ПИК-сыз қалай өмір сүруге болады: Орал тұрғындарының сұрақтарына МИБ бойынша консультациялар орталығының басшысы жауап берді

Instagram әлеуметтік желісіндегі «Орал апталығының» тікелей эфирінде көпқабатты тұрғын үйлерді басқарудың жаңа нысандарын ұйымдастыру туралы сұрақтарға МИБ бойынша консультациялар орталығының (мүлік иелерінің бірлестігі) және ҚС (қарапайым серіктестік) басшысы Есенбек ХАБИЕВ жауап берді.

Есенбек Хабиев қазіргі таңда Орал қаласында 100-ден астам МИБ және 600 ҚС (қарапайым серіктестік) құрылғанын бірден атап өтті.

– ҚС үйде екі кіреберіс немесе 30 пәтер болған кезде жасалады, ал егер кіреберістер мен сәйкесінше пәтерлер көп болса, онда олар тек МИБ болу керек пе?

– Әділет департаментінде тіркелетін МИБ-тен айырмашылығы ҚС заңды тіркеуі жоқ, ал ҚС Орал ТКШ тізілімінде тіркеледі. Тізілімде тіркелгеннен кейін сенім білдірілген адамға ҚС тіркелгені туралы анықтама-растау беріледі.

ҚС МИБ сияқты бірдей функцияларды орындайды-жалпы үй мүлкін басқару және ұстау.

– Қандай қиындықтар туындайды және неге пәтерлер саны аз болған кезде ҚС нысаны ұсынылады? –

ҚС сенімді адамы тұрғындарға қаржылық есеп беруі керек болғанда, оған мұны істеу қиын, өйткені ашық шот жоқ. ҚС-де шот ашу үшін сенімді тұлға әр тұрғыннан сенімхат алып, оны нотариалды куәландыруы керек. Елестетіп көріңізші, үйде – 100 пәтер, әр меншік иесінен шамамен 7 мың теңге тұратын сенімхат қажет, мүмкін одан да көп, бұл қызмет арзанырақ. Егер бұл 30-дан астам пәтері бар үйде болса, онда, әрине, бұл өте қиын. Сондықтан пәтерлер саны 20-дан 30-ға дейін болған кезде ҚС ұсынылады. Бірақ бұл талап міндетті дегенді білдірмейді, бұл бұрыннан бар тәжірибеден алынған ұсыныс. Сонымен, егер тұрғындар сенімхаттарды жүз пайызға жинап, оларды нотариалды куәландыра алатынына сенімді болса, онда бұл заңмен тыйым салынбайды.

– ҚС сенімді тұлғаға төлемеушілерден қарыздарды өндіріп алу мүмкін емес екені рас па, өйткені серіктестіктің заңды мәртебесі жоқ?

– Жоқ, дұрыс емес, алдымен мұндай сұрақтар туындағанын атап өткен жөн, бірақ бұл ТКШ-ға тіркелу туралы анықтаманың қандай да бір түрде қолданылмағандығына байланысты. Сондықтан, төлемеушілер бойынша сотқа жүгінген сенімді адамдар бас тартқан жағдайлар болды. Бірақ, барлық жерде тәжірибе қажет, сондықтан ТКШ-ға тіркелу туралы анықтаманы ұсыну төлеушілерден қарыздарды өндіріп алуға барлық заңды негіз береді.

– Айтыңызшы, ПИК-те қызметтерге ақы төлеу тарифі неге көтерілді?

Тарифтерді ПИК көтермейтінін бірден атап өткім келеді, шешімді жергілікті атқарушы орган, бұл жағдайда қала мәслихаты шығарады. Бүгінгі таңда мәслихат және ТКШ мамандары тарифтің құнына – 1 шаршы метрге 20 немесе 30 теңге – көппәтерлі тұрғын үйді қалыпты жағдайда ұстау мүмкін емес деп есептеді. Үйді тиісті жағдайда ұстау үшін тариф 1 шаршы метр үшін 65 теңгені құрауы тиіс. Егер тариф аз болса, онда ақша жеткіліксіз болады, мысалы, қысымды тексеру, аула тазалаушының, сантехниктің жұмысына ақы төлеу, бірақ бұл адамдар тегін жұмыс істемейді. Сонымен қатар, қазір инфляция 20 пайызды құрайды және бұл шек емес шығар.

– Жергілікті атқарушы органдар өздерінің басқарушы компанияларын қалай тағайындайды, егер меншік иелері көп қабатты үйді басқарудың кез-келген түрін таңдамаса, өйткені олар қазіргі кездегі қызметке риза?

