БҚО-да кәсіпкер жеміс сақтау қоймасын салуға 86 млн теңге субсидияны заңсыз алған
Бұл фактіні БҚО бойынша тексеру комиссиясы ҚР агроөнеркәсіптік кешенін дамытудың 2021-2025 жылдарға арналған ұлттық жобасын іске асыру тиімділігінің мемлекеттік аудиті нәтижесінде анықтады. «Baystone» ЖШС басшысы Сергей Решетников 2021 жылы бюджеттен реттелетін газ ортасы бар жеміс қоймасын салуға 128,635 млн теңге субсидия алды. Аудиторлар объектіде газ ортасын бақылау үшін қажетті жабдық жоқ екенін анықтады, іс жүзінде «Baystone» ЖШС көкөніс қоймасын салды. Ол үшін заң бойынша субсидиялар 42,613 млн теңгені құрайды, айырма – 86 млн теңге – тексеру қорытындысы бойынша кәсіпкер бюджетке қайтаруға міндеттенді.
БҚО бойынша Тексеру комиссиясының мүшесі Есбол Кисметов бастапқыда «Baystone» ЖШС өз объектісін көкөніс қоймасы ретінде сала бастағанын, онда сақтаудың негізгі өнімі жеміс қоймасы емес, кейіннен субсидиялар алынғанын түсіндірді.
Аудиторлар тексеруге келгенде, «Baystone» ЖШС қоймасында ешқандай жеміс таппағанын атап өтеміз – онда тек сәбіз болған.
– «Жеміс-көкөніс қоймасын салу» жұмыс жобасы бойынша 12.09.2019 жылғы №eltd-0034/19 сараптама қорытындысында осы жоба сәбізді сақтауға арналған тоңазытқыш жабдығын орната отырып, сыйымдылығы 2000 тонна көкөніс қоймасын салу үшін әзірленгені көрсетілген. Осы құжатқа сәйкес, жобаны №23 – «Картоп-көкөніс қоймасы» жобасының паспорты бойынша жалпы сомасы 42 613 млн теңгеге (85 225 теңге /тонна есебінен) субсидиялау қажет болды, — деді Есбол Қисметов. – Алайда, құрылыс аяқталғаннан кейін «Baystone» ЖШС жобаға түзетулер енгізді, нәтижесінде көкөніс қоймасы жеміс қоймасына айналды, ол бойынша субсидиялар 3 есе жоғары.
Тексеру комиссиясының мүшесі 2020 жылдың қараша айында «Baystone» ЖШС №24-«реттелетін газ ортасы бар жеміс — көкөніс қоймасы»жобасының паспорты бойынша жеміс-көкөніс қоймасын салуға инвестициялық салымдар кезінде жұмсалған шығыстардың бір бөлігін өтеу бойынша субсидиялауға өтінім бергенін айтты. Алайда, бұл жоба бойынша субсидиялар төленбеді, себебі инвестор өтінімді қайтарып алды.
Компания өзінің субсидиялау өтінімін 2021 жылдың 10 сәуірінде сол №24 паспорт бойынша қайта тапсырды. Құрылысқа «Baystone» ЖШС инвестициялық салымдарының сомасы 572,317 млн теңгені құрады. Олар бюджеттен оларға 128,635 млн теңге көлемінде субсидия бөлуді сұрады.
Нысанға БҚО бойынша ауыл шаруашылығы басқармасының мамандары Б.Ситқазиев пен А. Кубиева барды. Олардың қорытындыларына сәйкес, жеміс сақтау қоймасы барлық параметрлерге сәйкес келеді – реттелетін газ ортасы, тоңазытқыш жабдықтары, қойма жабдықтары, сұрыптау және орау жабдықтары бар. Нәтижесінде кәсіпкер Сергей Решетниковқа 128,635 млн теңге сомасында субсидия мақұлданды және «Baystone»ЖШС шотына аударылды.
Есбол Қисметов субсидиялауға мәлімделген жеміс қоймасы үй – жайдағы газ ортасын реттейтін арнайы жабдықтармен жабдықталуы тиіс-газдардың концентрациясы табиғи (оттегі: 21%, азот: 78%, көмірқышқыл газы: 0,03% және т.б.) газдардан өзгеше атмосфера құратынын түсіндірді. Оттегі қоймасының атмосферасындағы (O2) төмендеу жемістердің тыныс алуын баяулатады, тотығу процестерінің қарқындылығын төмендетеді, көкөністер мен жемістердің пісуі мен пісуін тоқтатады, агроөнімдердің сақтау мерзімін ұзартады.
Алайда «Baystone» ЖШС жеміс-көкөніс қоймасында реттелетін газ ортасын құруға арналған мұндай жабдық жоқ.
Аудиторлар бақылау емтиханында 10 Ozonbox air-30 қондырғысы орнатылғанын анықтады – бұл жемістер мен көкөністерден зең мен саңырауқұлақтарды кетіру үшін қолданылатын озон шығаратын жабдық.
– «Baystone» ЖШС-нің «жеміс-көкөніс қоймасының құрылысы» жобасын инвестициялық субсидиялауға өтінімі №24 «реттелетін газ ортасы бар жеміс қоймасы» паспортына сәйкес келмейді, сондықтан облыстың ауыл шаруашылығы басқармасының лауазымды тұлғалары кәсіпорынға субсидия төлеуден бас тартуға тиіс болды. Бірақ олар болмады. Нәтижесінде, заңға сәйкес 42,612 млн теңгенің орнына картоп-көкөніс қоймасын салғаны үшін ЖШС 128,635 млн теңге алды, – деп түйіндеді Есбол Қисметов.
БҚО бойынша Тексеру комиссиясының мүшесі «Baystone» ЖШС иесі бұзушылықты мойындағанын және жақын арада бюджетке заңсыз алынған субсидияларды – 86 млн теңгені қайтаруға ниетті екенін атап өтті.
Людмила КАЛАШНИКОВА
