Қазақстан интернет бостандығы шектеулі елдердің қатарына енді
Freedom House халықаралық ұйымы Қазақстанда интернет бостандығы әлі де елеулі шектеулерге тап болып отырғаны жөнінде баяндама жариялады.
Зерттеу авторлары Қазақстан Үкіметі интернетті шектейтінін, сайттарды бұғаттайтынын және контентті жоюды талап ететінін, ал журналистерге физикалық шабуыл жасалатынын атап өтеді.
Мәселен, Қазақстан желідегі еркіндік деңгейі бойынша әлемдік рейтингте 100 ел ішінде 34-ші орында тұр.
Баяндамада журналистер мен онлайн-медиа қызметкерлеріне жасалған шабуылдар санының өскені көрсетілген. Мысал ретінде журналистерге хакерлік шабуылдар жасалған эпизодтар келтірілген. Хакерлердің әрекетінен зардап шеккендердің бірі Ulysmedia.kz бас редакторы – Самал Ибраева.
Сондай-ақ, авторлар Гүлнар Бажкенова, Динара Егеубаева, Роман Егоров, Вадим Борейкоға жасалған шабуылдарды еске алады. Freedom House журналистер Махамбет Әбжан мен Михаил Козачковқа қатысты қылмыстық істер туралы да жазған.
Сондай-ақ, баяндама авторлары кибершабуылға бөлек тоқталған.
«2021 жылы ұйымдасқан қылмыс пен сыбайлас жемқорлықты зерттеу орталығының (OCCRP) тергеушілері Үкіметтің мыңдаған қазақстандық нөмірлерді бақылау үшін Pegasus тыңшылық бағдарламалық құралын пайдаланғаны туралы материал жариялады. Кем дегенде екі журналист кибершабуылдардың нысанасына айналды», – делінген хабарламада.
Авторлар белгілі бір құқықтық тетіктер Үкіметке телекоммуникациялық желілерді өз қалауы бойынша тоқтата тұруға мүмкіндік береді деп жазады. Оқырмандарға ҰҚК төтенше жағдайларда «байланыс және интернетке қол жеткізу құралдарының» жұмысын тоқтата тұруға өкілеттігі берілгенін еске салады. Ал Бас прокуратура, егер олар тарататын ақпарат «жеке тұлғаның, қоғамның немесе мемлекеттің мүдделеріне» зиян келтіруге бағытталған деп есептесе, сот қаулысынсыз ресурстарды бұғаттауға өкілетті.
Freedom House қазір Қазақстан Парламентінде қаралып жатқан «бұқаралық ақпарат құралдары туралы» заң жобасына тоқталады, ол журналистік қоғамдастықта алаңдаушылық туғызады. Осылайша, үкімет заң жобасын әзірлеуге тартқан журналистер мен медиазаңгерлер үкіметтік нұсқада өз ескертулерін таппады.
Дереккөз: Ulysmedia.kz
