2021 жылдың қарашасынан бастап қазақстандықтарды қандай өзгерістер күтіп тұр
2021 жылдың қарашасынан бастап Қазақстан заңнамасында болатын өзгерістер туралы ақпаратты «Параграф» ақпараттық жүйесі дайындады.

Аяқ киімді таңбалау
1 қарашадан бастап ҚР-да аяқ киімді міндетті таңбалау енгізіледі. Бақылау белгісінің құны ҚҚС-сыз бірлік үшін 2,68 теңге мөлшерінде белгіленген.
ҚР азаматтығы
Енді азаматтыққа қабылдау туралы өтінішке қоса берілетін, шет тілінде жасалған құжаттар қазақ немесе орыс тіліне аударылуға жатады, аударманың дұрыстығы нотариалды куәландырылуға тиіс.
Азаматтықтан айырылуды тіркеу үшін ІІО-ға 30 күн ішінде тапсыру қажет құжаттардың тізбесі бекітілді.
Азаматтық хал актілерін тіркеу
Азаматтық хал актілері жазбаларының электрондық нұсқаларынан көшірме алу үшін сұрау салуда дербес деректерді жинау және өңдеу мақсатын көрсету қажет.
АХАТ қағидалары Мемлекеттік қызмет көрсетуден бас тартуды немесе бас тарту туралы алдын ала шешімді қалыптастыру тәртібімен толықтырылды.
Білім
Педагогтарды «МЕЙІРІМ – ӘЛЕМГЕ МАХАББАТПЕН» медалімен марапаттайтын болады.
Медальмен өскелең ұрпақты адамгершілік-рухани білім беру және тәрбиелеу жүйесін дамытуға үлес қосқан, адамгершілік-рухани білім берудің өзекті мәселелері бойынша зерттеулер жүргізген, оқу-тәрбие процесіне адамгершілік-рухани білім беруді іске асыру үшін жаңа білім беру технологияларын енгізген педагогикалық немесе ғылыми-педагогикалық жұмыс өтілі 10 жыл және одан көп білім беру ұйымдарының қызметкерлері марапатталады, «Өзін-өзі тану» рухани-адамгершілік білім беру бағдарламасын мектепке дейінгі, негізгі, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының тәрбие жүйесіне интеграциялау бойынша бағдарламалар мен жобаларды әзірлеген және іске асырған.
Жер
Жер телімдері мемлекеттік мүлік тізілімінің веб-порталында электрондық сауда-саттықтан сатыла бастайды.
Микроқаржы қызметі
Микроқаржы қызметін жүзеге асыруға лицензия беру мемлекеттік қызметтің жаңа стандартына сәйкес жүзеге асырылады.
Сондай-ақ, микроқаржы ұйымының ірі қатысушыларына жаңа талаптар қойылды.
Бизнесті қолдау
Бизнестің жол картасы – 2025-те жаңа ұғымдар пайда болды – «жасыл» жобалар, «жасыл» таксономия, мезаниндік келісім және мезаниндік қаржыландыру.
«Жасыл» жобаларды іске асыру мақсаттары үшін берілетін банктердің/даму банкінің кредиттері бойынша сыйақы мөлшерлемесін субсидиялауды регламенттейтін жаңа бөлім қосылды.
Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу
Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу ережелері өзгерді.
Атап айтқанда, енді шағын ғана емес, орта кәсіпкерлік субъектісіне жататын заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу электрондық хабарлама беру арқылы жүзеге асырылады, оны құрылтайшы порталда толтырады.
Тіркеуді Әділет министрлігі жүзеге асыратын заңды тұлғалардың тізбесі толықтырылды.
Түзетулер мемлекеттік қызмет көрсетуге құжаттарды қабылдау және заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу бойынша қызмет көрсетуден бас тартуға шағымдану тәртібіне де қатысты болды.
Көлік
Әуежайларға, т/ж вокзалдарына, автостанцияларға, ЖҚС-ға және көлік құралдары мен жолаушыларға қызмет көрсететін басқа да объектілерге қойылатын жаңа санитариялық-эпидемиологиялық талаптар бекітілді.
Әуе көлігі
Ұшуды орындау және әуе қозғалысына қызмет көрсету кезінде радиоалмасу фразеологиясының қағидалары, азаматтық авиацияда аэронавигациялық ақпаратпен қамтамасыз ету қағидалары, азаматтық авиацияны метеорологиялық қамтамасыз ету қағидалары өзгертілді.
Су көлігі
Кемелерді мемлекеттік тіркеу, теңізшінің жеке куәлігін беру қағидалары, сондай-ақ кеме экипажының ең аз құрамына қойылатын талаптар өзгерді.
Күзет қызметі
Өзгертілген ережелерге сәйкес күзет қызметімен айналысу құқығына лицензия алуға болады.
