БҚО-да су тасқыны салдарынан қираған үйлердің адамдары сарайларда тұруларын жалғастыруда
«Қазақстан халқын» қорының қаражаты есебінен салынған жаңа үйлерге қазір Қаратөбе ауданы Шалғын ауылындағы 23 отбасының тек 4-і ғана қоныстанды. Жақсыбай ауылында үйлерін еріген сумен шайып кеткен 8 отбасының ешқайсысы әлі жаңа үйлердің кілтін алған жоқ. Адамдар уақытша бейімделген жерлерге көшіп, сырттағы ошаққа тезек жағып, тамақтарын пісіруде. Шенеуніктер қаржыландырудың кешеуілдеуіне және техниканың аудандарға өтуі үшін ауа-райының нашарлауына байланысты ауыл тұрғындарына арналған үйлердің құрылысы кешіктірілгенін түсіндіреді.
Брифингте Қаратөбе және Жаңақала аудандарының құрылыс басқармасы басшысының орынбасары Нұркен Молдашев 2022 жылдың сәуір айында Жаңақала ауданы Жақсыбай және Қаратөбе ауданы Шалғын ауылдарын су басқанын айтты. Шалғында еріген су 23 саман үй мен ауылдық негізгі мектепті қиратты. Жақсыбайда су тасқынынан 7 үй зардап шекті.
Бұл ауылдардағы үйлердің құрылысы қазір «Қазақстан халқына» әлеуметтік қорының қаражаты есебінен жүргізілуде: бұл Жақсыбай ауылындағы 3 екі пәтерлі және 1 бір пәтерлі үй (сомасы 195,2 милн теңге) және Шалғын ауылындағы 23 бір пәтерлі үй (сомасы 590,3 млн теңге).
– Аудандарда екі мердігер жұмыс істейді. Жақсыбай ауылында – «Жайық сити» ЖШС, Шалғында – «Жиенбай»ЖШС. Ауыл тұрғындары үшін үйлер салуды олар өз қаражаттары есебінен бастады. Осы компаниялар мен БҚО құрылыс басқармасы арасындағы келісім тек 2022 жылдың қыркүйегінде жасалды. Осы жылдың қыркүйек айында мердігерлер «Қазақстан халқына» қорынан бірінші транш, қазан айында екінші транш алды, – деп түсіндірді Молдашев.
– Су тасқыны салдарынан баспанасынан айырылғандардың кейбірі қалада, кейбіреулері өз ауылдарындағы қосалқы үй-жайларда тұрады. Бүгінгі таңда құрылыс басқармасының мәліметінше, Шалғын ауылында 23 үйдің 17-і 100% дайын. Оның 2-і-қоныстанған, 15-і-әрлеу жұмыстары аяқталып, қабырғаларды құрғату жұмыстары жүргізілуде, келесі аптада қоныстандыру жоспарлануда. Қалған 6 үй бойынша құрылыс жұмыстары жүргізілуде. Жақсыбай ауылында барлық 7 үй бойынша дайындық-80%, қолайсыз жағдайларға байланысты өндірістік жұмыстар кестесінен артта қалушылық байқалады. Құрылыстың аяқталуы 2022 жылдың қараша айының соңына жоспарланған. Бастапқыда жергілікті билік жылыту маусымы басталғанға дейін барлық үйлерді аяқтағысы келді, бірақ олар мұны істей алмады.
– Жалпы, барлық үйлердің құрылысы қаржыландырудың болмауына байланысты созылды. Қазір «Жиенбай» ЖШС құрылыс-монтаждау жұмыстарының қарқынын арттырды. «Жайық сити» ЖШС-нің құрылысы ауа-райының қолайсыздығына және құрылыс материалдарын ауылға жолсыз жеткізу қиындықтарына байланысты созылып жатыр. Бірақ 25 қарашаға дейін біз барлық үйлерді аяқтаймыз, – деп уәде берді Нұркен Молдашев.
– «Қазақстан халқыны» қорымен үйлерді салуға неге кешігіп келісім шарт жасадыңыз? Құрылыс басқармасы осы жылдың 23 шілдесінде ғана құрылысты қаржыландыру туралы шарт жасасуға құжаттар тапсырды, ал су тасқыны бұл үйлерді сәуір айында қиратты, – деп нақтылады журналистер құрылыс басқармасының өкілінен.
– «Қазақстан халқына» қоры арқылы маусым мен қыркүйек аралығында үй салуға ақша бөлуге тура келгендіктен шарт келісілді, барлық жобалау-сметалық құжаттама қормен келісілді, осыған байланысты шарт жасасу және қаржыландыру бойынша кідіріс туындады, – деп түсіндірді Нұркен Молдашев. – Біз осы құжаттарды тапсыру үшін ЖСҚ шығуын күттік. Сәуір айында біз су басқан үйлер бойынша ақаулы актілер жасадық, содан кейін оларды салу бойынша үлгілік жобаларды дайындауға кірістік. Кейін бұл ЖСҚ мемлекеттік сараптамаға берілді. Бұл да белгілі бір уақытты алды. Шілде айында емес, маусым айында біз «Қазақстан халқына» қорына барлық құжаттаманы келісуге жібердік. Тек қыркүйек айында олар келісім-шарт жасасып, үйлердің құрылысына алғашқы траншты ала алды.
– Неліктен су тасқынынан зардап шеккен аудандарда құрылыс жұмыстарын қаржыландыру ТЖ желісі бойынша болған жоқ? – деп сұрады БАҚ өкілі.
– «Қазақстан халқына» қоры ТЖ салдарын жою бойынша жобаларды қаржыландыруды өз мойнына алуына байланысты облыс басшылығы осы Қорға қаржыландыру үшін жүгіну туралы шешім қабылдады, – деп жауап берді Молдашев.
Ол қазір «Жиенбай» ЖШС Шалғын ауылында мектеп салып жатқанын айтты. Жұмысшылар кірпіш қабырғаларды төсейді. Жұмыстар 25% орындалды. 15-20 қарашада олар мектепті 2022 жылы бітіре ме, әлде оны тапсыру мерзімі 2023 жылдың мамыр-маусымына ауыстырылады ма кейін анық болады. Жаңа мектеп 60 орынға арналған. Ол бойынша шарт сомасы-750 млн теңге.
Біз су тасқыны кезінде өз үйінен де, мектеп ғимаратынан да айырылған Шалғын негізгі мектебінің директоры Мұрат Колбатыровқа қоңырау шалдық.
Оның айтуынша, оның отбасы, сондай-ақ үйлерін еріген су қиратқан көптеген отбасылар қазір сарайда, үйінің ауласында тұрады. Газ жоқ, сондықтан олар уақытша баспаналарын үй пешімен жылытады. Оған тамақ дайындалады.
– Біздің мектеп МҮ ғимаратына орналастырылды. Жылыту, кабинеттер бар. Біздің барлық оқушыларымыз-41 оқушы, қазір сол жерде оқиды. Қалаға ешкім көшкен жоқ, – деді Мұрат Құлбатыров. – Қазір 4 отбасы өз үйлеріне қоныстанды. Біздің отбасымыз 20 қарашадан кейін жаңа үйімізге кіре аламыз деп уәде берді. Мен үйге барып тұрамын, құрылысшылардың не істеп жатқанын көремін. Енді олар қабырғаларды сылауды аяқтап, линолеум төсеуге кірісті. Барлығымыз аязға дейін үйлерімізге кіре аламыз деп үміттенеміз.
Людмила Калашникова
автордың суреті
