Сот баланы дұрыс емдемегендіктен қайтыс болған адамның анасының пайдасына медициналық мекемеден 5 миллион теңге өндіріп алу туралы шешім шығарды

Оралдық бір жасар Сұлтана Жақсылықова 2022 жылы сәуірде туберкулезден қайтыс болды. Туылғаннан бастап дерлік қыз әртүрлі аурулардың түрлі хаттамалар бойынша емделді. Қыз қайтыс болғаннан кейін сарапшылар дәрігерлер кішкентай пациентке уақтылы және сапалы медициналық көмек көрсетпеді, жаңа туған нәрестеде БЦЖ вакцинасын алғаннан кейін пайда болған туберкулез диагнозын уақытында қоймады деген қорытындыға келді. Апелляциялық сатыдағы сот сарапшылардың тұжырымдарын зерделеп, бірден үш медициналық мекемеге қыздың анасы Аида Жақсылықоваға бір жылдан астам уақыт бойы әйел мен оның кішкентай қызының моральдық азаптары үшін моральдық залал төлеуге міндеттеу туралы шешім қабылдады.

2023 жылғы 29 қарашада Астана қаласы сотының азаматтық істер жөніндегі сот алқасы төрағалық етуші судья А. К. Каримованың құрамында Аида Жакслыкованың «University Medical Center» корпоративтік қорына, Оралдағы «№5 Қалалық емхана» шаруашылық жүргізу құқығындағы МКК, «Облыстық көпбейінді балалар ауруханасы» шаруашылық жүргізу құқығындағы МКК ДСБ-ға талап қоюы бойынша БҚО Астана қаласының азаматтық істер жөніндегі ауданаралық сотының 2023 жылғы 29 қыркүйектегі шешіміне талапкердің апелляциялық шағымы бойынша түскен моральдық зиянды өтеу туралы істі қарады. Алқа БҚО ДСБ «№5 Қалалық емхана» МКК және шаруашылық жүргізу құқығындағы «Облыстық көпбейінді балалар ауруханасы» МКК – дан Аида Жакслыкованың пайдасына әрқайсысынан 1 миллион теңгеден, «University Medical Center» корпоративтік қорынан Жакслыкова Аиданың пайдасына-3 миллион теңгеден өндіріп алу туралы шешім қабылдады.

Сот белгілегендей, Аида Жакслыкова емізулі баласы Сұлтана Жақсылықоваға уақытында және білікті түрде медициналық көмек көрсетпеген медициналық мекемелерден моральдық зиянды өндіріп алу туралы талап арызбен сотқа жүгінді. Қызды емдеу кезінде дәрігерлер оған туберкулез диагнозын уақтылы қоймады, сондықтан бір жылға жуық уақыт бойы қыз өзіне қажетті медициналық көмек ала алмады және көптеген асқынуларға байланысты қайтыс болды.

Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, Орал тұрғыны Аида Жақсылықова 2021 жылдың 19 наурызында тұңғышы Сұлтананы, дені сау қызды ешқандай ауытқусыз дүниеге әкелді.

Медициналық құжаттарға сәйкес, Сұлтана Жақсылықова жаңа туған нәресте №5 Қалалық емханаға бекітілді, бала туылған кезде БЦЖ вакцинасы берілді. 2021 жылғы 14 мамырдан бастап 2021 жылғы маусымға дейін қыздың ата-анасы емханаға оның тұрақты жөтеліне, егу орнының қабынуына шағымдармен жүгінді. Баланың бүкіл денесінде бөртпе пайда болып, оның жағдайы нашарлай бастағанда ғана кішкентай Сұлтанаға «Анықталмаған энтеровирустық инфекция» диагнозы қойылды. 2021 жылдың 26 шілдесінен 2021 жылдың 2 тамызына дейін Сұлтана Жақсылықова анасымен бірге Облыстық балалар ауруханасында емделіп, қызға «Тері абсцессі, фурункул және басқа да оқшауланған карбункул» диагнозы қойылды. Басқа 3 темір тапшылығы анемиясы». Ауруханадан шыққаннан кейін қыздың жөтелі тоқтаған жоқ, емханада оған «Жедел фарингит» диагнозы қойылып, ем тағайындалды. 2021 жылдың 11 қазанынан бастап баланың бөртпелерін ескере отырып, Аида Жақсылықова баласына медициналық көмек алу үшін Орал медициналық мекемелеріне қайта жүгінді, сонымен бірге қызға әртүрлі диагноздар қойылды – «Фурункулоз. Стрептодерма», «Бас терісінің, бет пен магистральдың тегіс терісінің жалпы стрептостафилодермасы», » ЖРВИ. Жедел бронхит», «Анықталмаған локализацияның басқа вирустық инфекциялары», » Анықталмаған иммун тапшылығы. Басқа ілеспе септицемия».

