«Құрылысшы» шағын ауданының тұрғындары сотта жасыл аймақты салу бойынша эскиздік жобаның күшін жоюды көздеп отыр
Қаланың жасыл кеңістігі үшін күресте коммерциялық қызығушылық тағы да жеңіске жететініне адамдар наразы. Үш жыл бұрын Орал қаласының экс-әкімі Абат Шыныбеков оларға үйлерінің жанындағы ағаштарды сақтап, оларды жасыл бульвардың бір бөлігіне айналдыруға уәде берген болатын. Ал іс жүзінде учаске иесі уақытты күтіп, барлық биік теректерді кесіп тастады – бұл аудан тұрғындарының мақтанышы болатын.

– Мен түсінбеймін, неге құрылыс салушының жеке мүдделері мемлекеттік және қоғамдық мүдделерден жоғары қойылады? Біздің және оған іргелес шағын аудандарда көптеген бизнес нысандар бар-дүкендер, кафелер, шаштараздар және басқалар, бірақ халықтың демалуы үшін жасыл аймақ жоқ. Біздің үйдің жанында жазда адамдарға салқындық сыйлаған жалғыз жасыл аймақ сақталған, оның кәсіпкері Киламбеков қазір іс жүзінде жойды. Үш жыл бойы біз қала әкімдігінен бірнеше ондаған жыл бұрын үйіміздің тұрғындары отырғызған ағаштарды кесуден сақтауды сұрадық. Билік бұл жасыл аймақты жасыл бульвардың бір бөлігіне айналдыруға уәде берді. Бірақ іс жүзінде олар алдады, – дейді «Строитель»шағын ауданындағы №2/1 үйдің тұрғыны Данил Макатуха.
Көлік тұрағынсыз және ойын алаңынсыз тұрғын үй салғысы келеді
Оның айтуынша, олардың қала маңындағы жасыл желектерді жою 2021 жылдың 18 сәуірінде басталды-кәсіпкер Дархан Киламбеков жалпы ауданы 10 акр болатын екі учаскеде құрылыс салуға дайындала бастады-бастапқыда учаскелердің бірінде компьютерлер сататын дүкен, «CASH» кафесі болған, ал екінші учаскеде ағаш отырғызылған – онда мемлекеттік резервтің ұңғымасы болған (жұмысшы, пломбаланған, орталық су қабылдағыш бүлінген жағдайда қаланың шағын аудандарын сумен авариялық қоректендіру үшін).
Тұрғындар кәсіпкердің қасында көп пәтерлі тұрғын үй салуға ниетті екенін анықтады – қазірдің өзінде тұрған үйден 26 метр қашықтықта.
– Барлық мәселе Киламбековтың 5 акрдан екі учаскесі болды. Осы 10 акр жерде ол ойын алаңы мен автотұрақ үшін қосымша алаңы жоқ көпқабатты үй салғысы келді. Біз бірден биліктің алдына сұрақ қойдық: кәсіпкер Бас жоспар бойынша бизнес-объектілердің құрылысы жоспарланған қоғамдық-іскерлік аймақта тұрғын үй сала ала ма? – дейді Данил Макатуха.
Ол Орал әкімдігіне жүгінгеннен кейін қала әкімінің орынбасары Асхат Құлбаев оларды заң бойынша қоғамдық-іскерлік аймақта бес қабатты үй салуға рұқсат етілетініне сендіргенін атап өтті. Кәсіпкер ешқандай ҚНжЕ мен нормаларды бұзған жоқ.
Данил Макатуха кейін БАҚ-қа берген сұхбатында ол «Құрылысшыдағы» №2/1 үйдің тұрғындары жақын маңдағы тағы бір көпқабатты үйдің құрылысына қарсы екенін түсіндірді. Бірақ олар, негізінен, біздің жанымызда бизнес-нысан салуға қарсы емес.
– Бұл мәлімдеме жалған – біз бастапқыда жасыл аймақтағы кез – келген құрылысқа қарсы болдық», – дейді «Құрылысшы» шағын аудан тұрғындарының өкілі.

