«Оны өлтірді. Азаптап. Мемлекет атынан » – Айнаш Керней, тарихшы
Өлуге…босатылды
Арон Атабек бостандыққа … өлуге босатылды. Бірақ алдымен оның рухын сындырып немесе өлтіру үшін түрмеге жапты. Рухын сындыра алмады. Сонымен, биліктің қисыны бойынша өлтіру, жазалау ғана қалды. Ресми түрде – дәлелденбеген кінә үшін, ал шын мәнінде-авторитарлық билікке ашық қарсылығы үшін. Олар баяу және тұрақты түрде өлтірді.
Өлім біртіндеп жақындады-кешірілмейтін, мызғымас,баяулап көрінетін. Ол кенеттен біз оны 1 қазанда көргендей болған жоқ. Ол көптеген жылдар бойы және … күш-жігерімен осындай өте таусылған күйге келтірілді. Дәрігерлер мұны көре алмады. Мен, сенімдін, жоғарыдан нұсқау берді. Тарих көпжылдық азаптауды және Арон Атабектің физикалық жойылуын жалғастыруға шешім қабылдаған адамның атын атайды.
Әр ғасырға, әр ұрпаққа өздерінің кейіпкерлері мен қаскүнемдері, ұлы адамдары немесе төмен жандары, моральдық билігі мен сатқындары түседі … Әр маңызды тұлғаның өліміне бет-әлпеті мен аттарын жасырған адамдар ықпал етті. Шәкәрімді-ақын мен ойшылды кім сатқанын және өлтіргенін білеміз. Алашордашыларды кім жойғанын, Е.Бекмаханов пен І. Есенберлинді кім қудалағанын білеміз.
Ондаған жылдар өткен соң, еркін қазақ жерінде де рух пен ой еркіндігін сақтап қалғандар жойылады.
Қылмыстық үкімді тікелей орындаған адамдар жазалана ма? Ғасырлар бойы тіпті түрмелер болмаған жерде азаптау тоқтай ма? Немесе тоталитаризмнің ұят мұрасы, тіпті кеңестік адам қайтыс болғаннан кейін де, адамдардың тағдырын, барлық жаңа ұрпақтарды бұзады ма? Ғасырлар бойы шынайы сөз алтынның салмағына бағаланған жерде сөз бостандығын қысуды тоқтата ма? Бұл тоталитарлық мұраға адалдық Арон Атабекті өлтіруге мүмкіндік берді. Егер билік тоталитарлық практикадан бас тартса, Арон Атабек тірі және еркін болар еді.
Арон Атабектің тағдыры оған арналды. Ол кітап жазуға, поэзия мен философиямен айналысуға мәжбүр болды. Бірақ ол кабинеттік ғалым емес еді-ол біздің арамызда ар-намыс туралы романтикалық және кісі өлтіретін жауынгер, дала батыры еді. Сондықтан ол өз халқының үйлерін қиратқан кезде шетте қала алмады. Ол үнсіз қала алмады, өйткені 1990-2000 жылдары ол пысықайлар, алаяқ саудагерлер, ұрлықпен байыған байшыкештер елді басқаратын жолды көрді. Ол бүгін кез-келген адам ойлай алатын айқын нәрсені көрді.
Оны өлтірді. Азаптап. Мемлекет атынан. Мемлекет жауапты болуы керек. Лукашенко сияқты адамдарды жаппай азаптай бастағанша күтудің қажеті жоқ, Ресей ФЕДЕРАЦИЯСЫНДАҒЫДАЙ қорқынышты заңдастырылған азаптау құбыры жұмыс істей бастайды. Батыстан жеке санкциялар енгізуді сұрау керек. Азаптауды жасайтындардың және азаптаушыларды жабатындардың, олардың отбасы мүшелерінің адам құқықтары бірінші орынға қойылған елдерде істейтін ештеңесі жоқ. Мүмкін бұл санкциялар біреудің өмірін сақтап қалуы мүмкін.
Ал, Арон Атабек әлі де өз сөзін айтады…
Фейсбуктегі жеке парақшасында жарияланған
