Тұрмыстық зорлық-зомбылық туралы заң күшіне енді. Нені біліп жүру керек?
Қазақстанда бүгіннен бастап әйелдердің құқықтары мен балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері жөніндегі заң күшіне енді.
Тұрмыстық зорлық-зомбылық туралы заң Парламент биыл сәуір айында қабылдаған еді.
Заң мемлекеттік отбасылық саясаттың құқықтық, әлеуметтік, институционалдық және өзге де негіздерін жетілдіруге, әйелдердің құқықтары мен балалардың қауіпсіздігін қорғауды күшейтуге, олардың қауіпсіздігін бұзғаны үшін әкімшілік және қылмыстық жауапкершілікті қатаңдатуға, отбасылық-тұрмыстық саладағы зорлық-зомбылықтың алдын алуға бағытталған.
Заң педофилия үшін және жас баланы (14 жасқа дейінгі бала) өлтіргені үшін өмір бойына бас бостандығынан айыруды енгізеді.
Баланы зорлағаны үшін балама жаза болмайды.
Сонымен қатар, 16 жасқа толмаған балаларға жыныстық сипаттағы қорлау (ұсыныстар, жанасу) және суицидті насихаттау үшін жауапкершілік енгізіледі. Әкімшілік құқық бұзушылық туралы Кодексте «кәмелетке толмағанды қорқыту (қорқыту, кибербуллинг)»деген 127-2-бап пайда болады. Бұған дейін Қазақстанда мұндай құқық бұзушылықтар үшін жазаланбаған.
Автобус жүргізушілеріне ересектердің сүйемелдеуінсіз балаларды көліктен түсіргені үшін айыппұл салынады.
Сызаттар, көгерулер сияқты денсаулыққа қасақана жеңіл зиян келтіргені үшін жаза қолданылады.
Полиция отбасыларындағы тұрмыстық зорлық-зомбылық фактілерін тексеру үшін бұқаралық ақпарат құралдарында немесе онлайн-платформаларда жеткілікті хабарламалар болады. Жәбірленушінің өтініші талап етілмейді.
Егер іс тұрмыстық зорлық-зомбылыққа қатысты болса, онда сот соңғысын қорғау мақсатында шабуылдаушыға жәбірленушімен бір үйде/пәтерде тұруға 30 күн тыйым сала алады.
Кәмелетке толмағандарға қатысты зорлық-зомбылыққа байланысты қылмыстар бойынша, сондай-ақ татуласқаннан кейін бір жылдан кейін қылмыстық кодекстің 108-1 («денсаулыққа қасақана жеңіл зиян келтіру») және 109-1 («ұрып-соғу») – баптарында көзделген қылмыстық құқық бұзушылықтар жасалған жағдайларда тараптардың татуласуына жол берілмейді.