Өзгерістер қызметті алу үшін қажетті құжаттар тізбесіне, лицензия беруден бас тартуға, сондай-ақ көрсетілетін қызметті берушінің мемлекеттік қызметтер көрсету мәселелері бойынша іс-қимылдарына шағымдану тәртібіне қатысты.
Қару
ІІМ азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарының криминалистік талаптарға сәйкестігіне қорытынды беру қағидаларын өзгертті.
Атап айтқанда, егер сынақ объектісі криминалистік талаптарға сәйкес келмесе, онда ӘҚБтК сәйкес көрсетілетін қызметті алушыға алдын ала шешім не көрсетілетін қызметті берушінің алдын ала шешімі бойынша өз ұстанымын білдіру үшін тыңдауды өткізу уақыты мен орны (тәсілі) туралы хабарлама жіберіледі.
ЖСО
Жеке сот орындаушыларында тәжірибеден өту үшін құжаттар тізімі жаңартылды.
Атап айтқанда, енді үміткер психикалық мінез-құлық бұзылулары бар науқастарды динамикалық байқау (не динамикалық байқаудың болмауы) туралы мәліметтерді және наркологиялық науқастарды динамикалық бақылау (не динамикалық байқаудың болмауы) туралы мәліметтерді ұсынуы тиіс.
Әділет министрлігі ЖСО бақылау жүргізу мерзімін 10 жұмыс күніне дейін ұзартты. Сондай-ақ жоспардан тыс тексеруді тағайындау негіздері және анықталған бұзушылықтарды жою мерзімдері өзгерді.
Сот сараптамасы
Сот-сараптама қызметімен айналысуға лицензия алу үшін енді мыналарды ұсыну жеткілікті:
өтініш бойынша электрондық құжат нысанындағы;
Қызмет түріне қойылатын біліктілік талаптары туралы ақпаратты қамтитын мәліметтер нысаны.
Ауыл шаруашылығы
Агроөнеркәсіптік кешен саласындағы бюджеттік субсидиялардың экономикалық тиімділігін айқындау қағидалары бекітілді.
Экономикалық әсерді айқындау жыл сайын, есепті жылдан кейінгі жылдың 25 ақпанынан кешіктірілмей жүргізіледі.
Өнеркәсіптік қауіпсіздік
Дәнекерлеушілер мен дәнекерлеу өндірісінің мамандарын аттестаттау ережесі бекітілді.
Дәнекерлеушілерді және дәнекерлеу өндірісінің мамандарын аттестаттау кәсіптік даярлықтың төрт деңгейін қамтиды:
I деңгей-сертификатталған дәнекерлеуші;
II деңгей-аттестатталған мастер-дәнекерлеуші;
III деңгей-аттестатталған технолог-дәнекерлеуші;
IV деңгей-сертификатталған дәнекерлеуші инженер.
Аттестатталған дәнекерлеушілер мен дәнекерлеу өндірісінің мамандары олардың аттестациялық куәліктерінде көрсетілген жұмыс түрлерін орындауға жіберіледі.
ТЖМ өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтерін аттестаттау қағидаларын бекітті.
Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтері бастапқы, қайталама, мерзімдік және кезектен тыс аттестаттауға жатады:
бастапқы аттестаттауға өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы жаңадан құрылатын кәсіби авариялық-құтқару қызметтері жатады;
қайта аттестаттау өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтерінің жұмысын жаңғырту үшін алдыңғы аттестаттауда анықталған кемшіліктерді жойғаннан кейін жүргізіледі;
мерзімді аттестаттау бес жылда бір рет өткізіледі;
кезектен тыс аттестаттау олар орындайтын жұмыстардың түрі немесе түрлері өзгерген жағдайда өткізіледі.
Қауіпті өндірістік объектіні пайдаланатын ұйымдардың қауіпті өндірістік объектіні салуға, кеңейтуге, реконструкциялауға, жаңғыртуға, консервациялауға және жоюға арналған жобалау құжаттамасын келісу қағидалары бекітілді.
Сондай-ақ, бу және ыстық су құбырларын тексеру және техникалық куәландыру жөніндегі нұсқаулық бекітілді.
Құбырларды тексеру кезінде:
Қағидаларда талап етілетін техникалық құжаттаманың болуы және мазмұны;
құбырларға қызмет көрсететін персоналды өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында даярлауды және білімін тексеруді ұйымдастыру;
арматураның, бақылау-өлшеу аспаптарының және сақтандыру құрылғыларының жарамдылығын тексеру, тексеру жолымен жабдықты бақылауды жүзеге асыру;
құбырлардың техникалық жай-күйі мен қызмет көрсетуінің Қағидалардың талаптарына сәйкестігі;
алдыңғы тексерудің анықталған бұзушылықтары мен сәйкессіздіктерін жою бойынша ұйымдастырушылық және техникалық іс-шараларды орындау.
