дәріханада бағасы – 2681 теңге.

– Дәрі-дәрмектерді әр бөлшек сатушы өзінің объективті бағасын белгілейтіні анықталды, бірақ бағаларды шекті деңгейге дейін «көтеру» бар», – деп атап өтті агенттікте.

Қайта реттеуге көшудің бірінші кезеңі. Бірінші кезеңде – 2022 жылдың ортасына дейін – бағалық реттеуге жататын дәрілердің тізбесі халықаралық патенттелмеген атауы бойынша препараттардың өзара алмасушылығы болған кезде алдын ала 3742 бірлікке қысқартылатын болады. Алдағы уақытта ҚР Денсаулық сақтау министрлігі Агенттікпен келісе отырып, бөлшек саудада сатылатын және реттеуге жататын дәрілердің тізімін одан әрі қысқартатын болады.

– Бағаны реттеудің күшін жоюдың оң мысалы-медициналық маскалар, олардың шекті бағасы сәуір айында алынып тасталды. Реттеудің күшін жойғанға дейін кәсіпкерлерде барлық жерде олардың құнын шекті бағаға дейін көтеруге мүмкіндік болды, алдымен – 118 теңге, кейін – 60 теңге, ал қазіргі уақытта реттеудің күшін жойғаннан кейін Бәсекелестік және жеткілікті өндірісті қамтамасыз ету жағдайында бағалар маска үшін 15 – тен 40 теңгеге дейін сақталады, – деп атап өтті агенттікте.

Мемлекеттік бақылауда не қалады. Дәрі-дәрмектердің бағасын міндетті реттеу кепілдендірілген медициналық көмек пен әлеуметтік сақтандыру аясында қалады. Шектеу іс-шараларының қолданылу кезеңінде коронавирустық инфекцияны емдеуде қолданылатын антиковидті препараттарға шекті бағалар сақталады.

Неліктен білу маңызды. Агенттіктің дәлелдеріне сүйенсек, фармацевтикалық бизнес ең алдымен бағаны мемлекеттік реттеудің күшін жоюға мүдделі. Пандемия мен дәрі-дәрмектердің айналасындағы толқулар кезінде шекті бағаны белгілеу дәріханалардағы вирусқа қарсы препараттар мен антибиотиктердің алыпсатарлықпен және негізсіз қымбаттауымен күресудің негізгі құралдарының бірі болды. Агенттіктің хабарламасында, егер мұндай жағдайлар қайталанса, биліктің жосықсыз кәсіпкерлер мен дәрі-дәрмек сатушыларға қалай қарсы болатындығы туралы ештеңе айтылмаған.