БҚО әкімі: «Жыл қиын болады. Одан шығудың ең жақсы жолдарын іздеу керек»
Облыс әкімі Ғали Есқалиев өңірдің бизнес-қоғамдастығымен кездесуде өңір экономикасын одан әрі дамытудың басым бағыттарын атап өтті – бұл газды терең өңдеу, өнеркәсіптік машина жасау, көлік инфрақұрылымын дамыту, етті мал шаруашылығы және медициналық орталықтар желісін құру. Ол кәсіпорындардың басшыларына, егер олар ауыл шаруашылығындағы жобалармен, атап айтқанда сүт өндірісімен айналысатын болса, барынша қолдау көрсетуге уәде берді, БҚО аумағында ресейлік серіктестермен бірлескен кәсіпорындар құруды ұсынды, сондай — ақ өз проблемаларын бірлесіп шешу үшін бірлестіктерге бірігуге кеңес берді.
– Қазіргі уақытта Бизнес бірқатар қиындықтарды бастан кешуде. Келесі жыл одан да қиын болады, – деді Ғали Есқалиев БҚО бизнес өкілдерімен кездесудің басында. – Осы қиындықтардан шығудың ең жақсы нұсқаларын іздеу керек. Бізде 2022 жылдың 9 айында өткен жылмен салыстырғанда көрсеткіштер жаман емес. Құрылыс материалдары бойынша бізде «Гидромаш-Орион» ЖШС-де бетон бойынша шығарылатын өнімнің ұлғаюы, азық – түлік өнімдері бойынша-«Кублей», «Нұржанар», «Белес-Агро», «Желаев нан өнімдері комбинаты» зауыттары өндіріс көлемінің физикалық тұрғыда 18-20% деңгейінде өсуі байқалады. Біздің «Агрореммаш» машина жасау компаниялары, БҚМК техника мен жабдықтар өндірісін ұлғайтты. «Қазтрубпром» сорғы-компрессорлық техника өндірісін ұлғайтты. Пандемия кезеңінен кейін Бизнес теңестірілуде, бұл қуантады. Біздің қолданыстағы бағыттарымыздан басқа, келесі жылы жаңа перспективалы бағыттар бойынша табиғи газды қайта өңдеуді ұлғайтуды жоспарлап отырмыз. Энергетика министрлігінде аймаққа қосымша көлем беру керек деген түсінік бар газ, сондықтан біз газды терең өңдеуді жүзеге асыра аламыз. Қазір біз газды қайта өңдеу бойынша бірқатар жобаларды қарастырып жатырмыз, олардан қандай экономикалық нәтиже күтуге болады. Біз осы бағытта жұмысты жалғастырамыз.
Сондай – ақ, БҚО әкімінің айтуынша, жергілікті биліктің жоспарында индустриялық дамуды ынталандырудың негізгі факторы ретінде логистиканы дамыту бар. Ол БҚО аумағы арқылы жүк тасымалы жыл сайын Қытайға да, Ресейге де артып келе жатқанын түсіндірді. Бұл бағытта бизнеске жұмыс істеу керек-жаңа қоймалар салу, транзиттік әлеуетімізді пайдаланатын жаңа көлік компанияларын құру қажет.
Облыс кәсіпкерлері, әкімнің пікірінше, ет өңдеуге назар аудару керек, өйткені өңірде мал басы жеткілікті, мал шаруашылығы жақсы қарқынмен дамып келеді. Сондай-ақ, БҚО-да өнеркәсіптік машина жасауды дамыту үшін жақсы перспективалар бар, өйткені бізде тарихи қалыптасқан машина жасау кластері бар. Кадрлық әлеует бар, оны одан әрі дамыту қажет.
Ғали Есқалиев біз үшін жаңа бағыт – клиникалардың заманауи медициналық желісін дамыту екенін атап өтті. Аймақтағы бизнестің белгілі бір тәжірибесі бар, сондықтан оны пайдалану қажет.
– Егер бизнес өкілдерінің біреуінде жұмыс істеп тұрған өндірістік объектілер немесе жаңа жобалар бойынша ұсыныстар болса, біз барлық ұсыныстарды қарастыруға және қолда бар бизнесті дамыту немесе жаңа өндірістер ашу бойынша мемлекеттік қолдаудың барлық нұсқаларын талқылауға дайынбыз, – деді БҚО әкімі.
Ол сондай – ақ залда кәсіпкерлерге ұсыныс жасады-егер олардың серіктестері болса, атап айтқанда Ресейде БҚО аумағында бірлескен өндіріс ашқысы келетін болса, онда жергілікті билік оларға көмектесуге дайын.
