Аудиторлар «Ақжайық «ӘКК» АҚ артық шығындар мен жалақы қорын тексереді
Тексеру кезінде ӘКК төрағасы Әлімжан Тоқтасынов Алматыға ұшып кетеді. Ол ұжымды негізсіз жұмыстан шығарды, қызметкерлерді қудалады және корпорацияның ақшасын жымқырды деген айыптарын жоққа шығарды. Ал «Ақжайық» директорлар кеңесінің мүшелері жел тұрмаса, шөптің басы қозғалмайды деп санайды және жағдайды талдау үшін жұмыс комиссиясын құруға ниетті.
Еске сала кетейік, 19 қазанда «Ақжайық «ӘКК» АҚ-ның 17 қызметкері облыс әкімі Ғали Есқалиев пен Президент Әкімшілігіне жағдайға араласу туралы ұжымдық шағым жазған болатын.
Олар хатта Әлімжан Тоқтасыновтың Басқарма Төрағасы қызметіне жеті ай бұрын келуімен ӘКК қаржылық және имидждік дағдарысты бастан кешуде – қызметкерлер жаппай жұмыстан шығарылуда, ұйымның шығындылығы және инвестициялық табыстың болмауы кезінде негізсіз шығындар өсуде деп мәлімдеді.
Сондай-ақ, «Ақжайық» қызметкерлері Тоқтасыновтың олармен сөйлескенде былапыт сөйлеп, оларды қорлайтынына шағымданды. Оның жұмысы барысында ӘКК — нің барлық кадрлық құрамы-28 адамның 22-сі жұмыстан шығарылды.
Қол қоюшылардың хатында айтылғандай, ұйымның жалақы қоры департамент директорларының қосымша штаттық бірліктерінің пайда болуына байланысты, қатардағы қызметкерлер саны қысқарған кезде үш есе өсті. Қызметкерлер — жүргізушілер, тұрақтандыру қорының өнімдерін тасушылар, экспедиторлар тарапынан тартылған еңбекақы төлеу қоры төрт есе өсті.
20 қазанда «AQJAIYK «ӘКК» АҚ Басқарма төрағасы Әлімжан Тоқтасынов БҚО әкімдеріне жолдаған хатына қатысты баспасөз мәслихатын өткізді.
– Бұл үлкен шағым. Мүмкін, мұндай шағымның пайда болуы, менің көшбасшы ретінде кінәм болар. Мойындаймын. Бірақ мұнда объективті түрде түсіну керек, – деді Тоқтсынов жиналғандарға. – Мені «Ақжайық» ӘКК басқарма төрағасы етіп тағайындағанда, облыс басшылығы менің алдыма инвестиция тарту және инвесторларға олардың жобаларын сүйемелдеуге көмек көрсету міндетін қойды. Бұл мәселелер ӘКК-де, өкінішке орай, тиісті деңгейде болған жоқ. 26 наурыздан бастап, мен тағайындағанымдай, аудиторлық тексеру басталды, нәтижесінде бірқатар адамдар өздерінің қабілетсіздігін түсініп, кету туралы өтініш жазды.
Әлімжан Тоқтасынов өз сөзінде ӘКК-ден тек біліксіз қызметкерлер ғана шыққанын бірнеше рет атап өтті. Ол адамдар талапшыл басшыны ұнатпайтынын алға тартты.
Тоқтасыновтың айтуынша, жұмыстан шығарар алдында бұрынғы қызметкерлердің әрқайсысы әлсіз құзыреті үшін сөгіс алған. Ол бағыныштыларды жұмыстан босату туралы жалғыз шешім қабылдамайтынына сендірді, бұл жұмыс комиссиясының шешімімен ұжымдық түрде жасалады.
Тоқтасынов және оның келуімен инвестициялық кіріс ӘКК 130 млн теңгеге төмендеп, өткен 52 млн теңге сомасындағы шығындарды ескере отырып, қазір 182 млн теңгені құрайтыны туралы қол астындағылардың дәлелдерімен келіспеді.
– Біз инвестиция тарту бойынша белсенді жұмыс жүргіземіз, біздің жұмысымызда 13 жоба бар. Құс фабрикасының құрылысына 100 млн теңге тартылды. Сонымен қатар, үш жылыжай салу үшін 16 гектар жер бөлінді. Сонымен қатар, қазір біз балық жобалары бойынша инвесторларды іздеу бойынша белсенді жұмыс істеп жатырмыз. Әлі де жобалар бар, егер қажет болса, олар көп, Мен барлық ақпаратты, анықтамаларды — олардың іске асырылу сатысында беремін. Инвестициялар бірден пайда әкелмейді. Тіпті ең кішкентай жоба іске асыруға уақытты қажет етеді және пайда бірден пайда әкелмейді. Аз уақыт өтті, 7 ай бұрын қызметке тағайындалдым, – деді Әлімжан Имтахунұлы.
Тоқтасынов құрамына ӘКК директорлар кеңесінің мүшелері, департамент директорлары, заңгерлер кіретін құзыретті комиссия құрылатынын түсіндірді. Олар жағдайды түсінуі керек.
– Егер бұзушылық фактілері расталса, мен директорлар кеңесіне өтініш жазуға дайынмын. Егер елеулі бұзушылықтар болса, қолданыстағы заңнамаға сәйкес мені тартсын. Бірақ мен сендіремін – онда жазылғанның бәрі тексерілуі керек аморфты мәлімдеме, – деп түйіндеді Тоқтасынов.
