БҚО-ның тұрақтандыру қоры қараша айының ортасынан бастап нарыққа арзан көкөністер жеткізе бастайды
«Ақжайық» ӘКК— қор операторы өткен аптадан бастап жергілікті жеткізушілермен жалпы сомасы 800 млн теңгеге көкөніс сатып алу туралы шартқа қол қойды. Облыс әкімдігімен қосымша арзан азық-түлік сатып алуға бөлінген тағы 420 млн теңге әлі ешқайда жұмсалған жоқ.
Облыс әкімдігінің жұмыс комиссиясы ауыл шаруашылығы өнімдерін жеті жергілікті жеткізушіден ұн мен көкөніс сатып алуға шешім қабылдады, – деп хабарлады «Ақжайық» ӘКК АҚ басқарушы директоры Мейірбек Нүркен.
Алдағы күндері комиссия тауар өндірушілерге пайызсыз қарыздар қандай шарттармен беретінін шешуі тиіс. 15 қарашадан кейін тұрақтандыру қорынан арзан көкөністер дүкен сөрелерінде пайда болуы керек.
Келісімшарттар бойынша ӘКК жеткізушілерге барлығы 800 млн теңгеден астам төлеуі тиіс.
Тұрақтандыру қорына не сатып алынады?
– Айналым схемалары бойынша біз жергілікті өндірушілерге қарыз беретін боламыз және олар өз өнімдерін бірнеше ай бойы көтерме бағамен бізге жеткізетін болады, – деп түсіндіреді Мейірбек Нүркен. – «Белес-Агро» ЖШС-нан біз бірінші сұрыпты ұнды килограмы 135 теңге бағамен 255 тонна көлемінде сатып аламыз деп жоспарлап отырмыз. Оны бір бөлке үшін құны 80 теңге тұратын әлеуметтік нан пісіру үшін қаланың наубайханаларына жібереміз. Ұнның бұл көлемі 2-4 айға жетеді деп ойлаймыз.
Бір апта ішінде «Жаңа әлем» ш/қ – мен шартқа қол қойылады – олар тұрақтандыру қорына бір килограмы 80 теңгеден 200 тонна пияз жеткізуді бастайды.
«Bаystone» ЖШС тұрақтандыру қорына 170 теңге бағасымен 200 тонна сәбіз және килограмы 100 теңге бағасымен 200 тонна пияз жеткізуге мүдделі.
«Плотников» ш/қ, келісім-шарт құжаттарына сәйкес 130 теңге бағасымен 100 тонна картоп жеткізеді; «Саяхат» ЖК жарты жылдың ішінде майлылығы 2,5%, литріне 175 теңгеден 1 мың тонна сүт жеткізуді қамтамасыз етеді.
«Мұсаева» ЖК көтерме жеткізуші осы жылдың қараша айының соңынан келесі жылдың сәуіріне дейін тұрақтандыру қорына 210 теңге бағасымен 1 мың тонна картоп, 220 теңге бағасымен 500 тонна сәбіз, 100 теңгеден 300 тонна пияз және килограмм үшін 240 теңгеден 500 тонна қырыққабат жеткізуге міндеттенеді.
– Жергілікті жеткізушілер картопты сатып алып, алдағы 1-2 ай ішінде сату үшін дәл қазір килограмы үшін 100 теңгеден беруге дайын. Бірақ бізге ұзақ мерзімді картоп келісімшарттары қажет, сондықтан біз көкөністерді қыста өз қоймаларында сақтауға дайын көтерме саудагерлермен келісім жасаймыз. Олардың бағасы жоғары, бірақ олар бізге өз өнімдерін желтоқсаннан сәуірге дейін – белгіленген бағамен жеткізеді, – деп түсіндіреді Мейірбек Нүркен.
ӘКК жоспарында-демалыс күнгі жәрмеңкелерде 76 тонна сиыр етін (төс – жауырын бөлігі) килограмы 1400-1600 теңге бағамен сатып алып, сатуды бастау.
