Фейсбуктегі посты үшін сотталған Орал белсендісін колонияда қалдырды
Қазіргі уақытта саяси тұтқын деп танылған Орынбай Охасов Оралдағы РУ-170/2 орташа қауіпсіздік колониясында қамауда отыр. Ол ҚР ҚК-нің 405-бабы 2-бөлігі «Тыйым салынған экстремистік қозғалысқа қатысу»бойынша сотталды. Кеше, 27 шілдеде қалалық соттың судьясы Роза Сариева жазаны ауыстыру — бас бостандығынан шектеу туралы өтінішін қараудан бас тартты.
Еске сала кетейік, 2021 жылғы 18 қарашада Орал қалалық сотының судьясы Қайрат Өтешев 46 жастағы Орынбай Охасовты ҚР ҚК-нің 405-бабы 2-бөлігі «Тыйым салынған экстремистік қозғалысқа қатысу»бойынша бір жылға бас бостандығын шектеуге үкім шығарған болатын. Айыптауға сәйкес, Охасов заңсыз митингтерге қатысып, Қазақстанда тыйым салынған «ҚДТ» (Қазақстанның демократиялық таңдауы) және «Көше партиясы»партиялары туралы ақпаратты насихаттап, Фейсбуктегі парақшасында жариялады.
Төрт айдан кейін, 2022 жылдың 25 наурызында, сот Охасовтың пробациялық бақылауды бұзуына байланысты «Бас бостандығын шектеуді» нақты мерзімге ауыстырды. Сот үкімімен Охасов сағат 22.00-ден кейін үйден шығып, митингтерге қатысып, Facebook-те пост жазбауы керек. Охасовтың адвокаты Жанболат Құлжановтың айтуынша, оның қорғаушысының пробациялық бақылауды бұзғандығы туралы ешқандай дәлел болған жоқ. Орынбай Охасов қамауға алынып, 19 мамырда колонияға қамалды.
Кеше Орал қалалық сотында оның жазаны ауыстыру туралы өтініші қаралды. Қалалық сотта отырыс онлайн-режимде өтті.
– Сотталған Орынбай Охасовтың жазаның өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңілге ауыстыру туралы өтінішхаты қаралуда, – деп, процесті судья Роза Сариева бастады.
Кіріспе сөзден кейін судья Сариева процеске қатысушыларға сөз берді.
Охасовтың адвокаты Жанболат Құлжанов оның клиенті ауыр емес қылмысы үшін сотталғанын, оның қылмысынан ешқандай залал жоқ екенін және барлық сот шығындары толық өтелгенін айтты.
– Жазаны өтеу орнында сізде қандай да бір бұзушылықтар бар ма? – деп, адвокаты өз клиентінен сұрады
— Жоқ, – деп жауап берді Охасов.
– Сіз түзету жолына тұрдыңыз ба? – деп сұрады Құлжанов.
— Мен әрқашан Қазақстан Республикасының заңға бағынатын азаматы болып қала беремін, – деп жауап берді Орынбай Охасов.
Содан кейін прокурор Берік Құрбанов Охасовқа сұрақтар қоя бастады. Ол Охасовтан колонияда өткізген уақытында қандай да бір мадақтау бар ма деп сұрады. Охасов ол колонияға тек 19 мамырда келдім деп жауап берді, оның мерзімі қысқа – 7 ай 17 күн, осы уақыт ішінде ештеңе ала алмады.
– Мәдени-бұқаралық спорттық іс-шараларға қатысасыз ба? – деп сұрады прокурор Курбанов.
– Мен, қылмыстық-атқару кодексіне сәйкес, аумақтарды және тұрғын үй алаңын абаттандыру бойынша жұмыстарға ерікті түрде қатысамын. Менде өтелмеген шығын жоқ», – деп жауап берді Охасов.
Охасовтың мінездемесімен РУ-170/2 мекемесінің өкілі Ерасыл Лесбеков сөз сөйледі.
– Сотталған Орынбай Охасов мекемеге 2022 жылғы 19 мамырда келді. Жазалар мен көтермелеулері жоқ, әдеттегі ұстау жағдайында отыр, сотталғандармен өзара қарым-қатынас қалыпты. Бұл сотталушы аз зерттелгендіктен, өтініш беруден бас тартуыңызды сұраймын. Менде болды, – деді Лесбеков.
Лесбеков нақтылаған сұрақтарға сотталушы Охасов аз зерттелген, оны зерттеу үшін ол колонияда 3 ай немесе одан да көп уақыт өткізуі керек деп жауап берді.
— Оның мерзімі 3 ай 14 күн, – деп наразылық білдірді адвокат Құлжанов. — Егер ол басқа мекемеге ауыстырылса, онда мерзім қайтадан нөлге айналады ма?
— Біз зерделеп, көтермелеу беруіміз керек, ол үшін үш ай қажет, – деп қайталады Лесбеков.
Адвокат Құлжанова өзінің клиентіне колонияда 3 ай отыруға қалғанын және оның ісі бойынша ешкімге моральдық немесе материалдық залал келтірмегенін түсіндіріп, соттан жазаны ауыстыру туралы өтінішті қанағаттандыруды сұрады.
Алайда прокурор Құрбанов соттан Охасовқа жазаны ауыстырудан бас тартуды сұрады, өйткені ол түзету жолына түсті деп айтуға негіз жоқ.
Бірнеше минуттан кейін судья Роза Сариева Орынбай Охасовтың өтінішін қанағаттандырудан бас тартқаны туралы қаулыны жариялады. Адвокат Құлжановтың өз шешімін түсіндіру туралы талабына судья Сариева қазіргі уақытта Охасовқа қатысты жазаның мақсатына қол жеткізілді деп айтуға негіз жоқ деп жауап берді, содан соң өшірілді.
Талғат Омаров
Әрі қарай тақырып бойынша: Орал тұрғынының «Фейсбуктегі» посттары үшін сот бас бостандығын бір жылға шектеу туралы үкім шығарды