Бар болғаны 3 млн қазақстандық банктерге ештеңе қарыз емес

Тек қана үш миллионға жуық қазақстандық банктерге ештеңе қарыз емес, деп хабарлайды «Хабар 24» тілшісі. Біздің 6 миллионға жуық отандасымыздың үлкен қарыздары бар. Банкпен қарым-қатынасты нашар несие тарихы бұзған кезде не істеу керек? Одан «шығуға» бола ма?

Несие тарихын өзгерту мүмкін емес

Несие тарихын «қалпына келтіру» немесе «тазарту» мүмкін емес. Мұндай механизм Қазақстанда жоқ, деп хабарлады бірінші несие бюросы. Онда қазақстандықтардың қарыздары туралы, оның ішінде ломбардтар мен микроқаржы ұйымдарынан алатын қарыздары туралы барлық ақпарат сақталады.

Бірінші несие бюросында клиенттің тарихына қандай да бір өзгерістер енгізуге құқығы жоқ. Егер ол дұрыс емес ақпаратты көрсетсе де. Деректер жүйелердегі қате банкті түзеткеннен кейін ғана жаңартылады.

Нашар несие тарихы ұзақ уақыт бойы сіздің қаржы ұйымдарымен қарым-қатынасыңызға кедергі келтіруі мүмкін. Жағдайды жақсарту үшін бірнеше нұсқа бар. Біріншісі-жаңа қарыз алған кезде банкке тек соңғы бес жыл ішінде кредит тарихын беру. Осы уақытқа дейін болған кешіктірулер онда көрінбейді. Екінші жағдайда несиелік келісімшарттарды қалпына келтіру. Бұл несие тарихын «тазарту» емес екенін есте ұстаған жөн, деп атап өтті Бірінші кредиттік бюроның атқарушы директоры Әсем Нұрғалиева. Адам 90 күннен астам мерзімі өткен Банк алдындағы қарызын өтегеннен кейін, ол 12 ай күтеді.

Осы уақыт ішінде басқа несиелер бойынша кешіктіруге жол берілмеуі керек. Егер осы тармақтардың барлығы дұрыс орындалса, келісімшарт «ақталған»мәртебесін алады. Бұл қарыз алушының түзетілгені туралы ЕДБ-нің сигналы. Бұл ретте банк қарыз беруден бас тартуы тиіс. Сондықтан жауап беруге де дайын болу керек.

Әсем Нұрғалиева, Алматы қаласының Бірінші несие бюросының атқарушы директоры:

-Мәртебесі ақталса да – бұл несие алуға кепілдік бермейді. Мұның бәрі Банктің саясатына байланысты. Біреу, көріп отырсыздар, үлкен тәуекелге тәбеті бар, олар қауіпті клиенттерді алады. Біреу, керісінше, тек сапалы клиенттерді алғысы келеді. Бүгін маған Facebook – те қарызды кешіктіріп жабсам да, мемлекеттік бағдарлама бойынша несие ала алмаймын деген сұрақ қойылды. Мемлекеттік бағдарламалардың шарттары одан да қатаң. Соңғы екі жылда 180 немесе 90 күннен жоғары ешқандай қателіктер болмауы керек.

Бөлшек кредиттер қоржыны 11 трлн теңгеге жуық

Жеке тұлғалардың банкроттығы туралы заң талқылануда, бұл, әрине, қиын өмірлік жағдайға тап болғандарға көмектеседі, деп атап өтті Бірінші кредиттік бюроның атқарушы директоры Әсем Нұрғалиева.

Әзірге нақты мәліметтер жоқ. Әлемдік тәжірибе банкрот деп жарияланған тұлға 3-5 жыл ішінде кез келген қаржы ұйымдарынан қарыз ала алмайтынын көрсетіп отыр.

Айта кетейік, тек 3 миллионға жуық қазақстандыққа банктер қарыз емес. 2021 жылы бірінші несие бюросы бөлшек қарыздар бойынша белсенді өсуді тіркеді. Несие қоржынында олар 11 триллион теңгеге жуық қаржы алады. Өсім-шамамен 43%.

Тауарлай алу көбейген. Тұтыну қарыздарының сомасы 5 триллион теңгеден асады. Жалпы портфельдегі ипотекаға 3 триллион теңгеден астам қаржы тиесілі. Автонесиелеу триллион теңгеден асады. Өткен жылы машинаны  65% – ға көп қазақстандық алған.

Қазақстандағы кредит беру көлемі

Кредиттік портфель:

Бөлшек қарыздар 10,8 трлн тг 42,9%

Тұтынушылық кредиттер 5,3 трлн тг 43,1%

Ипотека 3,39 трлн тг 41,4%

Автокредит беру 1,1 трлн тг 65,2%