«Жерді аламыз, жасыл желекті сақтаймыз» – Орал әкімдігі
2021 жылдың 21 сәуірінде Орал әкімдігінің Instagram әлеуметтік желісіндегі ресми парақшасында «қала әкімдігі бұрынғы «CASH» фаст-фуд пунктінің орнында бес қабатты тұрғын үй салу бойынша жердің жеке меншік иесімен құрылысты бастауға жол бермеу туралы келіссөздер жүргізіп жатыр. Қала әкімдігінің басты ұстанымы өзгеріссіз қалады-бұл аудан біздің қала тұрғындарының демалыс және серуен орнына айналуы тиіс.
Анықтама: жалпы ауданы 0,1050 га жер учаскесі 2004 жылдан бастап меншікке сатып алынды, жер учаскесінің мақсаты 2019 жылғы шілдеде «Көпқабатты үй салу» болып өзгертілді. Сол кезде сәулет-жоспарлау тапсырмасы алынды. Құрылыс алаңын қоршау туралы мәліметтер алынғаннан кейін Орал қаласының әкімі тиісті органдарға құрылысты тоқтата тұру туралы тапсырма берді. Қазір қолданыстағы заңнаманың талаптары негізінде жерді мемлекеттік меншікке қайтару бойынша жұмыс басталды.
2021 жылдың маусым айында «Строитель» шағын ауданының №2/1 үйінің тұрғындарымен кездесуге қаланың экс-әкімі Абат Шыныбеков келді. Ол жасыл бульварды орнату жоспарын әкелді, онда ол мұнда ешқандай жасыл кеңістікті алып тастамайтынын көрсетті. Кәсіпкер Киламбеков тұрғын үй салуды жоспарлаған учаскеде ағаштар қалады, тротуарлар салынады. Жалғыз мәселе кәсіпкер бұзған «CASH» кафесі орналасқан жерде қалды. Шыныбеков жиналған адамдарға 2021 жылғы 21 сәуірдегі жер учаскелерін Киламбековтен мемлекет пайдасына алып қою туралы шешім бар екенін ресми түрде мәлімдеді, өйткені оларға жасыл бульвар жобасы жоспарланған. Сквер түріндегі барлық жасыл желектер сақталады, ал «CASH» кафесінің орнында балалар спорт алаңы ұйымдастырылады.

Тұрғындарға Абат Шыныбеков кәсіпкер Киламбековпен оған басқа учаскелер беру немесе одан жер сатып алу туралы келіссөздер жүргізуге уәде берді.
Жұмыс тоқтатылды, бірақ жер қоршалған күйінде қалды.
Шыныбеков сапарынан бір ай өткен соң «Камаздар» келіп, «Строитель»шағын ауданындағы №2 үйдің жанындағы тұрақтан плиталарды бөлшектей бастады.
Адамдар полицияға жүгінді. ТКШ бөлімінің өкілі келіп, жасыл бульварды абаттандыру аясында №2 және 2/1 үйлердің аулалары асфальтталатынын түсіндірді.
Кәсіпкер ағаштарды кесіп тастады. Жер тәркіленген жоқ
2022 жылдың басында қала әкімінің халықпен есеп беру кездесуінде Орал әкімінің орынбасары Асхат Құлбаев адамдарға Дархан Киламбеков әкімдік ұсынған барлық учаскелерден бас тартқанын айтты. Кәсіпкерден мемлекет пайдасына екі жер учаскесін алу бойынша сот рәсімдері басталды. Жасыл бульвар аясында оның аумағында барлығы жобада көзделгендей жабдықталатын болады.
Бульвар 2022 жылдың күзінде тапсырылды. Бірақ №2 және 2/1 үйлердің аулаларында асфальт төселген жоқ.
Дархан Киламбеков учаскесі биік профильді қаңалтырмен қоршалған.
Мұнда жандандыру 2024 жылдың қаңтар айының басында басталды. Кәсіпкер өз учаскесінде теректерді кесуді бастады, енді ол бәрін кесіп тастады.
ТКШ бөлімінде жақын маңдағы үйлердің тұрғындарына кәсіпкер 20 ағаш кесуге рұқсат алғанын түсіндірді. Данил Макатуха өзінің ағаштарын 2021 жылы кесіп тастағанын атап өтті. Ал осы қыста ол жасыл аймақтан қалған нәрсені жойды.