Ол Алматыға ұшып кетуін көмей обыры деген күдікке диагностика жасаумен түсіндірді.
Өңірлік кәсіпкерлер кеңесінің төрағасы Мұрат Жәкібаев қалыптасқан жағдай жергілікті бизнеске тән емес екенін атап өтті.
– Мен ӘКК тәуелсіз директорларының құрамына кіремін және соңғы жылы ӘКК-нің іскерлік белсенділігі артқанын көремін. Біз атқарушы рәсімдерге араласпаймыз және сіз инвесторларды қайда тартып жатқандарын сұрамаймыз. Біз сізге барлық жұмысты сеніп тапсырдық. Әрине,бүгін ағаш отырғызып, келесі күні жемісін жинау — бұл болмайды. Сіз ӘКК-де жұмыс істеу үшін жақсы мамандарды таңдадыңыз. Біз үшін ұжымның облыс әкіміне үндеуі түсініксіз. Бірақ жел тұрмаса, шөптің басы қимылдамайды. Хатта ӘКК-нің қаржылық, инвестициялық қызметі туралы көптеген мәселелер қозғалған. Бұл мәселелерді шешу керек. Әрбір сигналға — ұжымдағы қатынастар туралы да, қаржылық бұзушылықтар туралы да біз жауап беруге міндеттіміз, ӘКК қызметіне аудиторлық тексеру жүргізген жөн.
Мұрат Жәкібаев төрағаның қызметкерлермен өзара қарым-қатынасын мұқият қозғап, бәрі жақсы болмайтындығын, бірақ квазимемлекеттік секторда жұмыс істей отырып, мемлекеттік қызметшінің этикасын ұстану қажеттігін айтты. ТОХТАСЫНОВ неге қол астындағылармен қарым-қатынас әдісін айқай-шу мен әдепсіз сөйлеуді таңдағаны туралы ӘККдиректорлар кеңесінің мүшесі сұрамады.
-Мүмкін, сіздің тарапыңыздан қандай да бір қатал сөздер болған шығар, сіз барлық мақсаттарға жетуге дайын жігерлі адамсыз. Онда бұл тұрғыда, бәлкім, артық кеткен боларсыз, –деп, болжам жасады ол.
Осы сәтте залға қатысқан журналистер: хат жазғандар неге баспасөз конференциясына қатыспайды? Неліктен оларға өз ұстанымдарын дауыстап айтуға және «AQJAIYK «ӘКК» басшысының жұмысына не ұнамайтынын түсіндіруге рұқсат етілмеді? деді.
Бұл сауалға, директорлар кеңесінің өкілі басшы мен қарамағындағылар арасында баспасөз мәслихаты жанжалға ұласып кете ме, деп шақырылмды деді.
ӘКК директорлар кеңесінің мүшесі Ғайса Жұмалиев ұжымдық хат- ұжымда қолайсыздықтың белгісі деді.
– Хатқа ӘКК басшысының бірінші орынбасары, бөлім басшылары, барлық дерлік бөлім директорлары, көптеген жетекші менеджерлер қол қойды. Ұжым мүшелері айтқан фактілер бар, оларды байыпты қарау керек. Ұжымның пікірі мен олар көтерген мәселелер құрметке лайық деп санаймын. Біз Директорлар кеңесінің мүшелері ретінде комиссия құруға бастамашы болуға, құрамын айқындауға және ахуалды түсінуге тиіспіз.
Ол комиссияның жағдайға қатысты өз тергеуін жүргізетінін – жұмыс тәртібінде ұжыммен кездесетінін айтты.
«Біз ұжымның шағымын объективті түрде түсінуге уәде береміз. Біз ӘКК-де жалақы алмаймыз. Бұл жерде біз ешкімге тәуелді емеспіз және ешкімді жақтамаймыз», – деп түйіндеді Жұмалиев.
Журналистер Әлімжан Тоқтасыновқа бірнеше ғана сұрақ қойды.
Алимжан Имтахунович біліктілігі төмен жағынан жалданған жұмысшылардың еңбекақысын 4 есеге арттыруға қатысты аула сыпырушылар, еден жуушылар және жүргізушілер бар деп тұманды түрде жауап берді, олар штаттық кестеге сәйкес жалақы алады. Ал ӘКК штаттық қызметкерлерінің жалақы қорының үш есеге артуын ол департамент директорларының жалақысы жұмыс тәжірибесі мол банк қызметкерлерінің мөлшеріне дейін өскендігімен түсіндірді.
Сонымен қатар, Әлімжан Тоқтасынов БАҚ-қа облыс әкімдігі үшін такси автопаркін құру үшін ӘКК тұрақтандыру қорынан 55 млн теңге алғандығы туралы ақпарат дұрыс емес екенін түсіндірді. Бұл ақша ӘКК-нің жарғылық капиталынан алынды, бұл заңға қайшы келмейді.
ӘКК – нің қаржылық қызметі бойынша барлық цифрларды есте сақтай алмаймын, бірақ аудит барлығын анықтайды,-деп қорытындылады баспасөз конференциясының соңында Тоқтасынов.
«Ақжайық» ӘКК басшысы лауазымына тағайындалғанға дейін Әлімжан Тоқтасынов Алматы облысы Ұйғыр ауданының әкімі болып жұмыс істеді. Қол астындағыларға дөрекі қарым-қатынаста болғандықтан, ол қызметінен босатылды.
Людмила КАЛАШНИКОВА
