«Бізге мал азығына 8 миллиард теңге қажет», – БҚО фермерлері экология министрінен ақбөкендердің өз шаруашылықтарына келтірген залалын өтеу мәселесін шешуді талап етті
Жәнібек ауданының фермері Бауыржан Сабанов ҚР экология министрі Зульфия Сүлейменовамен кездесуінде БҚО-ның оңтүстік алты ауданындағы мыңнан астам шаруа қожалықтары ақбөкендердің жайылымдық және шабындық алқаптарды отауына байланысты шығынға ұшырағанын айтты.
– Қазір бізде шыдам бітті. Біз бес жыл бойы ақбөкендер туралы шешім қабылдап келеміз. Бірақ, бір орыннан қозғалу жоқ. Сіз Үкіметке, премьерге сілтемейсіз. Барлығы проблемадан хабардар, бірақ ешкім ештеңені шешпейді. Осы жылдар ішінде ақбөкендердің саны бес есеге өсті. Шешім қабылдау уақыты келді. Біз сізден дәл қазір жауап күтеміз. Сізден премьер-министрмен, ауыл шаруашылығы министрлігімен бірлесіп ақбөкен туралы шешім қабылдауыңызды сұраймын. Бізде шиеленіс болды. Халық арасында митингілер, наразылықтар болады, өйткені құрғақшылық және жайылымдар мен шабындықтардың ақбөкендердің отап кетуіне байланысты шаруа қожалықтары ғана емес, жеке адамдар да ұшырады. Ақбөкендердің өздері де қыста азық болмайды, – деді фермер Сабанов. Ал зал оны мақұлдау мен қошеметпен қолдады.
Оның айтуынша, Бөкей Ордадағы жабайы жануарлардың егістік жерлерін шөппен қоректенуіне байланысты 500 фермер қыста шөп қорынсыз қалды. 6 аудан бойынша-кем дегенде мың фермер қожалығы мал азығына тапшы, – дейді Сабанов.
– Сіз Ауыл шаруашылығы министрлігіне сілтеме жасайсыз, онда олар жабайы жануарлармен проблемаларды шешпейді дейді. Біз сіздің барлық жауаптарыңызды алдын-ала білеміз, сізде ақша жоқ. Комитеттерге және т.б. жауапкершілікті ысыруды доғарыңыз. Бүгінгі таңда бізде-қиын жағдай. Бізге мал азығын сатып алуға сегіз миллиард теңге қажет, – деді фермер экология министрі Зульфия Сүлейменоваға. – Халықаралық сарапшылар резерватқа келіп, ақбөкендердің жағдайын көрді. Сізге ақбөкен популяциясын реттеу бойынша тамаша жоба ұсынылды. Бірақ осы уақытқа дейін сіз бұл жобаны жүзеге асырған жоқсыз және мәселенің шешімі жоқ.
Бауыржан Сабанов БҚО республикалық бюджет үшін донор болып табылатынын атап өтті-жыл сайын өңір республикаға салық түрінде 1 триллион 400 миллиард теңге береді. Ал тек 200 миллиард теңгесін кері алады. Егер өңір тапқан ақшаның жартысы БҚО-да қалса, әкімдіктер жергілікті жерлерде көптеген мәселелерді шеше алар еді.
– Жәнібек ауданында экология министрлігі резерват үшін қосымша 120 мың гектар жер сұрайды. Онда шаруа қожалықтары орналасқан. Біз бұл жерлерді бермейміз. Жәнібек ауданы резерват үшін жеткілікті жер – 225 мың гектар жер бөлді. Біз ақбөкендерге қарсы емеспіз, облыс аумағында 20 миллионы жүре берсін. Бірақ бұл мәселені ұтымды шешу керек – адам мен табиғат арасында қақтығыс болмауы үшін. Мал азығы тапшылығын сезінбеу үшін бізге ақша беріңіз, сонда барлық мәселелер шешіледі, – деп түйіндеді Сабанов.
ҚР экология министрі Зульфия Сүлейменова жем-шөп сатып алуға 8 миллиард теңгені өтеу мәселесі ауыл шаруашылығы министрлігінің құзыретіне кіретінін түсіндірді. Оның айтуынша, экология министрлігінде қандай да бір шығындарды өтеудің заңнамалық бекітілген тетігі жоқ.
Министр бұл мәселені ауыл шаруашылығы министрлігіне тағы бір рет жеткіземін деп уәде берді.
– Біз БҚО-да резерват үшін жаңа жер сұрамаймыз, бізге 120 мың гектар жер қажет-бұл ақбөкендердің табиғи таралу аймағы, бұл шын мәнінде олардың мекені. Біз бастапқыда резервке сақталған аумақтарды сұраймыз. Біз мұны халыққа зиян келтірмей жасағымыз келеді. Мәселені жергілікті атқарушы органдармен пысықтау қажет, – деді ол.
Жақын арада ақбөкендерді азайту басталады ма, деген сұраққа экология министрі Зульфия Сүлейменова нақты жауап бермеді.
Людмила КАЛАШНИКОВА
ОСЫ ТАҚЫРЫПТА ОҚЫҢЫЗ: БҚО-да өңірдегі экология мәселелері қаралды
Батыс Қазақстан облысында киіктен зардап шеккен оңтүстік аудандарда төтенше жағдай жариялануы мүмкін
Киікті қорғаймыз ба әлде киіктен адамды қорғаймыз ба – депутат
БҚО шаруалары киіктердің көбеюінен малға шөп тапшы бола ма деп алаңдап отыр
БҚО-да киік санының артуына байланысты шаруалардан шағым көбейіп отыр
