«Күнделікті өмірден тыс»: Оралдық ағайындылар 20 жыл бойы әлемді шарлауда
Егіз бауырлар Александр мен Сергей Синельник туралы көптеген мақалалар жазылды. Бірақ мен олар туралы жазғым келеді, өйткені олар адамдарды әдеттегі және тұрақты әлемнен шығуға шабыттандырады. Эльбрусты, Килиманжароны, Сахараны, Тасманияны және Гибсон шөлін жаулап алушылар-бұл жай ғана саяхатшылар емес, нағыз философтар, олар үшін жол адам мен табиғаттың ұлылығын білудің тәсілі.
БҚО Бөрлі ауданының тумалары, ағайынды-егіздер Александр мен Сергей Синельник өздерінің хикаяларға деген сүйіспеншілігінің арқасында туған өлкесінен тыс жерлерде танымал. 2002 жылы олар батыл әрекеттерін «Урал» мотоциклінде «әлем шарлау» туралы шешім қабылдады. Содан бері олар жер шарлауда желкенді қайықпен, кейде «Иж» мотоцикліндеғ кейде жол талғамайтын көлікпен, тіпті заттарын арбаға артып жаяу жүреді.
Қазір ағайындылардың бірі Сергей Синельник өзінің «Пилигрим» қайығында теңіздер мен мұхиттар арқылы бүкіл әлем бойынша саяхаттауда, ал Александр Оралда «Құмды сарайлар немесе шөл жинаушылар» атты жаңа кітабын ұсынады. Біз Александрмен кездесіп, саяхат философиясы туралы сөйлесе алдық.
– Александр, өзіңіз туралы, алғашқы сапарыңыз туралы айтып беріңіз, мұны қалай шештіңіз және сыңарыңыз екеуіңізді осындай саяхатқа жұбайларыңыз қалай жіберді?
– Біз 48 жастамыз, алғашқы сапарымыз 2001 жылы, 27 жасымызда – Солтүстік Африкаға бардық. Әйелім мені оңай жіберді және осы күнге дейін жіберді, өйткені мен оған жаңа нәрсені үйрену менің ішкі қажеттілігім екенін түсіндірдім. Алғашқы сапарға шығу оңай болған жоқ, уақыт қиын болды, Біз таза ынтамен қозғалдық. Біздің команда ыдырағаннан кейін де дауыл басталды, ағам екеуміз Гибралтарға бардық. Африкаға сапардан кейін, 2002 жылы біз аты аңызға айналған екі жылдық әлем шарлауға Орал мотоциклдерімен бардық. Біз адамдарды олардың барлық көріністерінде, барлық ұлттарында, халықтарында, жерлерінде танығымыз келді. Біз өзімізді танығымыз келді…
– Сіздің «әлемді шарлау» қалай басталды және ол қандай бағытта жүрді?
– Біз құрлықтарды аралап шықтық. Алдымен Еуразия материгі өттік – бір шеткі нүктеден – Владивостокқа дейін-Гренада қаласында, Испанияда. Содан кейін біз бүкіл Африка мен Таяу Шығысты аралап шықтық. Үшінші филиал-Америка: Аляскадан бастап, барлық штаттар арқылы, Жаңа жерге дейін. Ең соңында біз Австралияға, соның ішінде Виктория, Гибсон шөлдері мен Үлкен құмға бардық. Содан бері шөлдерге деген құштарлығымыз басталды.
– Сіз қанша шөлді аралап, айналып өттіңіз?
– Біз Батыс Қазақстан және Атырау облыстарының шекарасындағы Нарын-құм шөлдерінен бастадық, содан кейін Орталық Азия – Өзбекстан, Қарақалпақстан шөлдерін зерттеуге аттандық, біздің арманымыз – Арал теңізінің түбінде болу болды. Содан кейін Африка, Австралия еді. Біз кейбір шөлдерге оралдық, Сахараға 5 рет бардық.
– Шөлдер арқылы саяхаттауға деген қызығушылығыңыз қалай пайда болды,ол жерлерде сәулет, көрікті жерлер жоқ қой?