2021 жылғы 19 қарашада ҚР Бас иммунологы Е. Ф. Ковзельмен онлайн-консультация өткізілді, ол «University Medical Center»корпоративтік қорының құрылымдық бөлімшесі болып табылатын ҚР Ана мен бала ұлттық ғылыми орталығына (бұдан әрі – ҰҒМО) портал арқылы Сұлтана Жақсылықованы стационарға жатқызуды ұсынды. Санитарлық авиациямен қызды анасымен бірге Астанаға жеткізді. 2021 жылдың 24 қарашасынан 2021 жылдың 20 желтоқсанына дейін бала ҰҒМО-да емделді, онда оған «Ауыр аралас иммун тапшылығы» және ілеспе диагноз: «Басқа бактериялық пневмония (ауруханадан тыс екі жақты полисегментті ауыр пневмония ағым) қойылды. Атопиялық дерматит, нәресте формасы, орташа ауырлық дәрежесі, өршу кезеңі. Жеңіл дәрежедегі темір тапшылығы анемиясы. Тері мен тырнақ кандидозы». 2022 жылғы 17 қаңтар мен 2022 жылғы 24 қаңтар аралығында бала ҰҒМО-да қайта емделуде болды. Дәрігерлер балаға көмектесе алатын жалғыз ем – жасушаларды трансплантациялау деген қорытындыға келді. ҚР Денсаулық сақтау министрлігі Түркияға ТГСК үшін квота берді және донор Аида Жақсылықова растағаннан кейін қызымен бірге Түркияға операцияға ұшуға тура келді.

Осы уақытта қыздың сол жақ қолтық аймағында лимфа түйіні қабынып, 2022 жылдың 1-17 ақпан аралығында Астана қаласының №2 қалалық балалар ауруханасына стационарлық емделуге орналастырылды. Зерттеуден кейін 2022 жылдың 3 ақпанында Сұлтана Жақсылықоваға «Аксиларлы лимфа түйінін кесу» операциясы жасалды. Осы операциядан кейін балада «Туберкулез» диагнозы анықталды.

2022 жылғы 23 ақпанда қыз ауыр жағдайда Астана қаласының фтизиопульмонология орталығының балалар бөлімшесіне жатқызылды. Ал 2022 жылдың 9 сәуірінде Сұлтана Жақсылықова қайтыс болды.

Бірінші сатыдағы сот қыздың анасының отбасына жалғыз баласынан айырылудан болған моральдық залалды өтеу туралы талабынан бас тартты, бұл баланың қашан және қандай себептермен туберкулез ауруына шалдыққанын және дәрігерлердің рөлі қандай екенін дәл анықтауға болмайтындығына түрткі болды.

Апелляциялық алқа бірінші сатыдағы соттың бұл тұжырымдарын қате деп тапты, өйткені жоғарыда аталған медициналық мекемелерді тексеру нәтижелері бойынша жауапкерлердің туберкулезді диагностикалау алгоритмін бұзғаны анықталды. Бұл ретте жауапкерлердің атына енгізілген нұсқамалар олар орындады және шағымданбады.

Мәселен, 2022 жылғы 16 қарашадағы қорытындыға сәйкес тәуелсіз сарапшы А. Г. Исаева-жоғары біліктілік санатындағы балалар фтизиатры, Фтизиатрия мамандығы бойынша медицина ғылымдарының кандидаты, ҚазҰМУ фтизиопульмонология кафедрасының доценті.Облыстық балалар ауруханасында сараптама жүргізген С. Д. Асфендияров Сұлтана Жақсылықовада жатыр мойны, желке, қолтық асты, шап лимфа түйіндері, бауыр, өкпе, скрофулодерма типі бойынша терінің зақымдануымен бастапқы иммун тапшылығы аясында жалпыланған БЦЖ-инфекциясы пайда болды. Сарапшы баланың иммун тапшылығы үшін енгізілген БЦЖ вакцинасы вакцинациядан кейін жалпыланған БЦЖ инфекциясын тудыруы мүмкін деп болжады. Мұндай жағдайларда, вакцинациядан кейін 1-12 айдан кейін инфекцияның үдемелі таралуы байқалады, ол лимфа түйіндері, тыныс алу органдары, тері және басқа жүйелердің қатысуымен таралған туберкулез ретінде жүреді. Тексеру нәтижелері бойынша сарапшы дәрігерлер кішкентай пациенттің иммун тапшылығы жағдайын анықтаған кезде, ең алдымен, «вакцинация процесі» деп аталатын жағдайды жоққа шығарып, нәрестеге қандай вакциналар енгізілгенін талдауы керек деген қорытындыға келді. БЦЖ вакцинациясы кезінде жаңа туған нәрестеге туберкулез қоздырғышының 400-600 мың тірі штаммы енгізіледі. Иммундық жеткіліксіздік жағдайында БЦЖ вакциналық штаммы оппортунистік инфекцияның «парадоксалды қоздырғышына» айналады. Ұзақ мерзімді қызба, интоксикация, өкпедегі катаральды өзгерістер, антибиотикалық терапияның тиімсіздігі туберкулезді диагностикалау алгоритмін жүргізуге негіз болады. Сарапшы Исаева дәрігерлер баланың денесінде тыртық пайда болған кезде терінің және тері астындағы майдың туберкулезді зақымдануы туралы ойлануы керек екенін атап өтті. Өйткені, Орал №5 емханасының медицина қызметкерлерінің өздері қыздың басындағы бұл тыртықтарды 2021 жылдың қараша айында анықтай бастады. Алайда, үздіксіз қайталанатын катаральды құбылыстар, ұзаққа созылған қызба, әлсіздік, қыздың тәбетінің төмендеуі дәрігерлерге туберкулезге зерттеу жүргізудің белгісі болмады. Кейіннен басқа медициналық мекемелердің дәрігерлерінің ешқайсысы туберкулезге қатысты сақтық танытпады. Сұлтана Жақсылықованың туберкулез диагнозы қызды құтқару мүмкін болмаған кезде тым кеш қойылды.