Орал сауда желілеріндегі көкөністердің бағасы көтерме саудагерлерге қарағанда әлдеқайда жоғары

Бұл туралы БҚО Кәсіпкерлік және индустриялық-инновациялық даму басқармасы басшысының міндетін атқарушы Жанна Бекқалиева облыс әкімдігінде өткен әлеуметтік маңызы бар азық-түлік бағасының өсуі талқыланған жиында айтты.

– Көтерме саудада көкөністердің бағасы бір килограмм үшін 160 теңгеден 200 теңгеге дейін, ал сауда желілерінде ҚҚС және сауда үстемесін ескере отырып, көкөніс өнімдерінің бағасы 308-320 теңгеден бастап. Мысалы, картопты алайық, оның көтерме бағасы бір килограмм үшін – 170 теңге, ал сауда желісінде – сол килограмм үшін 308-320 теңге. Картоптың осындай көтерме бағасымен оның бөлшек сауда құны 219 теңге болуы тиіс, – деді Жанна Бекқалиева.

Оның айтуынша, делдалдың килограмм үшін 89 теңге маржасы бар.

– Бұл ретте көкөністер қала ішінде сатып алынатынын, көлік шығындары болмашы екенін ескеру қажет. Айтпақшы, көтерме саудадағы басқа да көкөністердің бағасы сауда желілеріне қарағанда айтарлықтай төмен: сәбіз 240-260 теңге тұрады, пиязды 220-230 теңгеге, ал қырыққабатты 110-120 теңгеге сатып алуға болады, – деді Жанна Бекқалиева.

Ол қазіргі жағдайда азық-түлік тауарлары бағасының өсуін тоқтату және делдалсыз жұмыс істеу үшін сауда желілерінің басшылары жергілікті өндірушілермен тікелей келісім жасасуы қажет екенін атап өтті.

Сонымен қатар, Жанна Бекқалиева қазір қалада әлеуметтік маңызы бар азық – түлік бағаларына апта сайын мониторинг жүргізіліп жатқанын хабарлады.

– Нәтижесінде, мониторинг барысында картопқа жоғары баға «Алтындар» супермаркеттер желісінде – килограмм үшін 308-320 теңге және «Лидер» супермаркеттер желісінде – килограмм үшін 319 теңге, ең қымбат сәбіз «Лидерде» — 345 теңге, ал «Алтындардағы» қырыққабат – 253 теңге және «Лидер» супермаркеттер желісінде белгіленгенін көрдік, «Динада» – бір килограмм үшін 259 теңге. Сондай – ақ,» Алтындарда «қымбат пияз — 328-339 теңге және» Анварда » – 325 теңге сатылады, – деді Жанна Бекқалиева.

Оған Батыс қазақстан облысы әкімінің бірінші орынбасары Арман Өтеғұлов жүгінді.

— Мен қазір естігенімнен түсінбедім, осы сауда схемасында делдалдарды қай кезеңде көруге болады?

Жанна Бекқалиева көтерме саудагерлердің өз өнімдерін басқа көтерме саудагерлерге қайта сатуға құқығы бар екенін түсіндірді, олар өз кезегінде одан әрі және содан кейін сауда желілеріне сатады.

Олардың диалогына тұрақтандыру қоры комиссиясының мүшесі болып табылатын кеңеске қатысушы Айгүл ТУРКИНА қатысты. Ол әңгіменің аяқталуын күтпеді деп кешірім сұрады және оған әкім орынбасарынан туындаған сұрақтар тақырыбында бірдеңе толықтыруға мүмкіндік сұрады.

– Көтерме және сауда желілері арасындағы баға айырмашылығына «Анвар», «Лидер» және «Дина» жергілікті сауда желілері емес, менің айтайын дегенім, олар Оралда заңды тіркелмеген, олар Ақтөбе және Атырау қалаларында тіркелген. Сондықтан да бұл желілерге азық-түлік тауарларын жеткізу тікелей Ақтөбе мен Атыраудан келеді, сол себепті бағаның айырмашылығы да бар, — деп түсіндірді Айгүл Туркина.

Оның айтуынша, ол да қатысқан азық-түлік бағаларына мониторинг жүргізу кезінде жергілікті өндірушілердің тауарлары сатып алушыға бірден көрінбейтіні атап өтілді.

-Олай болмауы тиіс, біздің өндірушілердің өнімі сатып алушының назарында болуы тиіс, мұндай өнімді бөліп, бөлшек сауда желілері дүкендеріндегі клиенттер үшін айтарлықтай байқалатынын анықтаған жөн, — деп Айгүл Туркина өз байқауларымен бөлісті.