– Қазір ресейлік фанера жасау компаниясы біздің облыста ағаш өңдеу зауытын ашты. Біз осы компанияның басшылығымен кездестік, олардың өндірісті жолға қою ниеті өте жақсы. Біздің аумағымызда тағы да бірқатар бірлескен кәсіпорындарды орналастыру үшін әлі де мүмкіндіктер бар деп ойлаймын. Бизнес шет елдің экономикасына инвестиция салудан қорқатыны анық. Бірақ егер сізде өз өндірісін локализациялауға дайын шетелдік бизнес серіктестеріңіз болса, онда біз үлестік қатысу түріндегі Аqjaiyq ӘКК тарапынан жобаларды қоса қаржыландыруға дайынбыз – ақшалай қаражатпен кәсіпорынның меншікті капиталына 10-20% мөлшерінде, – деді Есқалиев.
БҚО бойынша кәсіпкерлік және индустриялық-инновациялық даму басқармасының басшысы Жұмагелді Батырниязов 2020-2022 жылдары БҚО-да 1831 кәсіпкер өз бизнесін дамыту үшін мемлекеттік қолдауды пайдаланғанын және өз кредиттері бойынша пайыздарды төлеуге субсидиялар (6,2 млрд. теңге) және кепілдің 85% – на дейін кепілдік беру (2 млрд. теңге) түрінде 8,8 млрд. теңге сомасына мемлекеттік қолдау алғанын айтты). Тағы 135 кәсіпкер өздерінің бизнес-идеяларын іске асыруға жалпы сомасы 600 млн. теңге көлемінде өтеусіз гранттар алды.
2020-2022 жылдары БҚО бойынша 7 жоба жалпы сомасы 4,6 млрд. теңгеге жетіспейтін инфрақұрылымды жүргізу түрінде мемлекеттік қолдауға ие болды.
Мәселен, БҚО Теректі ауданындағы «RingoMilk» ЖШС сүт-тауар фермасына бюджет қаражаты есебінен 698 млн теңгеге электрмен жабдықтау, құбыр төсеу жұмыстары жүргізілді. Жоба осы жылдың соңына дейін іске қосылады деп жоспарлануда, оның қуаттылығы – жылына 5475 тонна сүт, фермада 640 бас ірі қара болады.
2021 жылы бюджет есебінен «Орал жылыжай комбинаты» ЖШС жылыжай кешеніне 490 млн теңге сомасына электрмен жабдықтау жүргізілді (жоба іске қосылды, оның қуаттылығы – жылына 3 мың тонна көкөніс).
БҚО бойынша ауыл шаруашылығы басқармасының басшысы Наурызбай Қарағойшин БҚО халқының қажеттілігі кезінде жылына 78 мың тонна сүт өніміне , нарық қажеттілігінің 80% – на дейін-62 мың тонна – шетелден әкелінетінін хабарлады.
БҚО фермерлік және жеке қосалқы шаруашылықтары жылына 16 мың тонна сүт өндіреді. Жергілікті биліктің міндеті – сүт импортын жылына 50% – ға дейін немесе 42 мың тоннаға дейін төмендету.
2022 жылы өңірдің шаруа қожалықтары 1533 бас асыл тұқымды сүтті мал сатып алмақшы, қазіргі уақытта тек жартысы – 860 бас сатып алды.
2023 жылы фермерлік және жеке қосалқы шаруашылықтар үшін бюджеттен жылдық 2,5% – бен шағын несиелер түрінде 6,4 млрд теңге бөлінетін болады-бұл қарыздарды ресімдеу кезінде басымдық сүт тұқымды малды сатып алуға берілетін болады.
Облыс әкімі Ғали Есқалиев сүтті мал шаруашылығын дамытуға, оның ішінде мал басын сатып алуға, жабдықтар сатып алуға және сүт-тауар фермаларын салуға кредиттер беру өңірде 7 жыл мерзімге, қарыздар бойынша жеңілдікті кезең – 3 жыл мерзімге берілетінін атап өтті.
Кездесу барысында БҚО әкімі бизнес жұмысындағы көптеген қиындықтарды салалық қауымдастықтарға бірігіп, бірлесіп еңсере алатынын атап өтті. Ол облыста 12 бизнес қауымдастығы тіркелгенін атап өтті. Олардың тек 5-і ғана-мектепке дейінгі білім беру, тамақтану, дизайнерлер, автотасымалдаушылар саласындағы кәсіпкерлер қауымдастығы.
– Қазір вагондармен проблема бар – олар ауыл шаруашылығы өнімдерін-астық, күнбағыс, мақсары экспортына тасымалдауға жеткіліксіз. Енді, егер осы ауыл шаруашылығы өндірушілерінің қауымдастықтары бізге өздерінің өндіріс көлемін, вагондарға деген қажеттілігін көрсетсе, біз бұл туралы Үкімет деңгейінде айтып, мәселені шеше алар едік. Әр кәсіпорын үшін вагондарды бөлек іздеу қиын және түсініксіз міндет. Бізде ірі де, шағын да кәсіпорындар бар, олардың әрқайсысының шикізатқа деген негізгі қажеттіліктері бар. Егер бірлестіктер болса, онда біз оларды шешу үшін әр саланың проблемалық мәселелерін білетін боламыз, – деп түйіндеді Ғали Есқалиев.
Людмила КАЛАШНИКОВА
Фотоны БҚО әкімдігінің баспасөз қызметі ұсынды
