«Ұзақ мерзімді психикалық жарақат, балаларын жоғалтудан қорқу және қауіпсіздікке деген қажеттілік» — БҚО-да тапсырыс бойынша кісі өлтіру бойынша айыпталушы туралы психолог
Мамандандырылған ауданаралық қылмыстық сотта 28 қаңтарда Эльвира ЕРКЕБАЕВАНЫҢ бұрынғы күйеуі Ербол ЕРКЕБАЕВТЫ өлтіруге тапсырыс бергені үшін айыптау бойынша қылмыстық істі сот талқылауы жалғасты.
Естеріңізге сала кетейік, 40 жастағы Эльвира Еркебаевадан басқа сотталушылар орындығында 33 жастағы Максим КУЗНЕЦОВ тұр.
Сотталушыларға 99 – баптың 2 — бөлігінің 7-тармағы бойынша – «Адамдар тобы алдын ала сөз байласу арқылы жасаған кісі өлтіру» – 15 жылдан 20 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыруға не мүлкі тәркіленіп немесе онсыз өмір бойына бас бостандығынан айыруға жазаланады.
Сот талқылауы судья Динара ГИЛЬМАНОВАНЫҢ төрағалығымен, алқабилердің қатысуымен өтуде. Алқабилер сотын он бір әйел мен ер адам ұсынады, олардың шамамен жасы 35 пен 55 жас аралығында. Айыпталушыларды Еркебаеваның адвокаттары – Тамара Сәрсенова мен Сая Өтепов, Максим Кузнецовтың адвокаты – Самат Әбуев қорғауда.
Сот отырысы залында айыпталушылардың адвокаттарының өтініші бойынша процеске қатысушыларға психиатр — дәрігер мен психологтың сараптамалық және диагностикалық қорытындылары оқылды.
Психиатр-дәрігер өз қорытындысында сотталушылар ақыл-есі дұрыс, сот процесіне қатыса алады және мәжбүрлеп емдеуді қажет етпейді деген қорытындыға келді. Жиырма жылдан астам кәсіби қызмет өтілі бар психолог Райса БАЙДАЛИЕВАНЫҢ диагностикалық қорытындысынан айыпталушы Эльвира Еркебаева оған психологиялық көмек сұрағаны шығады.
Психологтың консультациясының диагностикалық қорытындысынан: «Психологиялық консультация Эльвира Еркебаеваның өтініші бойынша өмірдегі қиын жағдайға және Эльвира жүгінген кезде әкесімен бірге тұрған Муслим ұлымен бала-ата-ана қарым – қатынасын қалпына келтіру қажеттілігіне байланысты жүргізілді. Эльвира Еркебаеваның айтуынша, баланың әкесі Ербол Еркебаев баланы анасынан алшақтатып, оны тастап кетті деп айыптады. Бір ата – ананың баланы психологиядағы басқа ата-анадан алшақтатуға деген ұмтылысы деп аталады-ажыратылған ата-ана синдромы, бұл балада анаға негізсіз дұшпандық және онымен және онымен байланысты барлық адамдармен қарым-қатынастан бас тарту ретінде көрінетін клиникалық маңызды бұзылыс. Эльвира Еркебаева 2013 жылы күйеуімен ажырасқаннан кейін онымен бірге тұруға мәжбүр болғанын, өйткені ол үнемі физикалық және психологиялық зорлық-зомбылықты бастан өткергенін айтты. Конверсия кезінде ол бұрынғы күйеуінен жасырынуға мәжбүр болды».
Өз қорытындысында психолог сотталушының отбасылық өміріндегі оқиғаларды жаңғырту кезіндегі жағдайын сипаттайды: «Эльвира Еркебаеваның күйі естеліктермен шиеленісіп, тыныс алу жиілейді. Бұрынғы күйеуінің оны тұншықтыруға тырысқаны туралы әңгіме тұрақты психикалық жарақат алған адамдарға әсер ететін мимикалық және дене реакцияларын көрсетті. Эльвира ұзақ уақыт бойы бұрынғы күйеуінің негізсіз, агрессивті және күтпеген реакцияларына төтеп беру қажеттілігін тудырған тұрақты эмоционалды шиеленісте болды. Сондай-ақ, ол бірнеше рет көмек сұраған полиция қызметкерлерінің әрекетсіздігі Эльвира Еркебаеваның бірнеше рет өз-өзіне қол жұмсау әрекеттерін тудырды».
Өз қорытындысында психолог баланы ата-анасынан алшақтату тек бала үшін ғана емес, сонымен бірге қабылданбаған ата-ана үшін де психикалық жарақат деген қорытындыға келеді.
Қорытындыдан: «Эльвира Еркебаевада бас тартылған ата-ананың барлық белгілері болды. Баланың өзіне және оның туыстарына ғана емес, барлық адамдарға да агрессивті және зұлым болып өсуінен қорқып, әкесінен психикалық жарақат алғанын және зорлық-зомбылыққа бейім болатынын түсіну Еркебаевада күшті эмоционалды тәжірибе тудырады. Еркебаеваның эмоционалды жағдайын талдаудан әйел қауіпсіздік пен балаларына қамқорлық жасау қажеттілігі сияқты өмірлік қажеттіліктердің ұзақ уақыт болмауынан туындаған психикалық жарақат жағдайында деп айтуға болады».
Айтпақшы, іс бойынша бас куәгер – Ғалиев процеске қатысушылардың алдында жауап алуы тиіс еді. Бұл туралы тек қылмыстық іс материалдарынан және басқа куәгерлердің сөздерінен белгілі. Сот процесінің барлық уақытында Галиевті ешкім көрмеді. Айыптау адвокаттарының айтуынша, олар Ғалиевтің ұзақ уақыт бойы құқық қорғау органдарының қорғауында болғанын белгілі.
Естеріңізге сала кетейік, бұл үшін Астана қаласынан Оралға келіп, полицияға дайындалып жатқан қылмыс туралы хабарлаған болатын, содан кейін Эльвира Еркебаева мен Максим Кузнецов ұсталды. Дәл осы Ғалиев орындаушы рөлін орындап, Ербол Еркебаевты өлтіруі керек еді.
Ғалиев сотқа келген жоқ. Прокурор сотқа Галиевті сот залына мәжбүрлеп әкелу және осы куәгерді сот залындағы трибунаның артында ғана сұрау туралы өтініш жариялады.
Айыптаушы тараптың адвокаттары прокурорды қолдады, ал сот ақыры сот тараптарының өтініштерін қанағаттандырды.
Сотталушы Кузнецовтың адвокаты Самат Әбуев сотқа мәлімдегендей, ол және оның әріптестері сот залында Ғалиевке өз сұрақтарына жауап тыңдағысы келеді.
– Сіздің мәртебеңіз, Ғалиев тек куәгер ғана емес, басшы, ол да осы қылмыстық іс бойынша өтініш беруші, өйткені оның өтініші бойынша ол қозғалды, — деп атап өтті Самат Әбуев.
Мария ДРАЧЕВА
ОҚИ ОТЫРЫҢЫЗ: «Әкем менің мойнымнан ұстап, еденге басты» — БҚО-да тапсырысты кісі өлтіру туралы қылмыстық іс бойынша жәбірленушінің қызы
Әйелі өлтіруді бұйырған ер адам сот процесінде куәгерді қорқытты
БҚО полиция қызметкерлері сот процесінде көп нәрсені естеріне түсіре алмады
