БҚО инсульт алған тұрғындары ковидтің жиі салдарына айналды
Науқастың коронавирустық инфекциясы аясында жиі кездесетін және ауыр диагноздардың бірі инсульт болды. Бұл әр түрлі жастағы пациенттерде болады. Сонымен қатар, ковидпен ауыратын науқаста инсульттің пайда болуына инфекцияның дәрежесі мен формасы әсер етпейді.

БҚО денсаулық сақтау басқармасының басшысы Арман Қалибеков коронавирус қоздырған пациенттің инсульті – инфекциядан кейін болуы мүмкін ең ауыр зардаптардың бірі екенін айтты.
Инсульт-бұл тамырлардың бітелуінен немесе жыртылуынан туындаған мидағы қан айналымының жедел бұзылуы. Инсульттің пайда болуы, әдетте, 24 сағаттан астам уақытқа созылатын немесе қысқа мерзімде науқастың өліміне әкелетін фокальды немесе церебральды неврологиялық симптомдардың кенеттен (бірнеше минут, сағат ішінде) пайда болуымен сипатталады.
Арман Қалибековтың айтуынша, ковид орташа немесе ауыр түрінде өтетін науқастар инсультқа көбірек бейім, өйткені коронавирустық инфекция тромбозға ықпал етеді.
— Тромб бас миының қоректендіретін учаскесін жояды, қанның жүруін тоқтатады, нәтижесінде ол қаза табады. Осылайша ишемиялық инсульт пайда болады. Яғни, коронавирус оларға бейім адамдарда инсульт тудыруы мүмкін, – деп түсіндірді Арман Қалибеков.
Ол инсульт алған адамға уақытылы медициналық көмек көрсету және емдеу өте маңызды екенін атап өтті. Сонымен қатар, кейбір науқастарға оңалту қажет.
– Пациентті оңалту бірнеше кезеңнен тұрады. Біздің емханаларда, қалалық көпбейінді ауруханада, аудандық ауруханаларда ұйымдастырылған оңалту бөлімшелерінде мультидисциплинарлық бригада жұмыс істейді. (Дене шынықтыру нұсқаушылары, логопед, нейрохирург және физиотерапевтерден тұрады. Бұл жұмысты неврологтар үйлестіреді. автор.ескерт.). Коронавирустық инфекциядан кейін инсульт алған пациенттердің 100% – ның 50% – ы қалпына келтіруге жатады. Бұл пациенттің коронавирусты, содан кейін инсультты қандай формада өткізгеніне байланысты. Бірінші кезеңде инсульттан кейін пациенттер қолдың немесе аяқ функцияларының бір мезгілде бұзылуы. Науқас аяқ-қолын сезінбесе, қайтадан жүруді, қолында қалам немесе қасық ұстауды үйренеді, – деді Арман Калибеков.
Біріншіден, дәрігерлер науқасты инсульт салдарының өткір кезеңінен шығарады. Емдеу тек дәрі-дәрмектермен және науқастың тыныштығын үнемі қадағалап отырады.
— Мен мұны оңалтудың бірінші кезеңіне дайындық деп атаймын. Адам өзіне не болғанын түсіне бастайды және біртіндеп оның өмірінде өзі қаламаған өзгерістер болғанын түсінеді. Содан кейін науқасқа психологиялық көмек қажет, бірақ содан кейін қолды немесе аяқты физикалық қалпына келтіру қажет. Нұсқаушылар пациенттермен арнайы тренажерларды қолдана отырып айналысады. Аяқ – қолдары әлсіз емделушілер үшін ұсақ моториканы дамытуға арналған стенд және арнайы сатылар бар, – деді Арман Қалибеков.
Оның айтуынша, ковидпен ауыратын науқастарда әртүрлі аурулардың асқынуы байқалады, жай инсульт жиі кездеседі. Әрбір пациентті оңалту қатар жүретін ауруларға байланысты жеке құрылады.
Коронавирустан кейін қалпына келтіру туралы не білуіңіз керек:
Науқастарды COVID-19-дан кейін қалпына келтіру бірнеше кезеңнен тұрады.
Пациенттер оңалтуға жолдаманы терапевт немесе жалпы практика дәрігерінен ала алады.
Оңалтуды алуға жолдама беру және оны жүргізу мерзімділігі өткен аурудың нәтижесінде алынған асқынуларға және пациенттің ағымдағы денсаулық жағдайына байланысты болады.
Симптомдарға байланысты оңалту бағдарламасын реабилитолог жасайды.
Оңалту бөлімшелері мен орталықтары әлеуметтік медициналық сақтандыру қорынан қаржыландырылады.
2022 жылы әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры республикалық бюджеттен медициналық оңалтуға 66,8 млрд теңге бөлді.
2021 жылы ӘМСҚ-ға 55,6 млрд теңге бөлінді.
Жедел жағдайдағы ауру кезіндегі оңалтудың немесе консультациялық көмектің бірінші кезеңі МӘМС шеңберінде көрсетіледі.
Екінші және үшінші кезеңдер МӘМС аясында өтеді.
Коронавирустық инфекцияны бастан өткерген пациенттерді медициналық оңалту медициналық оңалту жөніндегі клиникалық хаттамаларға сәйкес жүргізіледі.
Мария ДРАЧЕВА