БҚО-да су тасқыны кезінде су басқан автожолдардың 72 учаскесіндегі су бұрғыштарды ауыстыруға ниетті

Мамандар ағымдағы жылы су тасқыны кезінде зардап шеккен жолдардың 90-95% – ы 30-40 жыл бойы жөнделмегенін түсіндірді. Көбінесе бұл асфальтбетон жабыны жоқ Қаратөбе, Сырым және Шыңғырлау аудандарындағы трассалар. Олардың астындағы барлық су өткізгіштер апатты жағдайда немесе мүлдем жоқ. Қазір автожол басқармасы осы су өткізгіш құбырларды ауыстыруға жобалық-сметалық құжаттаманы әзірлеуге кірісті, аталған аудандардағы трассалар бойынша су бұру жүйесін ретке келтіруге ақшаны ведомство республикалық бюджеттен сұрауға ниетті.

Облыстық автожолдар және жолаушылар көлігі басқармасының басшысы Бауыржан Айтмағамбетов БАҚ-қа қардың қатты еруіне және жаңбыр түрінде жауған жауын-шашынның көп болуына байланысты облыс бойынша 58 автомобиль жолында 136 су тасқыны мен шайылу тіркелгенін хабарлады.

– Бірінші кезекте автожолдардың бұзылуына апат кінәлі. Біз мұндай үлкен суды күткен жоқпыз. Трассалар арқылы судың толып кетуі және жол төсемінің шайылуы орын алған жерлер бұрын қатты су баспаған. Біз мердігерлерді автомобиль жолдарының шайылуына кінәлай алмаймыз. Толып кетулер үлкен болды-тереңдігі 1 метрге дейін, су қатты ағынмен жүрді, құбырлар арқылы өте алмады және жол негізін жуды, – деді Айтмағамбетов.

Ол қазір барлық толып кетулер тоқтағанын, барлық жолдарда қалпына келтіру жұмыстары басталғанын түсіндірді.

– Қазіргі уақытта Шыңғырлау өзені арқылы өтетін көпірге жақындаудың шайылуына байланысты Шыңғырлау ауданындағы Ақтау ауылымен көлік қатынасы бұзылды, қазіргі уақытта елді мекенмен баламалы жол бойынша уақытша қатынас ұйымдастырылды. Аталған учаскені ағымдағы жылдың 1 мамырына дейін қалпына келтіру жоспарлануда, – деді Бауыржан Айтмағамбетов.

БҚО бойынша автожолдар және жолаушылар көлігі басқармасының басшысы облыс аумағында барлығы 1446 су өткізу құбыры (республикалық трассаларда – 414; облыстық трассаларда – 370; жергілікті маңызы бар автожолдарда – 662 құбыр) орналасқанын түсіндірді.

– Облыстық, аудандық маңызы бар автожолдардың 72 учаскесінде жол төсемі арқылы ауқымды су тасқыны орын алды, онда қосымша су өткізу құбырларын орнату немесе қолданыстағыларын жөндеу қажет. Қазіргі уақытта жобалау ұйымдары осы учаскелер бойынша жаңа су өткізу құбырларын салуға, сондай-ақ қолданыстағы су өткізу құбырларын қайта құруға (өткізу қабілетін ұлғайтуға) жобалау-сметалық құжаттаманы әзірлеу бойынша жұмыстарды бастады. Уақытша бұл учаскелер қалпына келтірілді, ЖСҚ дайын болған кезде қаражат бөлінеді, біз осы құбырларды қалпына келтіру жұмыстарын бастаймыз.

Барлық су өткізу құбырларын ретке келтіруге қажетті жалпы соманы Бауыржан Айтмағамбетов әзірге айтуға дайын емес. БҚО бойынша автожол басқармасы бұл жұмыстарды қаржыландыруға республикалық бюджетке өтінім жасайтын болады.

Спикер су өткізу құбырлары ауыстырылатын автожолдардың негізгі учаскелері Қаратөбе, Шыңғырлау, Сырым аудандарында орналасқанын атап өтті.

Оның айтуынша, 2024 жылы облыс бойынша үш көпір салуға жобалық-сметалық құжаттама әзірлеу жоспарлануда (облыстық маңызы бар Жымпиты – Қаратөбе автожолында 102 км, аудандық маңызы бар автожолда-Қаратөбе ауданының Қоржын ауылына кіреберіс, сондай – ақ Аудандық маңызы бар автожолда – Ақтау ауылына кіреберіс).