Ол мониторинг қорытындылары туралы айтуды жалғастырды.

– Тағы бір маңызды факт, тауардың бағасы әрдайым оның сапасына сәйкес келмейді. Мен сәбізді көрдім, оның жағдайы оны сатып алуға келмейді. Сонымен қатар, жоғары баға да сатып алуға шабыт бермеді, — деп түсіндірді Туркина.

Тұрақтандыру қоры комиссиясының мүшесі сонымен қатар қатысушылардың назарын сауда желілерінің барлық дүкендерінде әлеуметтік маңызы бар өнімдерді көрсететін белгі болмағанына аударды.

– Тек кейбір супермаркеттерде баға белгілері бар екенін көрдік, бағадан басқа, өнімнің маңызды екендігі көрсетілген. Әлі күнге дейін түйіршіктелген қантты сату бойынша түсініксіз жағдайға тап болдық, оны тек «Лидерден»сатып алдық. «Дина» супермаркетінде бізге қанттың жоқтығын түсіндірді, себебі біздің сапарымызда ол сатылып кетті және олардың күн сайын жарты тонна қант сатылатындығын нақтылады, — деп түйіндеді Айгүл Туркина.

Жанна Бекқалиева жергілікті тауарлар бойынша жүргізілген талдау әлеуметтік маңызы бар негізгі өнімдер 15% – дан аспайтын сауда үстемесімен сатылатынын көрсетті.

– Сауда желілеріндегі қалған тауарларға 23% – ға дейін үстеме жасалады. Сауда желілерінің иелеріне үш жақты меморандум ұсынылды, оны жасасу кезінде сауда желілері өз тауарларын 15% – дан аспайтын үстемемен сатады. Сонымен қатар, олар жергілікті өндірушілерден тауарларды тікелей жеткізу нұсқасын ескеруі керек. Меморандум жасалған жағдайда сауда үстемесін 5 — тен 7% – ға дейін төмендету қарастыруға ұсынылатын болады, – деп хабарлады Жанна Бекқалиева.

Ол меморандумға әзірге тек «Лидермен» қол қойылғанын атап өтті.

«Дина» мен «Анвар» біздің ұсынысымызды қарастыруда, ал меморандумға қол қоюдан «Алтындар» бас тартты», — деп қорытындылады Жанна Бекқалиева.

Арман Өтеғұлов барлық қатысушыларға хабарласып, жергілікті өндірушілерден азық – түлік бағасын тұрақтандыру-бүгінгі күні өте маңызды міндет екенін еске салды.

Сонымен қатар, ол жергілікті фермерлер өз өнімін жинағаннан кейін Оралдағы базарларға төмендетілген бағамен сату үшін өз өнімдерін жеткізетінін хабарлады.

– Мен азық-түлік бағасының қайдан шыққанын түсінбеймін!!! Мен кенттерде жергілікті тұрғындардың ет килограмы үшін 1800 теңгеден, ал Оралда килограмы үшін 2800 теңгеден сататынын нақты білемін. Сондықтан мен сұраймын, бұл бағалар қайдан келеді? – БҚО әкімінің бірінші орынбасары риторикалық сұрақ қойды.

Арман Өтеғұловтан Оралда ауыл шаруашылық жәрмеңкелерін неге өткізуді тоқтатқандығы туралы сұралды. Ол мәселені қолдап, қала әкімінің орынбасары Асхат ҚҰЛБАЕВҚА жүгінді.

Асхат Құлбаев облыс әкімдігінде жәрмеңке өткізу жергілікті бюджет үшін шығынды шара деп есептегендігін, сондықтан оны өткізуді бәсекелі ортаға беру туралы шешім қабылданғанын түсіндірді.

— Бүгінгі таңда біз конкурс өткіздік, бірақ ешкім жауап берген жоқ, міне осындай жағдай, – деп хабарлады Асхат Құлбаев.

Арман Өтеғұловтың айтуынша, жәрмеңкені қайта бастау керек, өйткені онда жергілікті фермерлер өз өнімдерін нақты бағамен сата алады. Сонымен қатар, оралдықтар жәрмеңкеге үйреніп, оны өткізуді қолдайды. Ол Асхат Құлбаевқа демалыс күндері ауылшаруашылық жәрмеңкесінің жұмысын қайта бастау туралы мәселені ойластыруды ұсынды.

Мария ДРАЧЕВА