Қос кибершабуыл: жалпы шығын 8 миллион теңгеден асады
«Орал ЖБИ» ЖК алаяқтардың әрекетінен екі рет зардап шекті. Ішкі істер органдары тергеу жүргізіп жатқан кезде кәсіпорын өкілі Батыс Қазақстан облысының кәсіпкерлер палатасына екі жағдайды да кеңінен жариялауды сұрады.
БҚО Өңірлік кәсіпкерлер палатасына «Орал ЖБИ» ЖК бухгалтері Айнұр Сұлтанова жүгінді. Ол алаяқтар ұйымның шотынан екі рет үлкен ақша ұрлағанын айтты.
30 шілдеде ЖК бухгалтері қалалық Мемлекеттік кірістер басқармасынан хат алды. Хат ресми болып көрінді, логотипі мен қолтаңбасы бар, бірақ ашылған кезде фишинг болып шықты. Компанияның IT-маманы компьютерді тазартты, алайда екі аптадан кейін кәсіпорын үлкен соманы – 4,1 миллион теңгені жоғалтты. Кейінірек компьютерді тазарту жеткіліксіз болды, Windows жүйесін қайта орнату қажет болды.
14 күннен кейін бухгалтер Айнұр Сұлтанованың компьютерінде парольді жаңартуды сұрайтын көк экран пайда болды. Ол сұралғандай комбинацияны енгізді. Кішкене кедергілер болды, бірақ «Bereke Bank»» call-орталығында оған бәрі қазір жақсарады деп уәде берді.
Қол жеткізуді қалпына келтіргеннен кейін бухгалтер цемент сатып алғаны үшін «МеталлИнвестАтырау» компаниясының шотына ақша аударды. Алайда, екі сағаттан кейін компьютер қайтадан қатып қалды, Сұлтанова ақшаның-4,1 миллион теңге белгісіз жеке тұлғаның шотына кеткенін анықтады.
Бухгалтер аударым небәрі екі минутта өткенін атап өтті, бірақ бұл әдетте төрт сағат немесе одан да көп уақытты алады. Полиция компьютерді фишингтік хат арқылы бұзғанын, ал белгілі бір «К-ва» ақшасы тағы үш шотқа бөлінгенін анықтады.
Киберполиция қаскүнемдерді іздеп жатқанда, «Орал ЖБИ» ЖК тағы да ақшасын жоғалтты. Бухгалтердің айтуынша, екінші қыркүйекте «Каспий цемент» ЖШС шотына 4,480 миллион теңге аударылған кезде компьютер құрылғысы дірілдей бастады, ал бухгалтер банктің call-орталығына қоңырау шалды. Онда оған мобильді қосымшаны орнатуға және электронды кілт арқылы төлемдерге қол қоюға кеңес берілді. Ол осылай жасады және екі аударма жасады. Бірақ 20 қыркүйекте ақша жеткізушінің шотына емес, қайтадан жеке тұлғаның шотына кеткені белгілі болды — бұл жолы «С-ва». Алаяқтар төлем деректерін ауыстырды: жаңа төлемде алушының атын («Каспий цемент» ЖШС) қалдырды, бірақ бенефициар секторының кодын және бизнес-сәйкестендіру нөмірін өзгертті. Алушы Банк «Altyn Bank»болып өзгертілді.
Айнұр Сұлтанова «Bereke Bank» қызметкерлеріне егер БСН мен Сектор коды сәйкес келмесе, неге олар төлемді қабылдамады деген сұрақпен жүгінді? Оған, төлемге өзі еTokin арқылы қол қойды және төлем дұрыс өтті, деп жауап берді.
Бухгалтер төлемге қосымша арқылы жіберілгеннен кейін өзгертулер енгізілгеніне ашуланады, бұл банк жүйесінің бұзылғанын көрсетеді. Осыған ұқсас сұрақтар «Altyn Bank»банкіне ЖК-де туындады:
— Егер «Каспийцемент» ЖШС сіздің клиентіңіз болмаса, неге банк қате аударымды қайтармады? Ақша компанияның орнына жеке тұлғаға кетті,ал «Altyn Bank» сектор кодындағы сәйкессіздікті де елемеді», – деп ашуланады бухгалтер.
«Атамекен» өңірлік палатасы «Bereke Bank» және «Altyn Bank» өкілдерін бейнеконференцияға шақырды, бірақ банктер шақыруға жауап бермеді. Енді Батыс Қазақстан облысының кәсіпкерлер палатасы «Атамекен» Ұлттық Кәсіпкерлер палатасы арқылы аударма ережелерін сақтау жөнінде түсініктеме алуға ниетті.
Экономикалық тергеу департаментінің уақытша міндетін атқарушы Ерсайын Жұмабаев «Bereke Bank» және «Altyn Bank»клиенттерінің ақпараттық деректерінің қауіпсіздік деңгейін тексеру тұрғысынан ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігіне сұрау салуды жолдайтынын мәлімдеді.