– Надан адам қазақтан: саған дала не үшін керек, ол жерде қандай әдемі болуы мүмкін? Ал қазаққа даласы-бұл бөлек дүние. Шөл де осы үлкен әлемдегі бөлек әлем. Шөлді жақсы көремін, сағымдарын. Мен шөл маған берген сынақтарды жақсы көремін. Бір күні ағам екеуміз Қазақстан шекарасында, шөлде сусыз қалдық-ол біздің ыдыстарымыздан жасырын түрде жоғалып кетті. Бізде бұл жерде шөлдеп өлетініміз туралы қатты қорқыныш болды. Бірақ олар күн батуын күтіп, жанып тұрған маякқа барды. Шекара заставасы екен, сарбаздар бізге су берді. Келесі күні жаңбыр жауды. Біз шатырды жайып, су жинай алатын едік-шекарашыларға шықпасақ та, бәрі шешілетін еді.
– Қорқынышты оқиға. Саяхатта көптеген қауіптер болды ма?
– Қауіптер болды, бірақ олардан қорқу керек пе, егер сіз қиындықтың көп бөлігінен шыға алсаңыз, уақыт өте келе тәжірибе пайда болады. Екіншіден, сіз кез – келген адаммен келісе аласыз деп санаймын және физикалық күш қолдану-бұл ең соңғы әдіс. Жекпе-жекке шыққысы келген африкалық жігіттерді де біз қарапайым сөздермен бастық.
2007 жылы біз Сирияны аралап, тұтқынға түстік. Сириялық сарбаздар бізді тыңшылық немесе терроризм деп күдіктеді. Біз оларға төлқұжаттарды көрсеттік, саяхатшылар екенімізді айттық. Содан кейін офицер келді, ол Пенза мемлекеттік институтында оқыды, бізбен бірге орыс тілінде сөйлей бастады, Ресей туралы естеліктерге толы болды. Нәтижесінде-бізге түнеу үшін казарманы берді, жағдай шешілді.
Шын мәнінде, біз қауіп – қатерге тап болған кезде көптеген жағдайлар болды – соғыс жүріп жатқан жерлерге жиі баратын едік, сәйкесінше, ұрылар немесе қарақшылар жұмыс істейді. Бірақ біз осы қауіптерден қасынан жүрдік.
– Көбісі сізге қарап, саяхаттағысы келеді, бірақ оған ақшаны қайдан алуға болатынын білмейді. Ал сіз саяхаттау үшін ақшаны қайдан аласыз?
– Жұмыс жасап табамыз. Бірақ бұл аз ақша, өйткені саяхатта көп нәрсе қажет емес, бізге ыңғайлылық қажет емес. Адамдар бізге әрдайым көмектеседі-егер техника бұзылса немесе басқа мәселе туындаса. Бірде мотоцикл шығаратын фирма бізге экспедиция төледі: сондықтан біз олардың техникасына мініп, оларды жарнамалаймыз. Бірақ, негізінен, біз аз шығамыз. Қазір мен сурет салу мен модельдеуден ақша табамын. Менің ағам бірнеше жыл бұрын «Пилигрим» қайығын жасаған, қазір ол саяхаттап, бір уақытта ақша табады.
– Сондай-ақ, адамдар сіз сияқты әлемді қабылдауға және толқуға батылдық танытпайды. Шабыт, батылдық пен мотивацияны қайдан аласыз?
– Бала кезімізден біздің басымызға соншама қорқыныш, кешендер салынып, өсе келе біз бәрінен қорқамыз және өз әлеміміздің шеңберін, өз санамыздың шеңберін кеңейте алмаймыз. Көбінесе біз елес іздейміз, балаларыңыз үшін көбірек ақша табу керек деп ойлаймыз.
Бірақ балаларға бұл өте қажет емес, мүлікті тез ысырап етуге болады. Менің төрт балам бар, мен өзіме мақсат қоймаймын – олар үшін мүмкіндігінше көп жинау, мен оларға жақсы, лайықты тәрбие бергім келеді. Басқа ештеңе қажет емес.
Саяхат – бұл өз арманың мен мақсатыңа бару. Адамдар бір жерге барғысы келеді, бірақ оларға әрқашан бір нәрсе кедергі келтіреді: ауа-райы, қорқыныш, бір нәрсенің болмауы. Шындығында, сізге кішкентай рюкзакты жинап, бару керек, ал қалғанының бәрі табылады, құралады.
Александра Федорова
Фейсбуктегі ағайынды Синельник беттерінен алынған суреттер
