«Біз болып жатқан оқиғалардың шындығын әлі түсінбейміз» — Орал кәсіпкері

Ресей әскерлерінің Украинаға басып кіргеніне екі апта өтседе, әлем не болып жатқанын білмейді. Батыс елдерінің Ресейге қатаң санкциялары, рубльдің тез құнсыздануы, доллардың қарқынды өсіп келе жатқан бағамы, теңгенің «әлсіреуі». Мұның бәрі қарапайым азаматтарды қорқытады және алаңдатады, ал белгісіздік пен қорқыныш дүрбелеңге әкеледі.

Әркімнің өз мазасыздық сезімі бар, және әркім онымен қалай әрекет етуді өзі шешеді. Маған алаңдауды түсіну керек, себебі бұл сезім, ал әрі қарай жағдайларға байланысты.

Ораллықтарды не алаңдатады, олар ертеңгі күн туралы, Азық-түлік, дәрі-дәрмек, қызмет, киім бағасының күтілетін өсуі туралы алаңдайды.

Білу үшін сұрау керек. Мен бутик иелерімен және жалға алушылармен, сатушылармен және сатып алушылармен сөйлесу үшін жақын маңдағы сауда үйіне бардым.

Аяқ киім сатып аласыз ба?

Мен сауда үйінде адам көп емес екеніне назар аудардым. Шаштараздар мен маникюр шеберлеріне арналған құралдарды сататын бутикте бірнеше адамды байқап, мен сол жерге бардым. Сатушы қыз мені қарсы алады, менің қасымда ол сатып алушымен сөйлесуді жалғастырады. Әрине, мен олардың диалогын естимін.

— Әрине, сіз шешесіз, бірақ сіз сұрадыңыз, бірақ мен сізге сенімді түрде мәлімдеймін, біз осы неміс фирмасынан және сіздің сүйікті итальяндықтық заттарды енді ала алмаймыз, – сатушы сөренің алдындағы жас қызға сөйлеп тұр.

Қыз сатушыдан: «Неге?» деп сұрады

– Сіз не айдан түстіңіз бе: «Неге?» дейді, Санкциялар Ресейде, Украинадағы соғысқа байланысты.

— Ал біз Қазақстанда емеспіз бе? –деп, шынымен таңданады қыз.

— Қалай неге? Біз бұл қайшыларды, пинцеттерді және бәрін, бәрін Ресейден сатып аламыз, ал қазір санкциялар, сол себепті енді сатып ала алмаймыз, өйткені олар енді болмайды.

– Аа…, – дейді ол, содан кейін қосады, — «Мен жаңадан көтеріле бастадым», көптеген клиенттер риза, барлығы менің қалай қиып, бояғанымды ұнататынымды айтады.

— Сен көп қайғырма, деп тыныштандырады, оны сатушы. -Қазақстанның осы фирмалармен келісім-шарт жасасқанын тілейік. Сондықтан сатып алыңыз, бар болған кезде біз бағаны көтермейміз, осының бәрін сатып алдық, осы қорқынышқа дейін. Содан кейін ол маған қарап, «Қалағаныңызды таптыңыз ба, деп сұрайды?»

– ИЯ, рахмет, мен таңдадым, бірақ кейінірек кіремін, деп, бутиктен шығып кеттім.

Содан шыға бере, былғары аяқ киім бутигіне кіргенімде, үш әйел киіп қара жатқан аяқ киімнің сапасын талқылап жатты.

-Менің ойымша, бұл аяқ киімде жақсы және ыңғайлы, сізге қалай екеніңізді білмеймін, мен өзіме өкінбеймін және көктемге екі жұп етік сатып аламын, кім біледі, мына санкциялармен енді сатып аламба. Әйелді оның серіктері қолдайды.

«Ия, сіз дұрыс айтасыз, егер санкциялар болмаса, онда бағасы жоғары болады, ал олар бізге жалақыларын көтермейді, Әсима алыңыз, алыңыз, мен де сатып аламын, «.

Клиенттердің үшіншісі оптимистік түрде қосады: «Ой, қыздар, көндірдіңдер, мен де сатып аламын, мен оларды үш жыл киемін»

Бутик иесі бізге қарап: «Бәрі сатылып кетті, енді бутикті жабамын. Қазір оны сатпасаң, соңынан жалға да бере алмайсың. Доллардың осындай бағамымен мен толық банкротқа ұшыраймын». Содан кейін ол маған: «Ал, сіз, қыз, сіз қанша жұп аласыз?» дейді.

— Менде бәрі бар, әйелдер сатып алсын, – деймін және кетемін, бірақ сатушы маған сұрақ қояды: «Ал, сіз жақсы аяқ киімсіз қалудан қорықпайсыз ба?»

Мен » қорықпаймын» деп жауап беремін және жақсы күн болсын деп, есікке беттеймін.