«Ақжайық» ӘКК ет пен көкөністерді сатуға «Ел Ырысы» шағын-маркеттерін ғана емес, жергілікті сауда желілерін де тартуды көздеп отыр.
Олар тұрақтандыру қорындағы өнімдердің интервенциясы барысында ет пен көкөністердің құны тауарларды сатушыларды тасымалдау және сауда үстемесін есепке ала отырып, сатып алу бағасынан 10% – дан артық емес өседі деп сендіреді.
Арзан қарақұмық-тек жаңа жылда?
Жыл соңына дейін комиссияның ұйғарымы бойынша қосымша тағы бірнеше өнім түрлері сатып алынатын болады.
Неліктен дәл қазір қарақұмық пен күріштің бағасы өсе бастаған кезде «Ақжайық» ӘКК бұл жармаларды тұрақтандыру қорына сатып алмайды? Оның үстіне, оларда 420 млн теңге бос қаражат бар.
Мейербек Нүркен дәл осы жарма мен қанттың екі түрін сатып алу ӘКК-де 2022 жылғы қаңтарға жоспарланғанын түсіндіреді. Келесі жылдың басынан бастап тұрақтандыру қорының бізде өндірмейтін өнімдерді мемлекеттік сатып алу рәсімі жеңілдетіледі.
Алайда, егер БҚО әкімдігінде тұрақтандыру қорына күріш пен қарақұмық қажет деп шешсе, «Ақжайық» мамандары оларды сатып алуды бастайды және бағаны тұрақтандыру мақсатында нарыққа жарма интервенциясын жүргізеді.
Мейірбек Нүркен «Ел Ырысы»шағын-маркетингінің жағдайына жеке тоқталды.
ӘКК қарамағында 15 сауда павильоны бар, олар облыс аудандарынан шаруа қожалықтарын жеңілдікпен жалға береді. Оларда өз өнімдерінен басқа, фермерлер тұрақтандыру қорының өнімдерін де өткізуі тиіс.
Мейірбек Нұркеннің айтуынша, олардың екеуі уақытша жұмыс істемейді – «Ақжайық» басшылығы жалға алушылармен шартты бұзған, 5 шағын-маркетингте жалға алушылар анықталмаған.
Қазан айының соңында 8 сауда дүңгіршегінің жұмысында қиындықтар туындады – бірнеше апта ішінде ӘКК тұрақтандыру қорынан тауарлар жеткізе алмады-техникалық себептер бойынша «Виртуалды қоймалар» жүйесінде ақау пайда болды. Сондықтан «Ел Ырысы» дүңгіршектері арзан күнбағыс майын, қант пен күрішті сатпады.
Қараша айының басынан бастап тұрақтандыру қорынан шағын маркеттерге азық-түлік жеткізу қайта басталды. Рас, тауарлар тізімі өте қарапайым. Мейірбек Нүркен атап өткендей, тұрақтандыру қоры өнімдерінің арасында сиыр еті – 1 тонна, рожки – 45 тонна, қант – 35 тонна, күнбағыс майы – 35 мың литр, тұз – 2 тонна.
Шағын маркеттерде өнімдердің бұл түрлерін мына бағамен сатып алуға болады: сиыр еті – 1470 теңге, қант – 276 теңге бір килограмм үшін, күнбағыс майы – 682 теңге бір литр үшін, рожки – 194 теңге, тұз – 42 теңге бір килограмм үшін.
Айта кетейік, екі апта бұрын Өңірлік коммуникациялар қызметі алаңында өткен брифинг барысында Мейірбек Нүркен облыстың тұрақтандыру қорына қажетті азық-түлік көлемін сатып алу үшін шамамен 30 млрд теңге қажет деп мәлімдеді (!), сондай-ақ қуаты 20 мың тоннаға дейінгі көкөніс қоймалары және қуаты 5 мың тонна ет сақтауға арналған қоймалар жатады.
Людмила КАЛАШНИКОВА
