«Біз қазір мазасыз күйдеміз: үйсіз қаламыз ба, әлде бізге көмек бола ма?»- Орал жазғы саяжай тұрғындары (ВИДЕО)

Орал қаласының саяжай алаптарының тұрғындары кезекті рет қала әкімдігіне келіп, билікке оларға бір реттік көмек қашан төленетіні және ақыры комиссия су басқан үйлеріне келтірілген залалды өтеу туралы шешім қабылдайтыны туралы сұрақтар қойды. Қала әкімі Миржан Сатқанов комиссия жұмыс істеп жатыр деп сендірді, ал қазір үйлері су астында қалған адамдар міндетті түрде 100 АЕК бір реттік төлем алады. Сатканов комиссия су кері қайтып жатқан үйлерді зерттей бастағанын айтты. Бірақ бұл жауап адамдарға ұнамады-олар эвакуациялық пункттерде белгісіздікпен өмір сүруден шаршады.

Қала әкімдігінде қала әкімімен кездесуге «Үміткер», «Ягодка», «Нұрлы жол», «Стеновик», 1, 2, 3-саяжай, «Речник» және «Венера»саяжай алаптарының тұрғындары жиналды.

Көптеген әйелдер жиналысқа қолдарында емізулі балалармен келді. Келгендердің көпшілігі шаршаңқы кейіпте еді.

Адамдар Орал әкіміне белгісіздіктен шаршағанын ашық айтты. Көбісі несие бойынша үй салу туралы әңгімелерін айтып, үйлерін жоғалту қорқынышын сипаттай отырып, жылап, көзіне жас алды.

Әкім оларға эмоцияларды тежеуді сұрады.

Миржан Сатқанов қала әкімдігі үйлерін су басқан жазғы тұрғындардан келтірілген залалды өтеуге 7000-ға жуық өтініш қабылдағанын түсіндірді.

Ол мемлекет қазір ҚР Үкіметінде бекітіліп жатқан өтемақы ережелері бойынша адамдарға көмек көрсететінін атап өтті. Ең алдымен, су басқан үйлерді комиссия тексереді, содан кейін олар бойынша техникалық қорытындылар жасалады және залалды бағалау жүргізіледі. Егер адамда жалғыз тұрғын үй су басқан болса, қала әкімдігі оған жаңа тұрғын үй беру нұсқаларын қарастыратын болады. Егер өтініш берушінің БҚО-ның аудандарында, қалада оның атына ресімделген басқа тұрғын үйі болса, онда Мемлекет су тасқыны кезінде мүлкін жоғалтқаны үшін оған залалды өтемейді.

— Біз қазір эвакопунктте тұрмыз. Бірақ бізге «Речник» серіктестігіндегі үйіміз суға кетпегендіктен бұл жерден шығуды бұйырды. Менің кішкентай балаларым бар. Біздің үйде тұру мүмкін емес. Онда бүкіл аула мен дәретхана сумен толтырылған, өту мүмкін емес. Енді мен не істеуім керек? – деп, кездесуге келген саяжай тұрғындарының бірі қолындағы көтерген кішкентай баласымен өз тарихымен бөлісті. – Бізге 100 АЕК берілмейді деген қауесет бар, өйткені үйді толығымен су баспаған.

Миржан Сатқанов «Речник» және Венера » серіктестіктері суға кетпегенін түсіндірді, сондықтан жазғы тұрғындар осы массивтерге орала алады – оларға жарық пен газ қосылды.

Қала әкімі егер үйді жер асты суы су басқан болса, онда комиссия жазғы тұрғындардың өтінішін міндетті түрде қарап, отбасына 100 АЕК бір реттік көмек беретінін шешеді деп жауап берді. Ол егер жер асты суы үйден және ауладан шықпаса, онда жазғы тұрғындар эвакуациялық пунктте біраз уақыт тұра алады деп мәлімдеді.

– Бір учаскеде туыстары бірден 2-3 үй салады. Бірақ учаскенің иесі-құжат бойынша біреу. Егер мемлекет қазір учаске иесіне жаңа баспана берсе, онда тағы екі отбасы қайда кетеді-олар көшеде қалады ма? – деп, қала әкіміне қарт адам-жазғы тұрғын өз сұрағын қойды.

Миржан Сатқанов жалғыз баспанасынан айырылған жазғы тұрғындарға келтірілген залалды өтеудің жаңа ережелері әлі бекітілмегенін түсіндірді. Және ол дәл қазір бір учаскеде үш үй салған үш отбасының барлығы бірдей өтемақы ала ма деген сұраққа жауап беруге дайын емес.

