Оралда бірқатар құқық қорғау ұйымдары азаматтық белсенді Охасовты саяси қудалауға қатысты алаңдаушылық білдірді
Екі қоғамдық бірлестік » – » Ар.Рух.Хақ » и » Либерти, полицейлер мен ҰҚК қызметкерлері Орал қаласының тұрғыны Орынбай ОХАСОВТЫҢ ізіне түсуді тоқтатуды талап етіп, Бас прокурор мен адам құқықтары жөніндегі уәкілге үндеу жолдады. Құқық қорғаушылар олардың әрекеттерін «агрессивті» деп атады және олардың әрекеттерін тексеруді талап етті.
46 жастағы Орынбай Охасов бірнеше рет бейбіт митингтерге шығып, өзі наразылық акциясының бастамашылары қатарында болды.
2018 жылдан бастап билік оған қысым жасай бастады. 2021 жылға қарай құқық қорғау органдары О.Охасовқа қарсы Қазақстанның демократиялық таңдауы «экстремистік» ұйымының (ҚДТ) қызметіне қатысқаны үшін екі рет қылмыстық іс қозғады, сол кезде оған «қорғану құқығы бар куә»мәртебесі берілді. Билік оған белсенді азаматтық қызметті тоқтатудың орнына беделді жұмысқа орналастыруды, сондай-ақ ҚР ҚК 405-бабы бойынша қылмыстық істерді жабуды ұсынды. 2019 жылы ҰҚК қызметкерлерінің жұмыс берушіге қысымына байланысты жұмыстан босатылды.
Құқық қорғаушылар 5 жылдың 2021 шілдесінде полиция О.Охасовтың үйінен ұстау себептерін түсіндірместен алып кеткенін, оған ешқандай құжаттар ұсынылмағанын және оның негізісіз ұсталғанын айтады.
«ЖПҚ бастығы майор Азамат Қалиев және экстремизмге қарсы күрес жөніндегі уәкіл Лесбек Шадияров бастаған полицейлер Орынбайды көлікті сөндірмей (ол от алған күйінде қалды), ешкім жоқ үйді құлыптауға бермей, қандай да бір түсіндірмесіз автозакқа итеріп міңгізіп, алып кеткен. Оның үйді жабуға, көлікті өшіруге, киінуге мүмкіндік беру туралы барлық өтініштерін полиция елемеді.
Ұстау кезінде полиция одан телефон алып, қалалық бөлімге қоңырау шалу құқығын бермеді. Орынбай Охасовтың полицейлер алып кеткен ұялы телефонын қайтару туралы талабына ЖПҚ бастығы Азамат Қалиев балағат сөздермен жауап берді.
Сол күні, 2021 жылғы 5 шілдеде учаскелік полиция қызметкері Данияр Мырзабаев 2021 жылғы 19 маусымда «Санкцияланбаған митингке қатысу» ӘҚБтК-нің 488-бабы, 11-бөлігі бойынша хаттама жасап, соның негізінде іс сотқа жіберілді. Судья М. К. Сисенғали Орынбай Охасовты кінәлі деп танып, 10 тәулікке қамауға алу туралы әкімшілік шешім шығарады.
2021 жылғы 15 шілдеде, 10 тәулік қамауға алынғаннан кейін, сол учаскелік полиция қызметкері Данияр Мырзабаев Орынбай Охасовты 2021 жылғы 26 маусымдағы тағы бір әкімшілік істі құрағаны туралы хабардар етеді, 488-бап, 11-бөлім бойынша. Іс қайтадан сотқа жіберілді, енді судья М.Д. Құрмашев тағы бір шешім шығарады – 15 күн қамауға алынды. Арнайы қабылдау бөлмесінен шықпай, Охасов қайтадан сол жерге жіберілді. Азаматтық активист Орынбай Охасовтың екі митингке қатысуы митингке қатысушылардың сөйлеген сөздерін өз телефонына бейнетүсірілім түрінде жеткізді.
2021 жылғы 23 шілдеде ҰҚК қызметкері, подполковник Рүстем Мұхамбетәлиевтің Әбілязовтан ақша алған-алмағанына қызығушылық танытқан арнайы қабылдау бөлмесіне сапары Орынбай Охасовты қудалаудың саяси сипатын айғақтайды. Охасовтан қайтыс болған жағдайда оны қайда жерлеуді сұрағаны?
Орынғали Охасовтың өзі оған ғана емес, оның отбасы мүшелеріне де қауіп төндірді. Сонымен, 2 жылдың 2021 наурызында оған жас жігіт келіп, Дулат Ағаділдің ұлы Жанболат сияқты «жазатайым оқиға» болуы мүмкін ұлы туралы ойлану керек екенін айтты.
Орынбай Охасов оған және оның отбасына қарсы бірнеше арандатушылық ұйымдастырылғанын атап өтті. Сонымен, оны 5 жылдың 2021 шілдесінде қалалық полиция бөліміне алып кетіп, туыстарының ешқайсысы үйде болмаған кезде, бірнеше полиция қызметкері қалды және оның болжамына сәйкес, оның көлігінің тежегіш шлангісін кесіп тастады.
2021 жылғы 11 маусымда полиция қалашығының 3-ші қабатының биіктігінен оның басына су құйылған шелек лақтырылды, ол қала бөлімінің ауласындағы кіреберісте тұрды. Камераласы оған барлық қысым жасады және оны кейбір адамдармен қорқытты».
5 шілдеден 18 тамызға дейін Охасов үш әкімшілік қамауға алынды. 21 тамыздан 21 қазанға дейін ол «экстремистік ұйым» — ДВК қызметіне қатысқаны үшін айып бойынша оған қарсы қылмыстық іс қозғалуына байланысты үйқамақта болады.
Құқық қорғаушылар «Қазақстанның демократиялық таңдауын» Еуропарламент, АҚШ Мемлекеттік департаменті, халықаралық және қазақстандық құқық қорғау ұйымдары бейбіт оппозициялық қозғалыс деп танығанын еске салды.