Жергілікті атқарушы органдар, әрине, қандай жағдай болмасын, егер үй өз үйін басқарудың кез-келген түрін ұйымдастырмаған болса, сол үйдің тұрғындарында туындауы мүмкін проблемалармен бір-бірден қалдырмайды. Бірақ бұл жерде жергілікті атқарушы органдардың өздерінің басқару компаниялары жоқ және болмайтынын түсіну өте маңызды. Неліктен біздің тұрғындар мұндай ақпараттың қайдан шыққанын осылай шешті-бұл түсініксіз. Суық мезгілде, әрине, үй жылытусыз қалдырылмайды, бірақ қалдық принцип бойынша әрекет етеді. Яғни, МИБ мен ҚС ұйымдастырмаған үй қажет болған жағдайда қолдау алады, бірақ оларға уақыт, ресурс және т. б. бөлінген кезде, сонымен қатар, жергілікті атқарушы орган сот органдары арқылы мәселелерді шешуді ұсына алады, әсіресе егер ол өз тарапынан жасалған әрекеттер оған әкелмейді деген қорытындыға келсе күтілетін нәтиже.

– Сіз қалай түсінуге болатынын түсіндіре аласыз ба:»бұрынғы ПИК таратылып, өзінің басқарушы компаниясын құрады, ал бұрын осы ПИК-тің балансында болған үйлер өз үйлеріне қызмет көрсету үшін келісімшарттар жасасады, енді басқарушы компаниямен»? Бұл іс жүзінде қалай көрінетінін және ол үшін не қажет екенін айтыңызшы.

– Басқару нысанын ұйымдастырусыз қалған үй басқарушы компаниялармен ешқандай шарт жасай алмайды деп айтқым келеді. Мүмкін емес, өйткені бұл үшін үйді басқару нысаны заңмен белгіленген тәртіпте ұйымдастырылуы керек!!! Осыдан кейін ғана басқарушы компанияға қызмет көрсету туралы шарт жасасуға болады, тек осылай және басқаша емес!

– Неліктен ПИК-те немесе МИБ, ҚС-де төлем тарифі бірыңғай жалпы тарифті емес, квадратура бойынша есептеледі?

– Маған бұл сұрақ қойылды, мен оны бірнеше рет естимін деп ойлаймын, бірақ маған түсіндіру қиын емес. Неліктен квадрат бойынша есептеледі? Себебі шығындар кондоминиум объектісінің әрбір пәтер иесінің немесе тұрғын емес үй-жайдың үлесіне қарай есептеледі. Үлестің мөлшері пәтердің пайдалы алаңының бүкіл үйдің пайдалы алаңына қатынасы болып саналады. Өйткені, біз сіздің немесе менің пәтеріме қызмет көрсету үшін емес, ортақ мүлікті күтіп ұстау үшін тариф бойынша төлейміз – бұл баспалдақ аумағы, лифттер, іргелес аумақтар. Сіздің үлесіңізді есептеу үшін пайдалы ауданның мөлшері алынады және ол шаршы метрмен анықталады. Бірыңғай жалпы тарифті белгілеу, кейбір үйлеріміздегідей, әр пәтерден ай сайын 5-10 мың жарна сияқты құбылыс әлі де бар, бұл дұрыс емес.

– Біздің үй екі кіреберістен тұрады, төменгі қабаттардың тұрғындары шатырды жөндеуге ақша бермейді, бұл оларға қатысы жоқ, МИБ немесе ҚС ұйымдастырылмайды деп түсіндіреді. Айтыңызшы, бұл жағдайда қалай болу керек?

– Егер оларда басқарудың белгілі бір түрі болмаса, олар тұрғындарға тапсыруға ұсынылған жарна сомасын негіздейтін құжаттарды ұсынғаннан кейін ғана әрекет ете алады. Алдымен, үйде шатыр проблемалары бар екендігі туралы акт қажет, ал тұрғындар бұл актіге қол қоюы үшін, үйде мүлікті басқару жоқ екенін ескере отырып, шатырды тексеру қажет. Шатырды тексеру – жай ғана көтеріліп, онда не болғанын, мәселенің не екенін көрмей, сіз ақаулы акт жасауыңыз керек, онда шатырдың қандай жөндеуге жататынын және оның не себепті болғанын көрсету керек. Ақаулы акт кейін шығындар сметасын жоспарлау үшін жасалады. Осы әрекеттер мен жасалған құжаттардан кейін ғана көршілерге баруға, не екенін түсіндіріп, құжаттарды көрсетуге және қажетті жарнаны сұрауға болады. Көрдіңіз бе, адамдар көбінесе өздерінің кіреберіс қажеттіліктері үшін қажетті жарнаға қарсы ештеңе жоқ, тек түсіндіріп, оларға не үшін екенін көрсету өте маңызды. Өйткені, біздің ешқайсымыз өзімізді алданғандай сезінгіміз келмейді, сондықтан мұндай жағдайларға шыдамдылық пен түсіністікпен қарау өте маңызды.

Консультация орталығының мекен-жайы: Аманжолов көшесі, 69/1, бірінші қабат, №1 кабинет. Тел: 8 701 412 05 06, 8 775 982 18 28

Мария ДРАЧЕВА