Қала басшысы жазғы тұрғындарға қазір үйлері бар, терезелер мен шатырға дейін суға батқан адамдардың фамилиялық тізімдерін жасауды ұсынды.

– Егер үйлеріміз төбесінде су басқан болса, неге комиссияны күтуіміз керек?! Енді барлық жиһаздар мен жабдықтарды лақтырып тастау керек, баспана тұруға жарамсыз екендігі анық емес пе?! – деп, жазғы саяжай тұрғындарының бірі ашуланды.

– Комиссия саяжайларды аралап, оның қанша уақытқа созылатынын көреді? Бұл сапарлардың мәні неде, егер үйлер шатырға дейін суда тұрса, олар батып кетті. Неліктен осы шығулармен созып, судың төмендеуін күту керек? Біз қазір бәріміз мазасыз күйдеміз – эвакуациялық пункттерде, туыстарымызда, пәтерлерде. Біз күтеміз, сіз бізге тұрғын үйді қалпына келтіре аласыз ба, жоқ па? Жаз қысқа. 1 қыркүйек келеді, біз киінуіміз керек-балаларды мектепке аяқ киім. Олар мектепке қайдан барады? Олардың үйі қайда болады? Біз қазір не істерімізді білмейміз: үйсіз қаламыз ба, әлде сіз бізге көмектесесіз бе? Ешкім бізге нақты жауап бермейді. Біз осындай көңіл-күйде жұмыс істей алмаймыз, отбасыларымызды қамтамасыз ете алмаймыз. Мен екінші саяжайдағы үйімді 7 жыл бойы мүгедек болып тұрғыздым. Өткен жылы 17 наурызда үйге кіріп, құжаттарын алдық. Эвакуациялық пункттерде біз шексіз өмір сүре алмаймыз. Тұрғын үй мәселесін шешіңіз. Уақыт болса өтіп жатыр», – деді жазғы тұрғындардың бірі.

Осы кезде адамдар оған қол шапалақтады.

– Дәл, сол «тек құр уәде бересіз». Сіз ештеңе шешпейсіз! – залдың мақұлдау лебіздері естілді.

Жазғы тұрғындар 8-12 сәуірде мемлекеттен 100 АЕК мөлшерінде біржолғы материалдық көмекке құжаттар тапсырғанын наразылықпен айтты. Бірақ олар өздеріне және балаларға қажетті киім/аяқ киім және су басқан үйлерден алып үлгермеген басқа да қарапайым қажетті заттарды сатып алуға уәде берген ақшаны әлі күткен жоқ.

– Бір реттік көмектің соңғы төлемі бір апта бұрын болған. Қазір адамдар бүгін-ертең ақша алатын 700 өтінішті пысықтап жатырмыз. Біздің комиссия су басқан саяжайларды аралап, мүмкіндігінше саяжайларды тексереді. Мен өзім үйлері су астында қалған барлық адамдарға бір реттік көмек алуға мүдделімін. Қызметкерлер демалыссыз, күндіз-түні жұмыс істейді, ақпаратты тексереді, төлемдерді есептейді. Бәрімізге-шыдамдылық керек! – деп жауап берді қала әкімі Міржан Сатқанов.

— Біз 2011 жылы салған саяжай үйін қайын енеміздің атына жаздық. Ол ауылда тұрады және өз үйі бар. Үй несиеге салынды, барлық жиһаздар несиеге сатып алынды. Біз оларға әлі де төлейміз. Күйеуім екеуміздің үш баламыз бар. 10 жылдан бері коммуналдық тұрғын үйге Мемлекеттік қызметкер ретінде кезекте тұрамын, бірақ менің кезегім сәйкес келмейді. Біздің үй қазір су астында қалды. Егер үй иесі күйеуінің анасы болса, олар бізге жаңа баспана бере ме?

Әкімдік мамандары комиссия әрбір өтінішті жеке – жеке қарайтынын түсіндірді-отбасы 10 жылдан астам уақыт бойы коммуналдық қызметтер үшін барлық төлемдерді төлеп, өз атына үй салуға несие алғанын дәлелдеуі керек.

Кездесу соңында Миржан Сатқанов осы аптаның соңына дейін су тасқынынан зардап шеккен саяжай алаптарының тұрғындарына көмек көрсету туралы ережелер бекітіліп, жазғы тұрғындарды толғандыратын барлық сұрақтарға жауап беруге уәде берді.

Людмила КАЛАШНИКОВА

Темірлан Иманғалиевтің суреті мен бейнесі