«Жол активтерінің сапасы орталығы» облыстық филиалының басшысы Абылайхан Алшынбаев ағымдағы жылы су тасқыны кезінде зардап шеккен жолдардың 90-95% – ы 30-40 жыл бойы жөнделмегенін түсіндірді. Бұл қара жолдар немесе асфальтбетон жабыны жоқ жолдар. Тиісінше, онда салынған барлық жасанды құрылымдар апатты жағдайда немесе мүлдем жоқ.

– Су тасқыны кезінде зардап шеккен Шыңғырлау ауданындағы көпірді көпір деп атауға болмайды. Бұл бір кездері қолдан жасалған шаруашылық әдісімен орнатылған құрылым. Қазір тапсырыс беруші жаңа көпірлер мен су өткізу құрылыстарын салуға жобалау-сметалық құжаттаманы әзірлеуде. Жобаларда жол төсемі арқылы тасқын сулардың толып кетуіне жол бермеу үшін соңғы 50 жылда облыс өзендеріндегі су тасқыны бойынша барлық деректерді есептей отырып, барлық гидроқұрылыстардың оңтайлы мөлшерін көздеу қажет, – деді Абылайхан Алшынбаев.

«ҚазАвтоЖол» ҰК АҚ филиалы директорының орынбасары Дамир Тілеубаев өңірдегі су тасқыны кезінде республикалық маңызы бар «Подстепное-Федоровка-Ресей Федерациясы шкарасы» 2024 жылдың 1 сәуірінде сағат 18:32-де су өткізгіш құбыр мен жер төсемінің үйіндісі су астында қалып, жолдағы асфальт бұзылған.

Сол күні автожолдың аталған учаскесінде көліктің барлық түрлерінің қозғалысына шектеу енгізілді (Подстепное-Федоровка, 3-36 км).

– Автожолдың бұл учаскесі қайта жаңартылуда. Мердігер – «Казкомсервис» ЖШС. Өткен жылы қыс мезгіліне негізгі жолдың жоғарғы жағында қозғалыс ұйымдастыру туралы шешім қабылданды. Ол әлі толық аяқталмағанымен және құрылыс жұмыстары әлі де жүргізілуде. Жолдың астындағы су өткізгіш құбыр төселді, жолдың баурайында әлі де қалпына келтіру жұмыстары, құбырды темірбетон материалымен нығайту жұмыстары жүргізілуде. Жұмыстың бұл түрлері жүргізілмегендіктен, су құбырдың жанындағы жол негізінің астына ағып, жолдың түбін қатты су ағынымен шайып кетті, сондай – ақ төселген құбыр бойымен жолдың бүкіл еніне асфальттың түсуі және ішінара құлауы болды, оның ұзындығы кемінде 3-4 метр, – деп түсіндірді Дамир Тілеубаев.

«Қазавтожол» облыстық филиалы басшысының орынбасары 2024 жылдың 2 сәуірінде мердігер жолдағы сәтсіздіктерді жауып тастағанын және осы учаскеде сағат 16:10-да автокөліктің барлық түрлері үшін қозғалыс қалпына келтірілгенін атап өтті. Жылы ауа-райын орната отырып, «Казкомсервис» ЖШС су өткізу құбырын тиісті түрде нығайтады және бұзылған асфальт төсемді ауыстырады.

Дамир Тілеубаев БҚО бойынша халықаралық және Республикалық маңызы бар автомобиль жолдарының жалпы желісі 1349 км құрайтынын, оның 245 км – і күрделі жөндеуде, 72 км-і қайта жаңартуда, ал 1032 км-і «Қазавтожолсервис»ЖШС филиалының БҚО-да ұстауында екенін еске салды.

БҚО-ның халықаралық және Республикалық маңызы бар автомобиль жолдарының желісінде еріген суларды құю және автожолдарды су басу үшін 7 ықтимал қауіпті учаске анықталды («Подстепное-Федоровка – РФ шеарасы.» – 2 орын (11, 13км), «РФ шек. (Самараға) – Шымкент» – 4 орын (305, 323, 428 және 479 км), «Орал-Ресей Федерациясының шекарасы (Бұзылыққа)» – 1 орын (12 км), онда жер төсемінің төмен үйіндісі және диаметрі 1 метрден аспайтын 2 су өткізгіш құбыр бар, олар бойынша еріген судың төгілу қаупі бар.

Су тасқыны кезінде автожолдардың аталған төрт учаскесінде жол төсемі арқылы су тасқыны тіркелді.

Қазір, Дамир Тілеубаев атап өткендей, халықаралық және Республикалық маңызы бар автожолдар мен құрылыстар үшін су тасқыны қаупі жоқ, қауіпті учаскелерде «ҚазАвтоЖол «ҰК» АҚ БҚОФ өкілдері мен мердігерлік ұйымдардың тәулік бойы кезекшілігі ұйымдастырылды.

Людмила КАЛАШНИКОВА