Менің көз алдымда тағы бір бутиктің әйнегінің артында жарқын раушан гүлдері пайда болады, мен гүлдерге қарай бет аламын.

– Қайырлы күн, мереке алдындағы сауда қалай? – сатушыдан сұраймын.

– Ой, қайдағы мереке, ештеңе сата алмай отырамыз. Әлемде сіз не болып жатқанын білесіз бе? деп, әйел сөзін жалғастырып, — «Осындай тірлікпен жүріп кетсек, гүлдерді маған қабіріме қояр,»дейді әйел.

Мен оның күтпеген танылуына таң қаламын, кішкене үзілістен кейін мен: — «О, не дегеніңіз, бәрі жақсы болады» деп айтамын.

— Сіз оған өзіңіз сенесіз бе? Бұл жақсарады, бәрі күн сайын нашар болады! Бұл күндері гүл сатып алмайтындай болған кезіміз болмады, біз тіпті мерекелік күндердегідей бағаны көтермейміз -деп, әйел маған айқайлайды.

Осыдан кейін жақын дәріханаға жету идеясы пайда болады.

Ал дәрі-дәрмектермен не болады?

Дәріханада бос, сатып алушылар жоқ.

— Дәріханада бүгін ешкім жоқ па, – деп провизорға жүгінемін.

– Ия, бұл күндері дәріханаға аз адамдар келеді,мүмкін, қолдары тимейтін шығар.

– Неге?

«Украинадағы соғысқа байланысты, бұл бізге де қатысты, санкциялар бірдей»,-дейді қыз.

— Қазір дәрі – дәрмектер бір бағамен сатып алынды, ал доллардың осындай бағасымен біз қандай бағамен сатып аламыз, ең бастысы, қандай бағамен сатамыз», – дейді қыз.

Фармацевтпен сөйлесіп, келесі дәріханаға барамын. Дәріхана иесі оның атын атамауды сұрайды, бірақ не болып жатқандығы туралы пікірімен бөліседі.

— Менің шағын дәріханам бар, дегенмен, бірден айта кетейін, дәрі – дәрмектердің тек 15 пайызын біз Қазақстанда қазақстандық өндірушілермен келісім-шарт бойынша, қалған дәрі-дәрмектерді Ресейде сатып аламыз. Доллар бағамы мен санкциялар Батыс фармацевтикалық компаниялардың Ресеймен ынтымақтастығынан бас тартуына байланысты өз ісін жасайды, бізде дәрі-дәрмектердің жартысы болмайды. Біз дәрі-дәрмектердің аналогтарын қолданамыз.

– Ал сіз бізді бұдан әрі не күтіп тұр деп ойлайсыз?

– Білесіз бе, мен әзірге ештеңе айта алмаймын. Біз не болып жатқанын әлі түсінбейміз. Сезінгіміз келмейді, солай деуге де болады. Біз бір — екі айдан кейін болған жағдайдың ауырлығын сезінеміз», – деп қорытындылады дәріхана иесі.

Лимар САЙФУЛЛИН, азық — түлік сататын көтерме-бөлшек сауда базасы – «Шанс» ЖШС директоры телефон арқылы сөйлескен кезде олардың азық-түлік бағасы көтерілмейтінін айтты.

– Ия, әрине, Ресейге жарияланған санкциялар тауарларды жеткізуге әсер етеді. Қалайша? Міне, біз «Фермерское» маркалы өніммен не болады деп ойлаймыз, ол Ресейде шығарылады. Бірақ бұл жерде проблема туындайды, фермер комбайнға қосалқы бөлшектерді бір Батыс өндірушісінен, өз өнімдеріне арналған қаптаманы екіншісінен сатып алады. Менің не туралы екенімді түсінесің», – дейді Лимар Сайфуллин.

Оның айтуынша, олардың ұйымы санкциялар салдарынан кейбір ресейлік компаниялармен қызметін тоқтату туралы хабарлама алған.

– Бірақ бұл біз тоқтаймыз, сатуды тоқтатамыз деген емес, кез келген жағдайда дамуды жалғастырамыз, жаңа жеткізушілермен жұмыс жасаймыз дегенді білдірмейді. Бағаның өсуі, әрине, болады, бірақ қазір емес және ол біртіндеп болады. Біздің тұрғындарға жарма, май және қант сатып алудың қажеті жоқ. Алыпсатарлардың іс — әрекетіне себеп болатын бос жерде дүрлікпе жасаудың қажеті жоқ, – деді Лимар Сайфуллин.

Лимар Сайфуллиннен басқа, мен бірнеше орта бизнес иелеріне олардың кәсіпорындарындағы жағдай туралы айту үшін жүгіндім. Барлығы менімен сөйлесуге келісті, бірақ 8 наурыздан кейін.

Мария ДРАЧЕВА