Округ депутаты Аслан Аминовтың қолдауымен белсенді қала әкімдігінде қабылдануға қол жеткізді. Орал әкімі Асхат Құлбаевпен кездескен кезде кәсіпкер Дархан Киламбековтен учаскелерді алып қою бойынша жұмыстар жүргізілмейтінін анықтады.
Қаланың экс-әкімі Абат Шыныбековтың жерді жасыл бульварға қосу туралы шешімі қағаз жүзінде қалып қойды-оны ешкім орындамады, бірақ бұл ретте күшін жойған жоқ.
Данил Макатуха қала әкімдігінде Дархан Киламбеков енді өзінің 10 акр жерінде үй емес, көпфункционалды үш қабатты ғимарат салатынын айтты.
«Строитель» шағынауданының №2/1 үй бойынша сайланған адам анықтауға тырысты: салынып жатқан көпфункционалды ғимараттың алдындағы аумақты абаттандыру қалай өтеді? Оның келушілеріне арналған тұрақ, тротуар қайда орналасады?
Егер ғимарат көп функциялы болса және онда дүкен болса, онда автомобильдер қайда тауарын түсіреді? Олар көрші үйлердің автотұрағын пайдаланады ма, әлде дәл осы жерге бульвар арқылы кіре ме?
– Бізде екі ғимараттың – «Интертич» және «Банк Хоум Кредит» тұрағы қоғамдық көлік жүргізушілеріне қолайсыздық туғызатын жағдай бар, өйткені олар жолаушыларды отырғызу-түсіру үшін «Жигули» аялдамасына бара алмайды. Көлік ғимараттардың алдындағы алаңнан үнемі көлік шығады, нәтижесінде жеңіл автомобильдердің қоғамдық көлікпен соқтығысуына себеп болады, – дейді Данил Макатуха.
Белсенді қала билігі жасыл бульвар жобасын құруға ақша жұмсағанына наразы, оған үйлерінің жанындағы жасыл кеңістіктер де қосылды, ал іс жүзінде жоба 100% орындалмады.
Бір жол қалды – сотқа бару
– Біз сотқа талап қоюды ұйғардық-Орал сәулет бөлімі кәсіпкер Киламбековке келіскен көпфункционалды ғимарат салу бойынша эскиздік жобаны жою үшін. Қала әкімі өз шешімімен кәсіпкер Киламбековке тиесілі аумақтың бір бөлігін Жасыл бульвардың құрамына енгізді. Экс-әкімнің шешімін ешкім жойған жоқ. Сәулет бөлімі іс жүзінде жасыл бульварда көпфункционалды ғимарат салуға арналған құжаттарды дұрыс қарамады. Айналада үлкен шағын аудан бар деп ешкім ойлаған жоқ – өз шағын ауданында тағы бір кафеден гөрі тұрғындарға жасыл демалыс аймағының болуы маңыздырақ, – деп қорытындылады Данил Макатуха.
Орал мәслихатының депутаты Асланбек Аминов өзінің шағын ауданындағы жасыл аймақты сақтау үшін күресіп жатқан «Строитель» шағын ауданының тұрғындарын қолдайды.
– Мен 2023 жылдың қаңтар айында «Строитель» шағын ауданының тұрғындары мен қала әкімінің орынбасары Асхат Құлбаевтың қатысуымен жиналыс өткізуге бастамашы болдым. Мен жасыл кеңістікті сақтауды қолдаймын. Бірақ сонымен бірге кәсіпкердің қолында құрылысқа рұқсат беретін барлық құжаттар бар. Бірақ бір кездері қала билігі тұрғындарға үйлерінің жанындағы ағаштар жасыл бульвардың бір бөлігі болады деп уәде беріп, кәсіпкер Киламбековтің учаскелерін мемлекеттік мүлікке ауыстыруды жоспарлаған болатын. Енді біз қала әкімдігі өз жоспарларынан қашан бас тартқанын және неге адамдарға бұл туралы хабарланбағанын анықтауға тырысамыз, – дейді Асланбек Аминов.
«Құрылысшы» шағынауданындағы даулы учаскелердің иесі Дархан Киламбеков екі айға жуық уақыт бойы журналистке тұрғындармен қақтығыста өз ұстанымын айтуға уәде берді, бірақ сол күйі хабарласқан жоқ.
Людмила КАЛАШНИКОВА