Батыс Қазақстан облысының бюджетіне екі миллиард теңгедей қарыз болған «Baystone» ЖШС-не қатысты қылмыстық іс қозғалды

Облыс бюджетіне 1,8 млрд теңгеден астам қарыз болған «Baystone» ЖШС-не қарсы қылмыстық іс қозғалды. Компания бюджеттен тұрақтандыру қорына картоп пен басқа да көкөністерді жеткізуге жүздеген миллион, содан кейін көкөніс қоймасын салуға миллиардтаған қаражат алды. Бірақ «әлеуметтік» картоп сауда желілеріне жете алмады, бюджет ақшасы оны асығыс сатқан компания иесінің қалтасында жоғалып кетті.

Компания басшылығына қатысты қылмыстық тергеу жүргізілуде, — деді «Ақжайық» ӘКК басқарма төрағасының орынбасары Фархад Жолбаев.

«Ақжайық» ӘКК-нің «Baystone» ЖШС-не берген екі талап-арызы бойынша Орал қаласының № 2 соты компаниядан 1 838 931 463 теңге өндіріп алу туралы шешім шығарды. Сот орындаушылары компанияның шоттары мен мүлкін қамауға алды. Уақытша менеджер несие берушілердің талаптарын қабылдайды.

2023 жылдың наурыз айында «Baystone» ЖШС облыстық бюджеттен «Ақжайық» ӘКК арқылы картоп, пияз және сәбізді форвардтық жеткізу шарты бойынша 489 056 мың теңге алды. Компания тек картопты тұрақтандыру қорына төмендетілген бағамен екі мың тонна жеткізуі керек еді. Бірақ бұл жеткізушінің «әлеуметтік» картобы ешқашан сауда желілерінде келген жоқ. Қаңтар айында дүкендердегі картоптың бағасы 300 теңгеге дейін және одан да жоғары көтерілді.

«Baystone» ЖШС бюджетке ақша қайтарған жоқ.

Жеткізушіде картоптың өзі болды ма? — бұл сұрақты біз, қыс мезгілінде журналистер қойдық.

«Ақжайық» ӘКК орынбасары Фархад Жолбаев наурыз айының соңындағы жағдайға түсініктеме беріп, қоймада картоп бар екенін түсіндірді: «Біз картоптың барлық келісімшарттық көлемін күзде олардың қоймаларында сақтадық. Біздің актіміздің негізінде біз сотты жеңіп алдық».

Жолбаев «Baystone» ЖШС басшылығы баға мен сұраныстың күрт өсуін пайдалана отырып, тұрақтандыру картопын «солға» сау мүмкін екендігін айтты.

2024 жылы облыс әкімдігі «Baystone» ЖШС, сондай-ақ «Ақжайық» ӘКК арқылы Бәйтерек ауданында көкөніс қоймасын салуға тағы бір миллиард теңге бөлді. Бұл жобаны әкімдік инвестициялық жоба ретінде ұсынды. Қазір көкөніс қоймасының құрылысымен компания тұрақтандыру картопымен бірдей осындай оқиғаға тап болғаны анық.

Тұрақтандыру қорын жеткізуші ретінде «Baystone» ЖШС таңдау кімнің жауапкершілігінде?

«ӘКК өңірлік тұрақтандыру қорын басқару жөніндегі әкімдік комиссиясының шешімдерінің орындалуын қамтамасыз етеді», — деп түсіндірді»Ақжайық» ӘКК.

Комиссияны ауыл шаруашылығына жетекшілік ететін облыс әкімінің орынбасары басқарады. Оған облыстық мәслихат депутаттары да кіреді. Олар форвардтық келісімшарттар жасалатын және облыс бюджетінен қарыздар бөлінетін тұрақтандыру қорының жеткізушілерін анықтайды.

2021 жылы «Baystone» ЖШС облыс бюджетінен жеміс қоймасын салуға субсидия түрінде 86 млн теңге заңсыз алды-бұл фактіні мемлекеттік аудиторлар анықтады.

«Ақжайық» ӘКК «Baystone» ЖШС басшылығының әрекеттерінде алаяқтық белгілері бар екенін жоққа шығармайды. Олар қазірдің өзінде төленген картопты өз қоймаларынан сатты — мүмкін олар Ресейге әкетілді, онда қыста өткір тапшылық болды және картоптың бағасы Қазақстандағыдан екі есе жоғары болды. Компания иелері одан екі есе пайда тапты. Содан кейін олар экономикалық қызметті тоқтатты. Өткен жылдың төртінші тоқсанында ЖШС ешқандай салық төлемеді.

Сол кезде компанияның иесі Ақтөбе, Қызылорда және Алматы облыстарындағы бірқатар сауда компанияларын бақылайтын кәсіпкер Серғазы Исембаев болды. 2010 жылы «Батыс «Әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» басқармасының төрағасы және Ақтөбе мәслихатының депутаты болды. LinkedIn-де Исембаев өзін «ҚазАгроҚаржы» ҰК АҚ Басқарма Төрағасының кеңесшісі ретінде көрсетеді.

2025 жылдың ақпан айында Исембаев «Baystone» ЖШС-ні «Казармапром»АҚ иесі Станислав Качалоға сатты.

Качало өзінің миллиардтаған қарызы бар компанияны сатып алатынын білді ме? Бұл сұраққа ол бізге жауап бермеді. Алайда, » Казармапром «АҚ сот құжаттарында»Ақжайық» ӘКК талап-арызы бойынша апелляциялық процестің тарапы ретінде көрінеді.

«Қарызды өндіріп алу перспективалары — оптимистік» — дейді «Ақжайық» ӘКК басқарма төрағасының орынбасары Фархад Жолбаев.

-Жалпы, біз өз тарапымыздан қолымыздан келгеннің бәрін жасадық: олар сотқа жүгіндік, сотта жеңіске жеттік, біз қарызды толық көлемде өндіріп аламыз деп үміттенеміз.

Тамара Еслямова