Орман қоры
Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде орман ресурстарын ұзақ мерзімді орман пайдалануға беру жөніндегі тендерлерді өткізу қағидалары жаңа редакцияда жазылған.
Тендер объектісіне электрондық паспорт қалыптастырылады. Орман ресурстарын ұзақ мерзімді орман пайдалануға беру осы аумақта тұратын халықтың мүдделерін ескере отырып, жария түрде жүзеге асырылады.
Тендерге қатысушылар веб-портал арқылы орман ресурстарын беру жөніндегі тендерге қатысуға өтінім береді, сондай-ақ кепілдік жарнаны енгізеді.
Аң аулау, балық аулау
Аңшылар мен аңшылық шаруашылығы субъектілері қоғамдық бірлестіктерінің республикалық қауымдастықтарын, сондай-ақ балық аулаушылар мен балық шаруашылығы субъектілерінің қоғамдық бірлестіктерін аккредиттеу үшін қажетті құжаттар тізбесі өзгертілді. Сондай-ақ, аккредиттеу нәтижелеріне шағымдану тәртібі белгіленген.
Экология
Үкімет кәдеге жарату төлемін төлеудің жаңа Ережелерін бекітті.
Кәдеге жарату төлемін оператормен шарт жасасқан өндірушілер (импорттаушылар) енгізеді. Кәдеге жарату төлемін есептік шотқа енгізгеннен кейін оператор кәдеге жарату төлемін енгізу туралы сертификат ұсынады.
Каспий теңізінің теңіз ортасын қорғау жөніндегі негіздемелік конвенцияға биологиялық әртүрлілікті сақтау туралы хаттама ратификацияланды.
Құжаттың мақсаты-Каспийдің биологиялық әртүрлілігі мен экожүйесінің өміршеңдігі мен тұтастығын қорғау, сақтау және қалпына келтіру, сондай-ақ биологиялық ресурстарды орнықты пайдалануды қамтамасыз ету.
Қоршаған ортаға теріс әсер ететін объектінің санатын анықтау жөніндегі нұсқаулық өзгертілді.
III санаттағы объектілердің (қоршаған ортаға болмашы теріс әсер ететін) критерийлері нақтыланды – кодекстің 2-қосымшасының 3-бөлімінің 2-тармағында көзделген өзге критерийлерге сәйкес келмейтін қызмет түрлерін қоспағанда, ұзақтығы бір жылдан кем құрылыс операцияларын жүргізу.
Бухгалтерлік есеп
Бухгалтерлік есеп ережелерінде сенімгерлік басқару шарттары бойынша операцияларды есепке алу тәртібін анықтайтын жаңа тарау пайда болды.
Бұдан басқа, мөрді қолдануға, құжаттардағы қателерді түзетуге, сенімхаттарды ресімдеуге, артық және кемшіндерді өзара есепке алуды жүргізуге, есеп беретін сомаларды есепке алуға, БКМ чегін беру кезінде жүкқұжаттарды ресімдеуге қатысты нақтылаулар мен түзетулер енгізілді.
Ұлттық қаржылық есептілік стандартына Ұлттық Банктің реттеуіне жататын, осы стандарттың күші қолданылмайтын ұйымдардың тізбесіне қатысты нақтылау енгізілді.
Медицина
МӘМС жүйесінде медициналық көмек алу құқығын беру қағидаларына толықтырулар.
Егер Қордың АЖ-да адамдардың жекелеген санаттары (балалар, жүкті әйелдер, жұмыссыздар, зейнетақы төлемдерін алушылар, мүгедектер, жұмыс істемейтін қандастар және т.б.) бойынша деректер болмаса, Қор оларды растайтын құжаттарды ұсынған кезде Қорға жүгінген күннен бастап бір айға Қордың АЖ-не тұтынушы ретінде енгізеді.
Жер қойнауын пайдалануға
Энергетика министрлігі Мемлекеттік қызмет көрсетудің жаңа Ережелерін бекітті:
«Жер қойнауын пайдалану құқығының немесе жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысуы».
«Көмірсутектер және уран өндіру бойынша жер қойнауын пайдалануға келісімшарттар жасасу (қол қою)».
«Көмірсутектер және уран өндіру бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттарға қосымша келісімдер жасасу (қол қою)».
Мемлекеттік органдар
Қаржы министрлігі Мемлекеттік органдарды қызметтік және кезекші автомобильдермен, телефон байланысымен, кеңсе жиһазымен және мемлекеттік органдардың аппаратын орналастыруға арналған алаңдармен қамтамасыз етудің жаңа нормаларын бекітті.